Nếu quay ngược thời gian trở về năm 2007, ông sẽ nhắn nhủ điều gì với chính mình, người lúc đó mới bắt đầu sự nghiệp huấn luyện tại Barca B?
Một câu hỏi rất hay. Tôi nghĩ ở thời điểm bắt đầu, tôi đã có một ý tưởng rõ ràng, kiểu như "Đây là điều mình muốn làm". Sau một vài tháng, tôi nhận ra rằng các nguyên tắc phải luôn được áp dụng nhưng phải liên tục điều chỉnh. Với những cầu thủ khác nhau cần cách diễn giải khác nhau. Chúng ta cần điều chỉnh liên tục.
Theo ông, một HLV bóng đá có thể lấy cảm hứng từ các môn thể thao khác?
Vâng, đúng như vậy. Tôi yêu tất cả các môn thể thao. Bóng ném có nhiều khái niệm chiến thuật khác lạ, chẳng hạn như cách thiết lập hàng phòng ngự, khối tam giác, cách chơi bóng quanh một trục. Chơi golf thì dựa nhiều vào khía cạnh tinh thần, cách các golf thủ đương đầu áp lực.
Tôi thấy thể thao đỉnh cao thật hấp dẫn. Làm thế nào để đứng dậy từ thất bại, khoảnh khắc tồi tệ hay thua trận phút cuối. Có một số người vượt qua và nói rằng "Tôi ở đây", nhưng cũng có những người sụp đổ và biến mất. Tôi thích nghiên cứu phản ứng của mọi người.
Ngoại hạng Anh mùa trước đã diễn ra căng như dây đàn. Ông đã đăng quang trước một đội chỉ thua 1 trận sau 38 vòng. Liệu có chiến thắng nào ngoạn mục hơn cách đó không?
Đối thủ mang lại giá trị cho giải đấu. Liverpool đã đạt tới đẳng cấp đáng kinh ngạc. Họ là đối thủ khó chơi nhất mà tôi từng đối mặt trong suốt sự nghiệp. La Liga và Bundesliga cũng khốc liệt nhưng Ngoại hạng Anh 2018/19 thật đặc biệt. Đội bóng của Klopp có tất cả mọi thứ, những pha xuyên phá làm tổn thương hàng thủ của chúng tôi nhưng rốt cuộc chúng tôi đã xoay xở để đánh bại họ.
Giành được 100 điểm mùa trước nữa là điều thật tuyệt vời, và hãy nhớ rằng chúng tôi đã lội ngược dòng trong thế bị dẫn 7 điểm bằng 14 chiến thắng liên tiếp để đăng quang tại Anh, nơi Liverpool đã không đăng quang suốt 30 năm. Hãy nghĩ về điều đó. Tây Ban Nha có Real Madrid và Barcelona, Anh có Man United và Liverpool, nhưng Liverpool đã 30 năm không đăng quang giải VĐQG, thật không thể tin nổi.
Tại Anh ông có nhiều đối thủ, điều này có mang lại sự kích thích hàng ngày cho ông không?
Tôi cần kẻ thù. Tôi yêu những người ghét tôi và mong muốn tôi thất bại. Điều đó mang lại cho tôi ngọn lửa chiến đầu và khiến tôi nghĩ "OK, cứ chờ xem". Đó là điều cần thiết cho mọi VĐV, không chỉ các HLV. Điều đó giúp chúng tôi duy trì sự tập trung vì cứ 3 ngày lại bước vào một trận chiến mới.
Tôi sống vì danh hiệu VĐQG mặc dù tôi sẵn sàng đánh đổi để vô địch Champions League. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng giải đấu này chỉ có 7 trận knock-out. Chúng tôi bỏ lỡ một quả phạt đền ở phút 11 rồi sau đó Aymeric Laporte, một trong những trung vệ xuất sắc nhất châu Âu phạm 2 sai lầm duy nhất của cậu ấy trong cả năm và chúng tôi bị loại.
Ngoại hạng Anh thì cứ mỗi ba ngày một trận, mùa Đông thì dường như không kết thúc, nó kéo dài từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau ở Anh nên điều kiện thời tiết, thi đấu rất khó khăn. Nhưng tôi yêu đất nước này, đặc biệt là người hâm mộ. Ngoại hạng Anh là giải đấu có tính cạnh tranh thực sự.
Một giải đấu thật tuyệt vời. Những sân bóng hoành tráng, những trận cầu đinh, và mọi đội bóng đều có thể thua trước mọi đối thủ. Chúng tôi biết rằng bất cứ nơi nào chúng tôi đến, đối thủ đều muốn đánh bại chúng tôi. Hơn nữa, có rất nhiều thứ nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng tôi, chẳng hạn như thời tiết.
Có những sân bóng có kích thước nhỏ, những nơi tạo cảm giác như có thể ghi 7 bàn trong 10 phút. Tất nhiên là không thể ghi 8 bàn thật nhưng bầu không khí và không gian tạo ra cảm giác như vậy. Tôi đã tìm thấy những điều mà tôi sẽ không bao giờ thấy ở Barcelona.
Ví dụ, khi chúng tôi thi đấu với Burnley, họ chú trọng bóng hai và các tình huống cố định, gây áp lực ở mọi tuyến và săn đuổi từng pha ném biên. Trên sân, việc không phải chịu phạt góc hay ném biên là bất khả thi với chúng tôi, mặc dù tôi dành cả tuần để chuẩn bị và nói với các cầu thủ: "Đừng phạm lỗi, hãy chuyền bóng liên tục để tránh bị truy đuổi, đừng để chịu những tình huống đá phạt không đáng có". Với những cầu thủ như Aguero, David Silva, Bernardo Silva, Guendogan trên sân, chúng tôi không thể để đối thủ tự do tạt bóng vào vòng cấm địa.
