FC Barcelona chọn cách đổi mới, không phải cải tổ

Cầu thủ và triết lý bóng đá của họ đều là yếu tố quyết định giúp Đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha chinh phục cả thế giới. Nhưng những chỉ trích nhắm vào Barça đã được đề cập nhiều lần; với lối chơi Tiki-taka, cách chuyền bóng và khả năng kiểm soát bóng đã bị vô hiệu hóa, bị hạ đo ván. Thật vậy, mùa này Barça đã tỏ ra nghèo nàn đến nỗi chỉ xếp vị trí thứ hai trên BXH, sau Atletico Madrid, dù đã có không dưới hai lần nắm cơ hội quyết định số phận của chính mình.

Những biến cố bắt đầu đến với CLB xứ Catalan khi chủ tịch CLB từ chức đầu mùa vì những bê bối liên quan đến vấn đề tài chính trong thương vụ chuyển nhượng Neymar. Tiếp đến, cầu thủ siêu sao Leo Messi bị cáo buộc trốn thuế tại Tây Ban Nha. Liên quan đến chuyên môn, người đội trưởng luôn là điểm tựa của cả tập thể, Carles Puyol dính chấn thương liên tục gần hết mùa giải. Trong giai đoạn quan trọng nhất, "thần gác đền" kiêm đội phó Victor Valdes cũng gặp chấn thương nặng và chia tay kỳ World Cup 2014 tại Brazil. Nhưng có lẽ, nỗi buồn kéo dài nhất chính là sự ra đi của cựu huấn luyện viên Tito Vilanova vì di chứng căn bệnh ung thư. Người thay thế, Tata Martino không được sự nhất trí ủng hộ của giới truyền thông địa phương bởi ông không có gốc gác Catalan. Cuối cùng là lệnh cấm chuyển nhượng từ Fifa nhưng rất may là CLB đã kịp thời sửa sai và khắc phục.

Câu hỏi đã được đặt ra và tất cả người hâm mộ cũng như giới chuyên môn cùng chờ xem Barça sẽ đưa ra những quyết định nào để lấy lại hình ảnh hưng thịnh của đội bóng. Hầu hết đều tin rằng Barça sẽ có một cuộc cách mạng lớn nhằm thanh lọc lại một guồng máy đã mòn các bánh răng bằng việc bán-mua trong kỳ chuyển nhượng mùa hè. Đó là một tiên đoán rất táo bạo cho một CLB có truyền thống 114 năm hình thành, phát triển và xây dựng bản sắc riêng. Tuy nhiên, ban lãnh đạo của câu lạc bộ đã có phương án cho mình nhằm mang lại một kết quả hài hòa giữa nhiều yếu tố.

Barça đã sống với phương châm "Mes que un club" (Còn hơn một câu lạc bộ) từ lâu và chính những lúc như vậy họ mới cần thiết là chính họ, chứ không phải một đội bóng nào khác. Tân chủ tịch Josep Bartomeu đã dõng dạc khẳng định một cách rõ ràng và chắc chắn rằng CLB sẽ không đánh mất đi tinh thần chiến đấu, cũng như thiếu lý trí để khơi dậy niềm tin từ các hội viên và người hâm mộ.

48 giờ sau khi để Atletico Madrid phế truất ngôi vương La Liga, Ban lãnh đạo Barcelona đã đưa ra hai quyết định cực kỳ quan trọng để xác định con đường đi của đội bóng trong mùa giải và tương lai sắp tới. Một là gia hạn thêm hợp đồng với Leo Messi đến năm 2018 cùng mức lương khủng lên đến 20 triệu euro mỗi mùa. Hai là bổ nhiệm người cũ Luis Enrique Garcia về làm người chèo lái con thuyền Barça – theo đúng con đường mà Pep Guardiola đã đi những bước đầu đến thành công vang dội.

Thời điểm ra hai thông báo trên không phải là ngẫu nhiên. Nó đã được lên kế hoạch từ trước, từ khi có tin đồn Barça sẵn sàng bán cầu thủ người Argentina với giá "khủng" để tạo nên một Camp Nou mới. Josep Bartomeu nói như đinh đóng cột với tờ New York Times: "Không không không. Messi còn hơn cả một cầu thủ, Pep Guardiola đã bố trí mọi thứ xung quanh cậu ấy. Messi là biểu tượng cho CLB. Barça đang lệ thuộc vào Xavi, Iniesta và phần còn lại, Messi sẽ chơi bóng với họ đến khi nào cậu ấy muốn ra đi. Đó hẳn là quyết định của Messi, cậu ấy có quyền đó nhưng từ nhiều tuần trước, chúng tôi đã soạn hợp đồng mới để tưởng thưởng cho những gì Messi đã thể hiện. Cậu ấy là tương lai, là người dẫn dắt đội bóng của chúng tôi."

