Bình luận viên Hoàng Thông: Cách tiếp cận trận đấu của Barça có phần lỗi thời

❓ Xin chào Hoàng Thông! Từng là "tổng quản" trang fanpage FCBVN gần chục năm trước, giờ với vai trò là khách mời trong cuộc phỏng vấn này, Hoàng Thông cảm thấy như thế nào?

? "Xin chào mọi người. Trước tiên rất cảm ơn anh Bằng và các anh em FCBVN đã mang đến cơ hội này để mình có dịp trò chuyện và chia sẻ với các bạn."

? "Cảm giác trước tiên của mình là có đôi chút ngại ngùng. Vì dù yêu cầu công việc hiện tại khiến mình phải nói trước nhiều người, nhưng bản thân mình vẫn luôn có sự ngại ngùng vì mình không thật sự cảm thấy quá thoải mái khi nói về bản thân trước đám đông."

? "Nhắc đến câu chuyện về chục năm về trước thì đúng là nhiều kỷ niệm và cảm xúc cũng ùa về. Quá khứ như thế nào thì đó vẫn sẽ luôn là những kỷ niệm. Thực tế thì mình chỉ phụ trách quản lý fanpage FCBVN trong một thời gian ngắn, nhưng đó vẫn là một cơ hội quan trọng khi được làm việc cùng nhiều người bạn, người anh em thời điểm đó. Câu chuyện ngày ấy cũng từng khiến mình rơi vào những mối quan hệ khó xử và biến cố, nhưng nhìn lại thì chúng đều là những bài học bổ ích sau này. Việc được hoạt động và cộng tác với FCBVN khi đó cũng là một dấu ấn quan trọng với mình. Sau này, trong các bản CV, mình cũng luôn tự hào đề cập đến công việc ở FCBVN trong mục kinh nghiệm làm việc."

Nguyễn Hoàng Thông - Biên tập viên/ Bình Luận viên của SCTV Thể thao

❓ Hoàng Thông đã suýt chút nữa hành nghề "luật sư". Sau đó trở thành một tay ngang trong làng báo thể thao, nhưng được yêu mến và đánh giá cao không chỉ bởi các Culé. Hoàng Thông hãy chia sẻ cơ duyên nào đưa bạn đến nghề BLV. Và bạn đã phải "thay đổi bản thân" như thế nào để có được chỗ đứng vững chắc trong nghề BLV bóng đá như hiện nay?

? "Nhờ vào mục “ngày này năm xưa” trên Facebook mà sau này mình mới biết được hồi còn là sinh viên, mình đã từng một lần viết trên Facebook cá nhân rằng ước gì được ngồi vào vị trí của một BLV bóng đá, hòa mình vào một trận đấu nào đó trong cabin, trước màn hình. Tuy nhiên, có vẻ đó chỉ là một phút ngẫu hứng. Bởi ngay từ trước khi là sinh viên và trong suốt quãng thời gian học trường Luật, mình gần như chỉ suy nghĩ đến những định hướng nghề nghiệp không liên quan đến bóng đá. Dẫu rằng mình đã xem bóng đá, thích bóng đá từ nhỏ; sau này khi còn là sinh viên, thậm chí mình đã làm công việc cộng tác mục bóng đá cho tờ Thể thao & Văn hóa. Có lẽ, thời đó, việc mình theo dõi bóng đá rồi tham gia cộng tác viết bài về bóng đá chỉ là một cách để duy trì nhịp điệu cập nhật về bóng đá thường nhật, chứ không hề nghĩ đến chuyện nó sẽ trở thành một nền tảng cho nghề nghiệp sau này."
TTVH vẫn sẽ là tờ báo mình quý trọng và những người anh, người chị mình từng làm việc cùng ở đó sẽ luôn là những người mình biết ơn. Vì dù không có ý định theo đuổi công việc về bóng đá, nhưng hóa ra chính công việc đó ở tờ báo đã trở thành một nền tảng quan trọng cho công việc BLV sau này của mình."

