'Cha đẻ' của La Masia: 'Xavi là bóng đá, nhưng Messi là xuất sắc nhất'

Đó là điều được kể lại trong cuốn sách "Con đường của những nhà vô địch" của tác giả Marti Perarnau. 40 năm đã trôi qua và Laureano Ruiz (sinh năm 1937 tại Escobedo de Villafufre, Cantabria) bây giờ đã được chứng kiến những cầu thủ thấp bé chinh phục bóng đá thế giới. Nếu là trước đây, những người như thế chắc chắn đã bị Barca cấm cửa. Vào lúc đó, ông đã nói: "Điều cần được ưu tiên là tài năng" và đến bây giờ ông vẫn làm như vậy. Laureano Ruiz chính là người đã truyền đạt ngôn ngữ bóng đá cho lò La Masia, làm cơ sở cho thứ bóng đá hiện đại của FC Barcelona hiện nay.

Ông bầu ai là ông vua của bóng đá thế giới?

Tôi nghĩ Messi sẽ giành được danh hiệu này, nhưng tôi muốn trao vinh dự đó cho Xavi. Chắc chắn Messi có thể lại giành được Quả bóng Vàng, nhưng Xavi chỉ còn ở trình độ đỉnh cao trong ít năm nữa. Chúng ta nói về những đường chuyền, là một phẩm chất lớn của Xavi. Nhưng Messi lại có cả bàn thắng và những đường chuyền, không nhiều như Xavi nhưng khoảng cách là không xa. Hãy xem những đường chuyền mà cậu ấy đã tung ra cho Cesc hoặc Alexis tại sân Bernabeu.

Sau khi gỡ bỏ tấm biển nói trên của La Masia, ông có nghĩ một ngày nào đó bóng đá sẽ do "những người thấp bé" chinh phục?

Những cầu thủ nhỏ bé có lợi thế hơn với những người to lớn. Trong bóng đá cần xuất phát, quay ngoắt, dừng lại, tăng tốc và cả nhào lộn. Người nhỏ thực hiện các chức năng này dễ dàng hơn những chàng cao kều. Trong rất nhiều năm, các cầu thủ thấp bé không có cơ hội vào lực lượng tinh nhuệ. Hãy nhớ đến David Silva, chỉ cách đây 10 năm, khi thử việc tại Madrid đã bị loại vì vóc người nhỏ thó. Tôi còn nhớ là chúng ta luôn thấy Đức, Anh hoặc Italia khỏe mạnh hơn Tây Ban Nha do di truyền. Tôi cũng còn nhớ HLV Luis Aragones từng nói: "Để đánh bại một đội bóng khỏe hơn, cần phải mạnh hơn họ - điều mà chúng ta không có - vậy thì phải dựa vào lối chơi chạm bóng, quay vòng, tăng tốc". Thế là xuất hiện những Iniesta, Xavi... Nhưng chúng ta cũng không nên quên là có những người cho rằng Iniesta và Xavi không thể chơi cùng nhau. Nếu Iniesta ở Albacete, thậm chí ở Madrid; và Xavi, khi 19 tuổi, nếu ở Milan, sẽ không xuất hiện, bởi vì bà mẹ không cho phép nó trưởng thành.

Với nhiều cầu thủ kiến tạo xuất sắc như Iniesta, Xavi, Cesc và thậm chí Messi, bí quyết của Barca nằm ở những đường chuyền?

Thành tích của Barca không chỉ là tấn công. Bí quyết lớn của đội bóng này là triển khai như một mạng nhện khổng lồ: khi dâng cao, toàn bộ đội hình đều tấn công, khi mất bóng, cả đội triển khai mạng lưới để đè bẹp và bóp nghẹt đối thủ. Khi Barcelona mất bóng, đối phương mở sân để tấn công, đó là lúc Barca nhanh chóng giành lại bóng. Barca ghi bàn nhiều hơn khi mất bóng rồi giành ngay được bóng, so với khi triển khai tấn công nhiều chạm. Có một thông số cho thấy tám trận thua gần đây của Barca đều không có sự phục vụ của Puyol. Rõ ràng Iniesta là phẩm chất, Xavi là bóng đá và Messi là người xuất sắc nhất. Còn Puyol là một điều bí hiểm.