Tôi nhớ chỉ vài tuần sau khi đến Anh, tôi nhận ra rằng mình đã đến một hành tinh khác. Tôi đã phải thay đổi cách suy nghĩ và rèn luyện nhiều hơn những tình huống bóng hai. Tại Barca, các trợ lý của tôi đã cung cấp thông tin về đặc điểm phản công của Mourinho tại Real Madrid và chúng tôi thống nhất rằng cần thận trọng khi mất bóng trước đối thủ này.
Sau đó ở Đức tôi phải thay đổi vì chúng tôi không có lựa chọn để thực hiện những "đường chuyền an toàn" đã áp dụng tại Barca - vì nguy cơ mất bóng của các tiền vệ Barca cực thấp - nhưng ở Đức các cầu thủ của tôi không có phẩm chất như vậy, họ có phẩm chất khác.
Do đó tôi biết rằng chúng tôi không thể bỏ trống sau lưng 40m. Tại Barca, mọi cầu thủ tham gia phối hợp và tấn công với Messi và Iniesta di chuyển dạt biên để thu hút sự chú ý của đối phương và liên kết các vị trí. Tại Đức và Anh, tôi đã phải học về việc hy sinh cầu thủ tham gia tấn công để chỉ chú trọng khâu phòng ngự. Tôi không thể đứng bật dậy mà nói "OK, tôi sẽ chơi theo cách của tôi, vui lòng bán 15 cầu thủ này và mua cho tôi 15 cầu thủ kia".
Tôi đến Đức và Bayern có sẵn những cầu thủ như Mueller, Robben, Ribery và những cầu thủ không có khả năng cầm bóng. Tôi có những cầu thủ giỏi rê dắt và những kiểu cầu thủ khác, nhưng không ai sở hữu phẩm chất như các cầu thủ tôi đã dẫn dắt tại Barca. Trong năm thứ ba, tôi biết các cầu thủ đã chơi tốt hơn và chúng tôi cũng đã có Xabi Alonso và Philipp Lahm ở trung lộ. Chúng tôi đã đem đến nhiều sự khác biệt hơn.
Khi tôi đến Manchester, mọi người nói "Ồ, ông ta phải đăng quang ngay năm đầu tiên"… Không, tôi cần thời gian! Tôi cần hiểu các cầu thủ, hiểu giải đấu, tôi cần biết đặc điểm của từng đội và đưa ra điều chỉnh. Điều chỉnh khi gặp đội chơi bóng dài, điều chỉnh khi gặp đội chơi bóng hai và điều chỉnh để các trọng tài không thổi phạt.
Không một thứ gì có thể rập khuôn được. Thậm chí tôi cần thời gian để thích nghi với các trọng tài - khi một cầu thủ đẩy vào lưng đối phương rồi cướp bóng, đó không phải một lỗi - các trọng tài ở Anh sẽ không thay đổi quan niệm, vì vậy tôi cần điều chỉnh.
Chúng tôi cũng cần phải nhìn vào đối thủ. Nếu họ cao thì chúng tôi cần chơi bóng càng xa khung thành càng tốt. Nếu chúng tôi giữ đội hình sâu bên phần sân nhà, chúng tôi sẽ gặp khó khăn thực sự với những đội bóng như vậy. Chúng tôi có những cầu thủ hạn chế về chiều cao nhưng kỹ thuật cực tốt.
Vì vậy, khi tôi đến, tôi lập tức chiêu mộ Claudio Bravo để có thể phát triển bóng từ sân nhà và tạo ra những tình huống 2 đấu 1 (2v1) trên khắp mặt sân. Đây là những gì tôi học được khi còn là học viên của La Masia, và tôi mang triết lý ấy theo cả sự nghiệp cầu thủ và bây giờ là HLV.
World Cup 2014 tại Nga cho thấy nhiều đội bóng thiên về thể chất đã sử dụng khối đội hình thấp (low block) khi đối đầu với các đội bóng có phẩm chất kỹ thuật tốt hơn. Những người cầm bóng mong đợi sự phản kháng nhưng phía phòng ngự đã tổ chức rất tốt và tận dụng ưu thế thể chất để đạt mục tiêu. Mùa giải vừa qua tại Tây Ban Nha cũng chứng kiến các đội cầm bóng ít giành chiến thắng. Phải chăng đã có sự thay đổi trong bóng đá hay đó chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên?
Đầu tiên, cực kỳ khó khăn để xây dựng chu trình tấn công trong 3 hoặc 4 tuần mà một ĐTQG tham dự giải đấu vì chu trình ấy rất mất thời gian. Ngược lại, rất đơn giản để chơi với sơ đồ 4-4-2 phòng ngự phản công nên mất ít thời gian hơn để hoàn thiện. Để chơi thứ bóng đá định hướng vị trí và khai thác không gian hết sức phức tạp, vì mỗi cầu thủ phải đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau.
Nhưng Tây Ban Nha đã vô địch liên tiếp với lối chơi cầm bóng rồi đến Đức 2014. Sau đó Bồ Đào Nha và Pháp mới giành chiến thắng với triết lý tương phản. Hoặc như Real Betis mùa trước, đội bóng này cầm bóng nhiều nhất La Liga nhưng thậm chí không có nổi tấm vé dự Europa League.
Vâng, nhưng nó phụ thuộc vào nơi có bóng. Phải chăng bạn muốn tạo cơ hội ăn bàn? Vậy thì bạn cần quyết đoán và mãnh liệt hơn ở 1/3 sân đối phương. Tại Man City, chúng tôi đã có kỷ lục về số đường chuyền tại Champions League mùa trước, nhưng 80% trong số các đường chuyền đó là giữa hai trung vệ, những con số này chẳng có ý nghĩa gì cả, chúng vô giá trị. Đó không phải kiểm soát!
Nếu bạn không làm gì với quả bóng thì sau đó được kết quả gì? Mọi người trên thế giới đều biết khi nào bạn chơi bóng hoặc khi nào bạn chỉ cầm bóng vì bạn thích sở hữu trái bóng. Nếu bạn cầm bóng mà không có chuyển động thì nó giống như một người sống thực vật.