Và thực tế đã đúng như những gì chủ tịch Barça đã nói. Hợp đồng khủng lên đến 27 triệu $ (20 triệu euro)/ mùa, và có thể lên tới 34 triệu $ khi chia sẻ các hợp đồng thương mại giữa Barça và Messi. Con số này rõ ràng là vượt trội so với những gì mà Christiano Ronaldo có ở Real Madrid, dù cho không ai biết rõ chính xác là bao nhiêu. Việc giữ chân Messi dường như là quá hiển nhiên, nhưng quyết định thứ hai của CLB đã làm rõ vấn đề: Đội bóng sẽ đổi mới lối chơi hay là cải tổ toàn diện?

Trước tiên, chúng ta cần xác định rõ hai định nghĩa được nêu ở trên. Cụm từ "Cải tổ toàn diện" có thể xem là cụm từ được nhắc đến rất nhiều sau cả một mùa giải mà Barça đã thể hiện một bộ mặt bạc nhược trong cả lối chơi và tinh thần thi đấu. Và "cải tổ" là sẽ thay đổi từ gốc đến ngọn. Quyết định chọn Luis Enrique Garcia – cựu cầu thủ Barça – cựu HLV Barça B – nguyên huấn luyện viên Celta Vigo – không có gì bất ngờ và lại được cho là rất hợp lý. Ban lãnh đạo CLB này luôn muốn tìm một người dẫn dắt có "gốc gác" Barça, am hiểu đặc trưng của đội bóng, nắm rõ truyền thống và lối chơi của đội. Pep Guardiola cũng là một lựa chọn nhưng hơn hết khả năng chấp nhận của Luis Enrique là cao hơn cả.

Từ khi rời thành phố Barcelona đi lập nghiệp, Luis Enrique luôn muốn theo đuổi phong cách thi đấu mà Barça đang thi triển. Từ Barça B đến As Roma và vừa rồi là Celta Vigo. Ở Tây Ban Nha, Luis Enrique dễ dàng mang về những mầm non mà ông đã chăm sóc khi còn ở sân Mini-estadi. Và lối chơi theo kiểu Barça được ông áp dụng nhờ chiến thuật và con người phù hợp với nó; chỉ khác là không có nhưng cầu thủ tuyệt vời như Messi, Neymar, Xavi hoặc Iniesta trong đội hình. Giờ thì mọi thứ đã khác!

Tiki-taca sẽ không chết như nhiều người chỉ trích đang tin vào điều đó. Khi mà cầu thủ chủ chốt vừa gia hạn hợp đồng; sức mạnh và nền tảng của Barça vẫn còn đủ để tái lập các thành tích mà có thể sẽ không đội bóng nào có thể cân bằng. Sau khi tìm được người dẫn đắt, Barça đã triệu hồi một loạt các cầu thủ trẻ đã cho đi "du học" ở những CLB khác như: Gerard Deulofeu, Rafinha Alcantara. Đồng thời, trung vệ Pique cũng được hứa hẹn sẽ được giữ lại sân Camp Nou để phục vụ lâu dài.

FC Barcelona đã chọn cách thức đổi mới, thay vì cải tổ. Không khó nhận ra đội bóng Catalan đang rập khuôn lại con đường họ đã đi 6 năm về trước, nhưng với những con người hiện và sắp có sẽ đảm bảo cho "bộ máy" Barça vận hành đúng nguyên tắc, không náo loạn và hơn hết là ổn định. Nếu thực sự Enrique có thực tài, Barça sẽ không mất nhiều thời gian trở lại đỉnh cao và lấy lại hình ảnh một đội bóng tấn công quyến rũ, đẹp mắt, làm say đắm và chinh phục thế giới.

Tuy vậy, cũng không thể không kể đến những sự ra đi rất khó có sự thay thế xứng tầm. Đội trưởng Carles Puyol và thủ môn Victor Valdes là một trong những cầu thủ có cá tính riêng mạnh mẽ và mang tầm biểu tượng tại Camp Nou. Marc Ter Stegen chưa thể một sớm một chiều khẳng định được tên tuổi của một "người gác đền" trẻ tuổi; Barça cũng chưa thể tìm được "bản sao" lắp vào vị trí trung tâm hàng phòng ngự. Một mùa hè nóng hơn bao giờ hết đối với Luis Enrique để ông tìm ra những mảnh ghép hoàn hảo cho công cuộc đổi mới của mình. Lựa chọn là của ông, Lucho!