? "Sau khi tốt nghiệp trường Luật đúng hạn (may mắn là vậy), mình có thực tập ở một công ty về bất động sản trong vai trò trợ lý luật sư, nhưng cũng chỉ theo đuổi đôi ba tháng. Lúc đó, mình đã suy nghĩ: “Làm sao mà mình có thể vừa thức khuya xem bóng đá, vừa đọc tin tức bóng đá, vừa viết bóng đá, mà vẫn đi làm mỗi buổi sáng ở đây nổi?” Từ bỏ nhịp điệu bóng đá là thứ mình cảm thấy không thể làm được thời điểm đó. Và mình từ bỏ con đường liên quan đến cái nghề mình đã học trong suốt 5 năm.

Cuối năm 2014, thông qua một hội nhóm những người anh em thích bóng đá, mình biết Truyền hình cáp SCTV có tuyển BTV thể thao. Thế là mình nộp đơn xin vào và được nhận. Công việc của mình thời điểm đó chỉ là làm biên tập và dịch thuật các tạp chí thể thao. Theo thời gian, mình bắt đầu được đọc bản tin, thuyết minh các tạp chí thể thao phát sóng trên truyền hình. Rồi tiếp tục là tập tành để được bình luận bóng đá."

? "Trên con đường đó, người có vai trò lớn nhất, ảnh hưởng nhất với mình cả về lối suy nghĩ và cách tiếp cận bóng đá chính là BLV Vũ Anh Tuấn - người mình luôn gọi là sư huynh. Anh là người thầy bóng đá đầu tiên với mình. Vì sao? Trước đó, những gì mình thật sự quan tâm và đầu tư khi tìm hiểu và nghiên cứu bóng đá chỉ là Barcelona và bóng đá Tây Ban Nha. Sư huynh đã mang đến một cái nhìn khác cho mình. “Bóng đá muôn nơi” là câu nói đã đồng hành với mình từ đó đến tận bây giờ và mãi sau này. Càng tìm tòi về bóng đá khắp nơi trên thế giới, qua nhiều đội bóng, nhiều giải đấu, nhiều nền bóng đá, thế giới quan về bóng đá sẽ thay đổi rất nhiều, cách nhìn nhận và đánh giá vấn đề cũng sẽ khác đi, nói chính xác thì khách quan hơn. Và với một BLV, khách quan luôn là yếu tố quan trọng nhất và khó nhất để có.

Mình quan niệm rằng khách quan ở đây không phải là khách quan trong cảm xúc, trong giọng điệu, trong cường độ của những tiếng hô “Vào” sau mỗi bàn thắng của từng đội. Mà còn là sự khách quan trong truyền tải thông tin và đánh giá tình huống, vấn đề. Khách quan không phải là việc nếu đã khen đội bóng này thì cũng phải khen đội bóng kia. Khách quan ở đây là truyền tải điều đúng đắn và sự thật. Một đội bóng có vấn đề, một đội cho thấy cái dở của họ trong một trận đấu thì một người BLV phải phản ánh được những thứ đó, chứ không phải là đổi trắng thay đen chỉ vì đội đó có nhiều fan hay vì mình đã khen đội đối thủ rồi nên cũng phải làm điều tương tự với đội này. Không phải thế! Nếu có khen thì khen đúng và chọn thứ đúng để khen.

Nhưng để làm được điều đó là một quá trình dài để học và mình cũng đang trong quá trình đó. Để đánh giá đúng vấn đề thì chúng ta cần phải thu nạp và hiểu về nhiều thứ khác nhau có liên quan đến vấn đề đó. Ví dụ: Một cầu thủ X nào đó vì sao lại chơi dở ở CLB này nhưng lại chơi hay ở CLB kia? Có phải vì anh ta kém tài? Hay vì môi trường hai CLB khác nhau, hai nền bóng đá của hai CLB khác nhau khiến anh ta thi đấu khác nhau ở hai nơi? Hay vì cách sử dụng anh ta của hai vị HLV là khác nhau? Vậy để đánh giá đúng vấn đề, tìm được câu trả lời hợp lý nhất, chúng ta cần phải hiểu về không chỉ một mà là hai đội bóng. Càng biết được nhiều thứ, chúng ta sẽ càng thận trọng hơn trong việc đưa ra nhận xét.