Rất nguy hại khi chơi như vậy. Tôi cũng có thể ngồi bắt chéo chân trên ghế ung dung chờ đối phương phản công. Nhưng là một HLV, tôi ưa thích sáng tạo, điều đó có nghĩa phải đẩy đội hình lên cao, bao vây 1/3 phần sân đối phương và tạo cơ hội tiếp cận khung thành.
Đó có phải lý do ông muốn các cầu thủ luân chuyển bóng nhanh chơi, chơi áp lực tầm cao (high press) và sở hữu những cầu thủ biết cách đánh bại đối phương?
Tất nhiên, bạn không thể kiểm soát mọi thứ từ băng ghế huấn luyện. Giống như nếu tôi hét lên để các cầu thủ chơi với cự ly đội hình rộng nhưng không thấy các hậu vệ biên dâng cao để tạo ra sự áp đảo quân số. Có thể họ đã thấy một lựa chọn tối ưu hơn ở trung lộ.
Bạn cần mọi mẫu cầu thủ trong bóng đá và nó không thể rõ ràng trắng đen. Chúng tôi cần những cầu thủ mạnh về thể lực, di chuyển không bóng tốt, những cầu thủ có thể đảm bảo khả năng phòng ngự với 40m sau lưng, những người biết khi nào và ở đâu để chuyền bóng.
Thứ bóng đá chuẩn mực đối với tôi là sự nghiên cứu các chuyển động của đối thủ để đưa ra quyết định đúng đắn. Nếu tôi có một trung vệ đang cầm bóng, cầu thủ chạy cánh của tôi di chuyển về phía trước để thu hút đối phương, sau đó tôi chuyền bóng cho hậu vệ cánh, người bây giờ đã có nhiều khoảng trống hơn.
Nếu tôi là một trung vệ và tiền đạo đối phương đang áp sát tôi, điều đó đồng nghĩa trung vệ đồng đội của tôi có nhiều không gian và thời gian hơn nên tôi sẽ chuyền bóng cho anh ta.
Nếu tôi là trung vệ và tiền vệ tấn công của đội chúng tôi lùi sâu để làm mất cân bằng hàng tiền vệ đối phương thì tôi sẽ chuyền bóng cho tiền vệ khác, người đang có không gian. Quá trình của bóng đá định hướng vị trí là nhằm mục đích di chuyển các vị trí của đối phương, sau đó đưa ra quyết định và từ đó chơi bóng.
Ông có nghĩ là chúng ta đang quá chuyên nghiệp hóa những trận đấu của các cầu thủ trẻ? Chúng ta có nên cho đám trẻ có thêm thời gian để chơi bóng tự do trên đường phố, được thoải mái rê dắt trước những đứa trẻ to xác hơn?
Không, tôi nghĩ nếu một đứa trẻ có khả năng đi bóng thì nó sẽ có cả đời, nó chỉ cần biết là khi nào và bằng cách nào để thực hiện. Nếu chúng ta tạo ra những không gian để chúng cảm thấy thoải mái rê dắt thì nó không thực tế. Những cầu thủ thông minh biết cách đánh giá mọi thứ xung quanh mình, cách trận đấu phát triển để luôn luôn di chuyển tùy theo vị trí của đối thủ, của đồng đội và các khoảng không.
Khi mọi thứ rơi vào hỗn loạn, ông làm cách nào để giữ kỷ luật và trật tự ở trên sân trong tập luyện? Ông bắt đầu ở đâu?
Đó là một chu kỳ. Tôi tin khi chúng ta dâng cao đội hình gây sức ép thì đồng thời cũng có ít thời gian phòng ngự tuyến sau hơn. Khi bạn chơi hết khả năng của mình thì phần còn lại cũng trôi chảy hơn, theo một cách rất tự nhiên.
Nếu chúng tôi tạo ra thế 8 chống 6 để phản công từ sân nhà, kể cả khi yêu cầu tiền đạo số 9 lùi xuống một chút thì mọi thứ vẫn tuyệt vời. Đó là mối quan hệ giữa 2 khu vực ở trên sân, giữa cao và thấp. Đương nhiên, chúng tôi phải phòng ngự, nhưng sẽ mất ít thời gian phòng ngự hơn nếu chúng tôi tập trung kiểm soát quả bóng.
Lần đầu tiên tôi học được tầm quan trọng của việc có một hệ thống xây dựng bóng tốt là ở giải hạng Ba với Barca B. Tôi đã nói điều này rất nhiều lần rồi rằng mình từng cố gắng xây dựng bóng ở các sân đấu cỏ nhân tạo rất, rất nhỏ vào mỗi sáng Chủ nhật.
Ngày thứ Hai đến và bạn nói: "Không thể xây dựng bóng từ sân nhà ở mặt sân kiểu này". Thứ Ba đến và bạn tiếp tục: "Mọi thứ vẫn là không thể, nhưng ít bất khả thi hơn". Đến thứ Tư và thứ Năm, bạn đã bị thuyết phục và bắt đầu kiên định với ý tưởng đó.
Chúng tôi đã chơi như thế xuyên suốt mùa giải, vận hành cả thủ môn vào lối chơi, khiến đối thủ chạy liên tục và đạt được thành công lớn. Và nếu chúng tôi có thể làm thế ở những mặt sân cỏ nhân tạo thì có thể làm ở mọi giải đấu, mọi mặt sân. Đương nhiên, bạn cần phải kiên trì và thuyết phục các cầu thủ.
Các khoảng trống tồn tại ở ngoài đó. Một sân bóng đá rất rộng lớn, đến mức khổng lồ. Chúng ta đóng lại các khoảng không với những bước di chuyển sai nhưng chúng vẫn ở đó. Nó chỉ đơn thuần là việc tập đi tập lại các miếng đánh kiểu này nhiều lần, đánh giá chúng, xem lại chúng và bảo với các cầu thủ: "Khi cậu ở đây, đưa ra quyết định này, thì không gian ở đây". Họ phải tự mình nhìn thấy và tự mình tin tưởng.
Việc xem video phân tích có hiệu quả như thế nào với các cầu thủ? Liệu mối quan hệ giữa cầu thủ và HLV có thay đổi kể từ lúc ông còn thi đấu?