Cesc đang trên đường trở thành một phiên bản của Xavi?

Xavi chạm bóng như những cầu thủ khác, nhưng lại có cái mà không ai có: một con mắt ở sau đỉnh đầu, có thể nhìn thấy khoảng trống khi không một ai nhìn thấy. Chúng ta cũng không quên là Cesc đã từng không được yêu mến nhiều tại Barcelona và do đó họ đã không đặt ra nhiều rào cản khi Wenger mang Cesc đến Arsenal. Bây giờ Cesc đang chứng tỏ anh luôn biết xuất hiện đầu tiên, đúng lúc mặc dù không phải là người nhanh nhất. Vấn đề là biết chạy chỗ đúng lúc và Cesc biết làm điều đó. Quan trọng là tài năng.

Khi nói đến Cesc, cần phải đi sâu vào thế hệ của anh ấy, của Messi và Pique. Đây có phải là sản phẩm tốt nhất của La Masia trong lịch sử của mình?

Thế hệ năm 87 là xuất sắc nhất trong lịch sử của Barca; đó là thế hệ của Messi, Cesc, Pique. Nhưng tôi không muốn quên rất nhiều cầu thủ xuất sắc khác trong lịch sử của Barca đã không vào lực lượng chủ lực chỉ vì tầm vóc thấp bé của mình. Họ bị đóng cửa. Có một cầu thủ lọt qua khe cửa hẹp, đó là Sanchez. Đây là cầu thủ nhỏ thó, dự bị tại Barca Atletico và tôi đưa lên đội một. Trong đầu tôi bỗng xuất hiện Candido từng được gọi là Maradona, hay Emilio, giống như Iniesta, nhưng họ đã không vào được đoàn quân tinh nhuệ. Sau đó, Cruyff đến và thực hiện tư tưởng như tôi từng có. Điều quan trọng là tài năng. Khi Guardiola lên dẫn dắt đội hình một, cũng có người nói Pep không có khuôn ngực vạm vỡ và không có thể lực sung mãn.

Các CĐV của Madrid có thể đặt ra câu hỏi: tại sao Barca sản sinh ra nhiều cầu thủ trẻ tài năng hơn Madrid?

Từ tuyến trẻ của Madrid cũng xuất hiện nhiều cầu thủ xuất sắc: Mata, Negredo, Soldado , Rodrigo. Nhưng họ không được lên đội hình một bởi vì họ muốn có những cầu thủ to lớn và mạnh mẽ. Các HLV của Madrid thường nghĩ: "Liệu có nên đưa một cầu thủ từ tuyến trẻ lên đội một để hai năm sau mới có kết quả, đến lúc đó thì mình đã không còn ở đây nữa rồi? Tôi muốn người giỏi chứ không phải trẻ". Lợi thế của Barca là lối chơi luôn nhất quán, từ tuyến thiếu nhi, trẻ đến đội hình một.

Tôi xin kể với anh một chuyện. Khi tôi là điều phối viên của bóng đá cơ sở và HLV của đội trẻ, chúng tôi thi đấu ở Zaragoza. Hôm đó, một thành viên ban lãnh đạo của Barca, từ trước tới này không bao giờ gặp chúng tôi, bỗng dưng đến xem trận đấu. Khi kết thúc, ông ấy đến chúc mừng tôi bằng lời khen "bọn trẻ này chơi mới hay làm sao". Vốn là người khắt khe, tôi nói "chúng tôi cần chơi tốt hơn nữa" và ông ấy trả lời: "đừng có đòi hỏi như vậy, chúng chơi như thế là quá tốt rồi". Sau đó ông ấy vỗ vai tôi và nói: "Anh sao chép cách chơi của Aloy, HLV của Barcelona Atletico". Tôi cảm thấy nóng mặt vì đó không phải là sự thực. Người sao chép lối chơi của chúng tôi là HLV của Barcelona Atletico.

Guardiola đã phát triển lối chơi của Cruyff và tư tưởng bóng đá mà ông truyền tải cho La Masia?