Các bài phân tích là những thứ cơ bản. Khi các cầu thủ xem lại cách mình chơi bóng, với những bước di chuyển ngay trước mắt mình, họ sẽ học nhanh hơn. Đôi khi tôi sẽ nói với một cầu thủ về một khoảnh khắc cách đây 2 tuần mà chính họ còn không nhớ. Tôi nói: "Đừng lo, cùng tìm kiếm đoạn video đó nhé". Thật kinh ngạc vì vào lần tới họ sẽ nghĩ: "Chuẩn rồi, đây là khoảnh khắc ông ấy đã nói với mình, khi quả bóng đến thì mình cần làm thế này để tìm thấy 2 đồng đội".
Nhưng bạn cần một mối quan hệ chặt chẽ với các cầu thủ để làm điều đó. Một khi họ tin bạn, bạn mới nắm chìa khóa. Bạn mới có thể chỉ cho họ thêm nhiều thứ, ví dụ như: "Đưa quả bóng về phía sau để có nhiều cơ hội xử lý hơn, mở cơ thể ra và hạ thấp trọng tâm, rồi sau đó tìm không gian cho những cầu thủ chạy cánh".
Điều đơn giản nhất như tạo ra thế 2v1 trong các pha phòng ngự có thể khiến mọi thứ nuột nà hơn. Các cầu thủ nghĩ tôi nói đùa về tác động của những điều nhỏ nhặt trong trận đấu. Phần lớn những thông điệp đó là để tách họ ra khỏi đồng đội cũng như đối thủ.
Không phải là "rê bóng qua 5 người rồi sút vào khung thành". Những thông điệp của tôi gây buồn tẻ với các cầu thủ khi tôi luôn luôn nhắc đi nhắc lại "mở cơ thể ra, dồn trọng tâm ra phía sau và cố gắng chuyền vào chân thuận cho đồng đội". Đó luôn là những điều đơn giản nhưng có thể giúp lối chơi của đội uyển chuyển và mượt mà.
Một thứ tôi không bao giờ làm là bắt cầu thủ xem lại toàn bộ trận đấu vì chúng tôi không có thời gian để lướt qua mọi thứ. Cứ 3 ngày lại có 1 trận đấu và liên tục trong 10 tháng, chúng tôi thậm chí chẳng có thời gian để tập luyện. Thế nên chúng tôi thường dành 10 đến 15 phút xem lại 3 tình huống khác nhau và cố gắng sửa lỗi. Chính vì thế, trong giai đoạn tiền mùa giải, điều quan trọng là chúng tôi tập thể lực rất ít, trong khi học chiến thuật rất nhiều.
Ông có phải là HLV sẽ dùng những đoạn video phân tích ở giờ nghỉ giữa hiệp như rất nhiều người khác?
Không phải lúc nào cũng thế. Khi có thứ gì đó cứ lặp lại mãi, dù tốt hay xấu, chúng tôi cần xem lại. Chuyên gia phân tích của chúng tôi, Carles Planchart thường đưa cho các cầu thủ 3 clip để xem ở nhà. Công nghệ giúp việc huấn luyện dễ dàng hơn, trước đó chúng tôi chỉ có sa bàn, nhưng giờ chúng tôi có thể chỉ cho cầu thủ khoảng trống và cự ly ở thời gian thực.
Có vẻ như ông luôn có thể khiến cầu thủ dự đoán những gì sắp diễn ra. Đó có phải một thứ bẩm sinh?
Không, chẳng có gì bẩm sinh cả. Tôi thi đấu như một tiền vệ trung tâm và biết rằng việc của mình sẽ dễ dàng hơn khi trung vệ và hậu vệ cánh lao lên tấn công, qua đó thu hút đối thủ tránh xa khỏi tôi. Nhưng đôi khi các trung vệ không cầm được bóng và tôi cũng chẳng thể chạm vào bóng. Tinh thần giúp chúng tôi phòng ngự cũng như các công việc khác. Làm việc trên các nguyên tắc tấn công là điều hấp dẫn nhất với tôi.
Nhưng ông không bao giờ biết đối thủ định làm gì?
Đúng vậy, có 2 hoặc 3 khu vực trên sân mà bạn không thể phòng ngự.
Đấy là những khu vực nào?
(Cười) Tôi không thể nói với anh nhưng nếu chúng tôi chơi với 2 cầu thủ chạy cánh dâng cao thì chắc chắn có một vài khu vực không thể phòng ngự, bất chấp hệ thống là gì. Chúng tôi luôn muốn tấn công vào bên trong, giống như bóng rổ vậy, di chuyển quả bóng đến trung lộ và đối thủ dần thu hẹp khoảng không ở đó, rồi sau đó di chuyển quả bóng ra biên trong thời điểm thích hợp để ai đó có cơ hội dứt điểm.
Bóng đá đâu cũng giống nhau, bạn phải tấn công vào trung vệ, tấn công vào trục dọc và tấn công vào trung phong. Cuối cùng, một trong số 3 trung vệ buộc phải tấn công trung lộ và những đồng đội theo sau. Chúng tôi làm như thế liên tục ở Barcelona. Andres Iniesta và Lionel Messi luôn tấn công trung vệ, đó là cách chúng tôi liên tục tạo ra các không gian mở.
Ông phải lập rất nhiều kế hoạch vì không biết đối thủ sẽ chơi như thế nào. Liệu ông có kế hoạch và chuẩn bị cho việc thay đổi hệ thống và cách tiếp cận ngay trước trận đấu?
Đúng, chúng tôi có một vài kế hoạch và điều đó khiến các cầu thủ khó hiểu hết các thông điệp xuyên suốt trận đấu và cũng chẳng đủ thời gian trong giờ nghỉ giữa trận. Nhưng các nguyên tắc cơ bản thì vẫn giữ nguyên. Đối thủ chơi thế nào không phải vấn đề, họ có 4 hay 5 hậu vệ thì vẫn tồn tại từ 2 đến 3 khoảng trống để chúng tôi tập kích. Nếu họ phòng ngự với toàn bộ quân số ở trung lộ thì chúng tôi sẽ bổ sung các cầu thủ chạy cánh.
Tôi còn nhớ lúc chơi dưới thời Johan Cruyff và ông ấy luôn luôn nói: "Khi giành được bóng, hãy lập tức tìm Romario. Nếu trung lộ bị bịt kín thì hãy tìm cầu thủ chạy cánh. Kệ anh ta ở thế 1v1 hoặc chạy lại và tạo ra thế 2v1, sau đó đổi cánh và giúp đỡ đến khi nào trung lộ hở ra.
Nhưng khi bạn chạy xuống 1 cánh thì thường có rất ít đồng đội ở cánh đối diện, đó là đòi hỏi của thể chất khi tấn công như thế. Một vài đối thủ sử dụng hệ thống 5-4- 1 để đối đầu chúng tôi, tăng cường hậu vệ biên để kiềm tỏa các cầu thủ chạy cánh của chúng tôi.
Tiền vệ của họ thì vây kín trước hàng thủ còn tiền đạo duy nhất thì cũng lùi về chơi như một tiền vệ. Sẽ rất khó nếu chúng tôi chơi với 2 trung vệ và khiến mọi người còn lại phải chạy theo đối thủ. Kể cả khi chúng tôi mất bóng, họ cũng tràn lên và thực hiện phản công. Đó là hệ thống phòng ngự hay nhất mà tôi từng chứng kiến.
Khán giả đã chứng kiến các siêu sao như David Villa và Thierry Henry đến với đội bóng của ông và ông đã cố gắng thuyết phục họ bám vị trí, đứng ở ngoài biên và đợi các cầu thủ kiểu như Xavi và Iniesta tấn công trung lộ. Ông đã gặp trường hợp nào mà mình không thể thuyết phục chưa? Và ông xử lý như thế nào?
Có chứ, những cái tên lớn là đằng khác. Tôi nghĩ họ hiểu cách hệ thống vận hành và lý do tôi bảo họ làm thế, nhưng họ chỉ không muốn làm như vậy thôi. Họ muốn trở thành một phần lớn hơn trong trận đấu, tham gia vào từng pha bóng, thể hiện kỹ năng 1v1 và năng lực cá nhân.
Họ đơn giản là không muốn dừng lại. Với những cầu thủ lớn, tôi sẽ kiên trì, kiên nhẫn thuyết phục họ làm theo phong cách của cả đội. Nhưng sẽ có lúc bạn nhận ra: "Gã này sẽ không bao giờ làm vậy và tôi buộc phải dùng một người khác".
Có những cầu thủ mà ông chiêu mộ không bao giờ thích nghi với phong cách của ông hay những gì ông yêu cầu. Ông có sử dụng hình phạt hay gọi điện để tìm ra bản chất của anh ta hay không?
Có chứ, nhiều đấy. Bạn sẽ chẳng bao giờ thực sự biết họ sẽ ứng xử thế nào trong đội hay thích nghi với triết lý, nhưng chúng tôi muốn biết nhiều nhất có thể. Khi mang về một cầu thủ, chúng tôi không bao giờ muốn hạn chế tài năng của anh ta, nhưng chúng tôi cần anh ta mở ra không gian cho những người khác và cũng không đóng lại không gian mà những người khác mở ra.
Có một vài người hiểu, nhưng sẽ đến trước mặt bạn và nói: "Không, tôi không muốn thế". Đó là lý do chúng tôi tìm những thông tin cụ thể về tính cách để tăng khả năng thích nghi, giống như Henry và Villa. Họ đến, muốn học hỏi và điều chỉnh các trận đấu để giúp tập thể.
Tôi hâm mộ cả hai, họ là những cầu thủ chạy cánh có thể bó vào tấn công trung lộ, điều mà tôi rất thích. Bắt đầu ở không gian rộng rồi tấn công vào vòng cấm, chứ đừng làm những thứ cá nhân ở cột góc. Giống như theo dõi Messi và Jordi Alba bây giờ. Messi xuất phát ở bên ngoài, đi bóng vào trong và tìm thấy Alba cũng đang di chuyển chéo vào. Những tình huống như thế cực kỳ khó để chống đỡ.
VAR đã đến Premier League mùa này. Ông nghĩ nó sẽ ảnh hưởng đến tâm lý của các đội bóng như thế nào nhất là khi họ nhận phải những quyết định bất lợi?
Nó đã hại chúng tôi mùa trước ở Champions League. Nó là cốc nước lạnh tạt vào cơn hào hứng khi bạn đang ăn mừng để nói rằng bàn thắng không hợp lệ. Nhưng diễn biến ngược lại sẽ đến nếu như bạn được hưởng lợi từ VAR. Hành động tốt nhất trong bóng đá luôn luôn là hành động sắp diễn ra. VAR chính là một minh chứng tuyệt vời về điều này, và tôi hy vọng nó sẽ đem lại sự công bằng.
Với số lượng quả phạt 11m được VAR xác định từ việc để tay chạm bóng hay các lỗi hành vi trong vòng cấm, ông có cho rằng VAR sẽ trở thành một loại chiến thuật của những đội chơi bóng kỹ thuật không?
Rõ ràng là có. Chúng tôi đã nhìn thấy điều này trong những phút đầu tiên của trận chung kết Champions League hồi tháng Năm với tình huống penalty. Bạn càng tấn công, càng có nhiều cơ hội như thế và VAR phán xử, rồi bàn thắng được ghi (cười).
Mặc dù tôi cũng nhớ rằng để lọt được vào chung kết Champions League 2009, Barcelona chỉ nhờ vào cú sút của Iniesta vào lưới Chelsea - nỗ lực duy nhất của đội bóng trong cả trận. Sau đó 3 năm, Barca đã có 30 cú sút và lại bị Chelsea loại. Nghiêm túc mà nói, nó chỉ đơn giản là một câu hỏi về khả năng. VAR cũng thế thôi.