Tư tưởng là rất chung chung. Phương pháp của tôi trực diện hơn Guardiola. Tôi không thích chạm bóng nhiều như vậy. Nhưng tôi nghĩ Guardiola đã hoàn thiện mô hình phòng thủ của chúng tôi và phát triển nó tốt hơn nhiều. Cách thức tấn công thì rất giống, tương tự như Barca của Kubala, đội tuyển Hungaria huyền thoại, đội tuyển Brazil của Zico, và tôi khẳng định mình cũng có lối chơi đó. Khi đến Barca, Guardiola tuyên bố "phòng thủ càng tốt thì tấn công càng tốt hơn" mà không biết rằng cầu nói đó là của Alfred Ernest Ramsey, người dẫn dắt đội Ipswich Town hạng Ba và đưa nó đến chức vô địch của Premier League.

Khi được đôn lên đội một, Messi thường chơi bên cánh. Bây giờ anh ấy chơi ở giữa nhiều hơn. Đó có phải là cách để Messi bùng nổ?

Tôi luôn muốn các cầu thủ tốt nhất của tôi chơi ở giữa, cả trong phòng thủ lẫn tấn công. Nếu Messi chơi cánh thì chỉ khi có bóng mới được tham gia tấn công và như vậy sẽ có quá nhiều phút không được chạm bóng. Ngoài ra, tiền đạo cánh cũng dễ bị chặn hơn vì khoảng trống chỉ ở có một phía.

Đối với La Masia, việc Louis van Gaal đến với Barca là quan trọng vì nó tạo ra giải pháp cho Valdes, Puyol, Xavi... Ông đánh giá vai trò của HLV người Hà Lan là như thế nào?

Van Gaal là một nhà truyền giáo ảo. Tôi rất, rất thích Wenger và Bielsa nhưng tôi không thích Van Gaal. Ông ấy không phải là một HLV lớn. Ông ấy không tạo ra cái gì riêng ở Barca, bởi vì làm như vậy phải tốn công sức lắm. Điều đầu tiên ông ấy làm khi về Barca là: "chúng ta sẽ tiếp tục chơi như cách của Robson, với đội hình 4-2-3-1. Mặc dù sự thật là ông ấy sắp đặt vị trí chơi cho Puyol, Valdes và Xavi, tôi vẫn thuộc những người nghĩ rằng các cầu thủ cần phải thích ứng với lối chơi của các HLV (chứ không phải ngược lại). Ở Arsenal, ở Bilbao, người ta thấy bàn tay của Wenger và Bielsa. Chắc anh cũng nghe nói một cầu thủ là phải đa năng, nhưng đó không phải là sự thật. Có những cầu thủ chỉ chơi ở một vị trí.

Nói về các HLV, ông thấy Jose Mourinho như thế nào?

Tôi đánh giá Mourinho là một HLV giỏi, nhưng tôi không cho rằng ông ấy là một HLV vĩ đại. Đối với tôi, một HLV lớn, một bậc thầy phải là Helenio Herrera. Vào lúc này, Mourinho chưa ngăn chặn được vũ khí của Barca. Khi Barca bắt đầu chạm bóng và chạm bóng, họ làm các đối thủ mất tinh thần, dù là Madrid, Milan hay Manchester United. Chơi với các đội khác, ba đội nói trên thường có bóng nhiều hơn nhưng khi chơi với Barca thì toàn bộ thời gian họ chỉ biết chạy theo bóng.

Ông có nghĩ Barcelona hiện nay là đội bóng hay nhất trong lịch sử?

Barca hiện nay là một trong những đội hay nhất trong lịch sử. Tôi nghĩ bây giờ có những thuận lợi hơn trước. Không có kiểu kèm người giống như trước đây. Ở thời của Pele, Puskas, người ta kèm người rất chặt. Với việc phòng thủ theo tuyến, Xavi có thể nhìn thấy trước đường chạy của Messi, đặt bóng vào sau lưng hàng thủ và bàn thắng đến. Bóng đá là phòng thủ và tấn công, kèm người và lừa bóng. Barca làm tốt nhất cả hai khâu này.

Khang Chi