Vậy phải chăng điều này sẽ khuyến khích các đội chơi phòng ngự và tìm kiếm những khoảng trống bên phần sân đối phương. Ông có bao giờ muốn đá thấp, giữ nhiều bóng hơn để tránh điều này?
Không. Tôi không thích thứ bóng đá đó. Tôi nghĩ rằng khi một đội chùng xuống là bởi vì mọi thứ diễn ra không theo ý muốn. Đội kia có thể đưa bóng lên cho hàng công liên tục và liên tục, đội chùng xuống sẽ phải co về và chống đỡ ở phía sâu bên phần sân nhà.
Tôi nhớ trận đấu với Leicester gần nhất. Chúng tôi biết Kasper Schmeichel bắt bóng rất ngoạn mục và có khả năng điều bóng tới bất cứ ai anh ta muốn. Anh ta thường tìm kiếm Vardy đang lẩn khuất phía sau hàng thủ Man City.
Tôi liền bảo các cầu thủ Man City: "Ê, các chàng trai, ngày hôm nay, trận đấu này sẽ rất điên rồ bởi vì chúng ta không biết Schmeichel sẽ phát bóng đi đâu. Chúng ta phải đọc ngôn ngữ cơ thể của anh ta, giải mã và di chuyển nhanh chóng để kịp phản ứng với những đường bóng đó". Kết quả như mọi người đã thấy đấy.
Nó giống như khi người ta nói rằng, thời tôi ở Barca không bao giờ sử dụng các pha phòng ngự phản công. Ừ, đúng đấy. Bởi vì Leo Messi chơi tấn công cực hay nhưng Xavi và Iniesta không phải mẫu cầu thủ giỏi phản công, thế nên tôi buộc phải thích nghi với họ.
Bây giờ tôi có Kevin De Bruyne, một con thú trong việc đuổi theo quả bóng và cướp lại nó. Nếu bạn nghĩ rằng tôi sẽ không sử dụng điều này cho Man City thì bạn thật thần kinh. Tôi thích các cuộc phản công! Tôi sử dụng nó, nhưng nó không phải là nền tảng để tôi thiết lập đội bóng. Nhưng tôi sẽ luôn sử dụng nó.
Ông có vẻ là một quý ngài thích những thay đổi và thử thách mới. Ông chỉ làm việc 4 năm tại Barcelona và đang bước vào năm thứ tư tại Man City, nhưng đã ký hợp đồng đến năm 2022. Điều gì ở Premier League và Man City khiến ông muốn gắn bó lâu thế?
Tôi có tất cả mọi thứ. Tôi sẽ có thể tìm thấy một CLB khác, nơi sẽ mang lại cho tôi rất nhiều thứ mới mẻ và thú vị. Nhưng ở đây, tôi có người quan trọng nhất trong suốt sự nghiệp của mình, đó là giám đốc thể thao Txiki Begiristain. Tôi đang dẫn dắt một CLB luôn ủng hộ tôi dù thắng hay thua.
Tôi nhớ, khi chúng tôi chỉ xếp hạng Ba trong mùa giải đầu tiên của tôi và CLB đã hỏi tôi rằng họ có thể làm những gì để giúp đỡ. Tôi có một đội bóng trẻ. Tôi cảm thấy được yêu quý. Nước Anh có một nền văn hóa khiến bạn cảm thấy là một phần của gia đình một khi đã chấp nhận mặc chung một màu áo, cho dù bạn thắng hay thua. Tôi đã có những mối quan hệ tuyệt vời với mọi người xung quanh.
Giống như các giải đấu khác ở châu Âu, dường như có một khoảng cách ngày càng lớn hơn giữa các CLB quyền lực và phần còn lại ở Premier League do khía cạnh kinh tế. Ông có lo lắng về tương lai ngày một gần của một Super League?
Không. Super League sẽ không bao giờ xuất hiện. Người Anh sẽ không bao giờ để điều này xảy ra bởi họ có một văn hóa bóng đá lớn có tên là "bóng đá của khu phố". Nếu bạn xem các trận đấu ở những giải làng, bạn sẽ thấy khán đài bao giờ cũng đông nghịt. Người Anh chăm sóc những khía cạnh này và có một sự tôn trọng rất lớn dành cho người hâm mộ. Họ có một tình yêu bao la với bóng đá mà tôi không bao giờ thấy ở bất kỳ nơi nào khác.
Hai trận chung kết châu Âu 2019 đều là chuyện nội bộ của người Anh. Ông có nghĩ rằng họ có thể duy trì sự thống trị này trong vài năm tới không?
Tây Ban Nha đã thống trị trong 10 năm qua, nhưng nước Anh đã cho thấy sự tiến bộ của các đội trẻ trong thời gian gần đây. Họ đã giành chiến thắng ở các giải đấu trẻ và Tam Sư đã lọt vào bán kết World Cup 2018. Tôi tin rằng, người Anh sẽ tự tin hơn rất nhiều.
Tôi rất lạc quan về tương lai của bóng đá Anh. Có một thế hệ HLV mới, những người có sự chuẩn bị rất tốt và cực kỳ dũng cảm. Sự khác biệt giữa bóng đá tốt và bóng đá xấu là những HLV dũng cảm và những người không dũng cảm. Tôi nghĩ rằng thế hệ mới của những người trẻ ở giai đoạn cơ sở sẽ đem lại bóng đá tốt - bóng đá tích cực.
Brexit có ý nghĩa gì với Pep Guardiola?
Thú thực là tôi cũng cảm thấy lo lắng. Không ai biết nó sẽ bắt đầu như thế nào hoặc thậm chí những gì sẽ thay đổi trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tương tự như phong trào Độc lập Catalan, không ai biết nó sẽ hoạt động như thế nào hoặc điều gì sẽ thực sự xảy ra. Tôi không biết hai vấn đề trên sẽ kết thúc như thế nào.
Khi nhìn vào xương sống của Barcelona hiện tại: Pique - Busquets - Suarez và Messi, ông có nghĩ rằng họ có thể chơi trong một hệ thống pressing tầm cao với hàng thủ dâng cao 40 mét không?
Vâng, tôi đã nói rất nhiều về điều này qua điện thoại với HLV Ernesto Valverde hay bất cứ khi nào chúng tôi gặp nhau. Ông ấy biết chính xác những gì mình muốn từ cầu thủ. Tôi chỉ nhìn nhận như một người ngoài cuộc mà thôi. Hãy nhớ rằng, đây là đội bóng đã vô địch 8/11 La Liga gần đây nhất! Ai có thể nghi ngờ những con số này?
Thật khó để nói rằng họ chỉ lọt vào tứ kết hoặc bán kết Champions League. Giải đấu này thiên về những khoảnh khắc, không có chỗ cho sai lầm. Đội hình này đã giành được 8/11 La Liga gần nhất bởi vì họ có năng lượng đủ để chiến đấu. Nếu họ không gục ngã tại Anfield thì ai dám nghi ngờ?
Để huấn luyện Barca không phải việc dễ dàng. Tôi rất bực mình vì ngay cả các HLV từ các đội khác cũng bình luận về những gì tôi nên làm. Họ biết gì? Họ không có mặt ở đó mỗi ngày trong mỗi buổi tập, đối phó với những cầu thủ thiếu tự tin, người thì do ly dị, kẻ thì bị ảnh hưởng bởi các vấn đề gia đình. Có một triệu thứ có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của cầu thủ và người ngoài không biết gì về nó.
Ngày nay, người ta thích theo dõi, thích vô địch Champions League hơn là vô địch một giải đấu. Mối quan hệ của ông với Champions League là gì?
Mỗi năm, khi nhạc hiệu của Champions League vang lên, tôi đều phấn khích. Thật tuyệt vời khi được tham dự Champions League. Tôi yêu giải đấu này, từ vòng bảng đến vòng loại trực tiếp. Khi chúng tôi bị loại ở mùa trước, tôi đã nói rằng: "Mẹ kiếp, gặp Ajax trên sân Johan Cruyff sẽ là trận bán kết của cuộc đời tôi". Khi bạn thua ở Champions League, nó rất tệ trong hai hoặc ba ngày, nhưng ở Premier League, bạn thắng vào ngày Chủ nhật, rồi vội nghĩ ngay đến trận đấu của ngày thứ Tư, và bụng dạ như mở cờ trong suốt ngày thứ Hai và thứ Ba.
Đây là ý nghĩa của thể thao. Làm thế nào để bạn tận hưởng chiến thắng trong khi đang phải chuẩn bị cho trận tiếp theo. Khi bạn vô địch thì quá trình này là tuyệt vời. Giải VĐQG luôn có giá trị vĩnh cửu. Ví dụ, nếu bạn bị loại khỏi cuộc đua danh hiệu vào tháng 2, bạn không có gì để mong chờ. Kinh khủng thật.
May mắn thay, điều đó đã không xảy ra với tôi quá nhiều lần, nhưng làm thế nào để bạn thúc đẩy các cầu thủ? Tôi biết danh hiệu sẽ được trao cho đội bóng hay nhất. Nếu tôi giành được điều đó thì tôi biết tôi đã xứng đáng với điều đó.
Tôi sẽ không mất một năm để chờ đợi liệu có thể giành chiến thắng ở tứ kết, sau đó là bán kết và sau cùng là chung kết. Tất nhiên, chúng tôi sẽ cố gắng để giành chiến thắng tất cả, nhưng Premier League là thứ giúp tôi sống tốt hơn. Tôi thích công việc của mình và tôi muốn về nhà và tận hưởng cuộc sống với gia đình và bạn bè.
Ông là HLV đã thu hoạch nhiều thành tích thắng lợi kỷ lục, nhất là hồi ở Barcelona. Vẫn biết thất bại là điều bình thường trong thể thao song ông đã thay đổi một nền văn hóa và tạo ra một thế hệ cules mới gồm những người không muốn Barca bị thất bại. Điều này khiến ông cảm thấy như thế nào?
Nó không chỉ ở Barca, ngay Real Madrid hay người dân Argentina cũng nghĩ: chúng ta phải thắng! Những người khác không chuẩn bị như chúng tôi, không thăm dò kỹ càng như chúng tôi. Họ không xứng đáng với chiến thắng. Bất cứ khi nào đội bóng thua, họ đều cảm thấy như thể là ngày tận thế vậy. Họ không bao giờ ngừng suy nghĩ: "Thật ra, chúng ta đã tiến một bước lớn trong mùa này". Họ không hiểu điều đó.
Tại Bayern Munich, họ đã nói rằng: "Chúng ta đã thất bại", tôi liền đáp: "Chà thế à, xin chúc mừng". Đây là điều tương tự ở Man City, khi tôi không vô địch Champions League. Tôi mới chỉ đưa Man City vào đến bán kết, thành tích tốt nhất của lịch sử CLB. Nhưng bây giờ, nếu tôi vẫn không vô địch Champions League, tôi có thất bại không?
Thế còn 2 danh hiệu Premier League liên tiếp thì sao? Còn số lượng bạn bè của tôi ở Anh thì sao? Tôi luôn có cơ hội để đưa Man City vào một trận chung kết Champions League và vô địch. Man City sẵn sàng hỗ trợ tôi hết sức. Nhưng Tottenham xứng đáng với điều đó. Liverpool xứng đáng với điều đó.
Nếu Barca lọt vào trận chung kết thì họ sẽ xứng đáng với điều đó và Ajax cũng vậy. Thể thao là như thế. Thủ môn của Tottenham đã phát một quả bóng dài lên cho tiền đạo, nó rơi xuống đúng chỗ và họ đã ghi bàn. Nếu quả bóng rơi sang trái, phải hoặc một nơi nào khác thì Ajax đã vào chung kết. Bóng đá là thế. Chúng tôi dạy điều này cho các cầu thủ trẻ: "Nếu chúng ta thua thì là thua. Đôi khi người khác xứng đáng giành chiến thắng".
Ngoài các khía cạnh thể chất, ý thức chiến thuật và kỹ năng, ông đánh giá thế nào về khía cạnh tinh thần? Ông có thể tạo ra một thủ lĩnh mà chỉ cần có đẳng cấp?
Vâng, tôi luôn xem xét các đặc điểm tâm lý trong tính cách cầu thủ nhưng sẽ dễ dàng hơn nếu có nhiều thời gian gắn bó. Kinh nghiệm đã hỗ trợ tôi phần nào, giúp tôi đưa ra các kỹ năng lãnh đạo một cầu thủ cần có. Có những cầu thủ luôn đòi hỏi nhiều hơn từ đồng đội nhưng cũng có những cầu thủ chỉ muốn hoàn thành công việc để về nhà.
Trước đây tôi thường kích thích các cầu thủ, cố gắng dỗ dành họ bằng các kỹ năng xã hội khác nhau và tôi luôn cố gắng kiểm soát phòng thay đồ. Bây giờ tôi lùi lại một bước. Tôi không muốn làm xáo trộn bầu không khí tự nhiên và để các cầu thủ là chính mình. Đó là điều lành mạnh nhất, tốt nhất cho bóng đá. Suy cho cùng, tất cả cầu thủ đều muốn chơi tốt và giành chiến thắng. Tôi không bao giờ vào phòng thay đồ, nơi các cầu thủ muốn làm gì đó nghịch ngợm.
Ông hẳn đã thấy rất nhiều cá tính lớn khác nhau trong những năm qua. Liệu ông có lựa chọn cầu thủ để xây dựng đội hình dựa theo tiêu chí như yêu bóng đá; nhìn thẳng vào mắt khi ông nói; và luôn muốn cải thiện không?
Không thực sự như thế đâu. Ý tôi là hầu như mọi cầu thủ đều yêu bóng đá nhưng có người yêu mạnh mẽ hơn người khác. Trước khi bắt đầu một buổi tập, có cầu thủ luyện chạy nước rút, trong khi người khác đá bóng ngay. Nhưng cũng có người đứng suy nghĩ vẩn vơ mơ mộng còn kẻ khác ngồi ngắm mưa. Tôi đều yêu họ.
Trong thế giới này luôn có những người yêu thích bóng đá hơn những người khác. Như tôi đã nói, tất cả họ đều thích nó, nhưng có một số người sống vì nó, luôn xem các trận đấu, luôn hỏi tôi những câu hỏi. Thật tuyệt vời khi làm việc với những người này bởi họ cho tôi thông tin phản hồi và đặt câu hỏi. Tôi thích trò chuyện và chia sẻ ý tưởng với mọi người xung quanh.
Tôi nghĩ rằng đấy mới là cách huấn luyện: Giúp đỡ cầu thủ giải đáp nghi ngờ như kiểu: "Này chàng trai, hãy thử đi để xem điều gì xảy ra". Không quan trọng bạn là ai bởi quá khứ luôn là quá khứ. Cũng giống như một HLV hay cầu thủ chuyển sang CLB mới và nói: "Tôi đã vô địch Champions League 3 lần". Để làm cái quái gì. Tôi cần anh ta giúp đội giành chiến thắng ở trận đấu tới. Chứng minh đi.
Câu hỏi cuối cùng dành cho ngài trong buổi phóng vấn dài miên man này. Tôi muốn hỏi ông về Johan Cruyff. Ông có cho rằng mọi người sẽ phủ nhận triết lý bóng đá của Cruyff là vẫn còn thiếu sót do thất bại của Ajax và Barca ở Champions League mới đây không?
Nếu mọi người nghĩ rằng triết lý của Cruyff sẽ chết thì họ sẽ bối rối hơn. Chúng tôi đã thấy những niềm tin dành cho triết lý của ngài ấy trong lối chơi của Ajax khi họ chiến thắng. Nhưng đâu phải chỉ bây giờ, bởi Ajax tuân thủ triết lý của Cryff từ lâu rồi. Có lúc họ thành công, nhưng cũng có khi thất bại. Nhưng di sản của Cruyff sẽ không bao giờ chết. Không bao giờ.
Ngài đã truyền dạy triết lý của mình cho rất nhiều cầu thủ, trong đó có tôi và chúng tôi sẽ tiếp tục truyền nó cho người khác và họ sẽ tiếp tục điều đó. Có nghĩa là những đội này sẽ luôn giành chiến thắng? Không bao giờ. Tôi không suy nghĩ về việc thua, nhưng Cruyff đã dạy tôi cách chuẩn bị để chiến thắng.
Hiểu biết về bóng đá mà ngài đã cho chúng tôi thấy là điều mà tôi chưa từng thấy trước đây. Những gì đã làm được khiến ngài trở thành người quan trọng nhất trong lịch sử bóng đá: một người chỉ thay đổi 2 CLB khác nhau trong cả cuộc đời với cương vị cầu thủ và HLV.
Xin cám ơn HLV Pep Guardiola!
Nguồn dịch:
http://bongdaplus.vn/magazine46/90-phut-doi-thoai-bo-nao-thien-tai-cua-pep-guardiola-2597461908.html
Nguồn gốc:
https://www.canofootball.com/articl...diola-part-1-enemies-bayern-and-burnley-away/
Over the past 12 years as a manager, Pep Guardiola has averaged a trophy every 23 matches. The serial-winner sat down for an in-depth interview with GOL over the summer. Part 1 of the interview is here...
www.canofootball.com
Pep Guardiola first took the football world by storm as a manager when he was catapulted from Head Coach of the Barcelona B team to the hot seat across the road at the Camp Nou. Having introduced a Cruyff-inspired playing style whilst winning a total of six trophies inside his first 12 months...
www.canofootball.com
Pep Guardiola has won 29 titles over his managerial career that has spanned over just 11 years. The Manchester City manager sat down for an in-depth interview with GOL over the summer and discussed his beliefs, tactics and what makes him tick as a serial-winner. Part 1 is here...
www.canofootball.com