Một thứ khác sư huynh cũng đã dạy mình chính là không ngừng đặt những câu hỏi. Vì sao lại thế này, vì sao lại thế kia? Chúng ta có thắc mắc, chúng ta có sự tò mò, chúng ta sẽ càng thôi thúc bản thân đi tìm câu trả lời và muốn biết được nhiều thứ hơn. Những câu chuyện trong bóng đá bên cạnh cảm xúc, thì phải có cả yếu tố lý giải và khai thông. Cũng thông qua sư huynh mà mình bắt đầu tìm tòi sách báo, tạp chí về bóng đá nước ngoài để mua và đọc nhiều hơn. Đến bây giờ mình vẫn luôn duy trì thói quen đó."

? "Một người thầy khác nữa của mình chính là các hội nhóm bóng đá sau này trên Facebook, là cộng đồng 4231 và cộng đồng Sideline. Chính những bạn trẻ, những người anh em ở đó đã giúp mình mở mang trong cách tiếp cận bóng đá thời kỳ mới. Bóng đá giờ đây ngày càng thay đổi, chiến thuật, khoa học, dữ liệu và thống kê ngày càng quan trọng và ăn sâu hơn. Tự gạt bản thân khỏi dòng chảy đó thì chỉ càng bất lợi cho bản thân trong công việc. Tiếp cận bóng đá theo khía cạnh đó cũng là cách để chúng ta trả lời cho những câu hỏi “Vì sao?” trong bóng đá."

? "Mình nghĩ rằng chỉ cần tiếp tục không ngừng nghỉ đi theo con đường đó, cách nhìn nhận về bóng đá sẽ khách quan và rõ ràng hơn rất nhiều. Cho dù, cảm xúc vẫn là cảm xúc, tình yêu dành cho một đội bóng nào đó thì vẫn là thứ tình cảm thiêng liêng của mỗi cá nhân."

❓ Vâng, mong rằng câu chuyện thú vị về sự nghiệp trở BLV bóng đá sẽ trở thành cảm hứng cho nhiều Barçamania Việt Nam khác. Biết đâu đấy, sẽ tiếp tục có những Culé từ FCBVN theo nghề Nhà báo thể thao hoặc BLV bóng đá như Hoàng Thông, Sơn Trần, Quang Thịnh,...

Giờ hãy nói về LaLiga nhé. Hoàng Thông nhận định thế nào về cơ hội vô địch của Real Madrid & FC Barcelona? Cựu thủ môn Santiago Cañizares vừa chia sẻ: "Khi xem Barça đá, tôi nghĩ rằng Real Madrid sẽ vô địch. Nhưng khi xem Real Madrid đá, tôi lại nghĩ Barça sẽ vô địch. . . ". Dường như đó là chuyện khá khôi hài và hiếm gặp trong 20 năm qua tại LaLiga. Có phải rằng Real Madrid và Barça đều đã suy yếu đi khá nhiều?"

? "Hãy giả định rằng mùa giải 2019/20 vẫn sẽ được tiếp tục và hoàn tất, thì mình nghĩ cơ hội vô địch La Liga là chia đều cho cả Barcelona và Real Madrid. Nếu mùa giải phải kéo dài hơn thông thường vì virus Corona, hai đội bóng biết đâu sẽ chứng kiến sự trở lại của những ca chấn thương dài hạn, thực lực sẽ khác sau đó và cơ hội cũng có thể sẽ khác đi. Song, dựa trên những gì đã diễn ra từ đầu mùa đến giờ, cả Barcelona và Madrid đều có những vấn đề của riêng họ."

? "Phát biểu của Santiago Canizares rất hay và mình hoàn toàn đồng tình với nhận xét đó. Xét trong dòng chảy bóng đá hiện tại, cách tiếp cận trận đấu của Barcelona và Madrid phần nào hơi lỗi thời. Đây là thời mà bóng đá ngày càng đề cao yếu tố tốc độ, khả năng pressing (gây áp lực) trên phần sân đối thủ và khả năng chuyển tiếp nhanh từ thủ sang công và ngược lại.

Những chính sách chuyển nhượng và xây dựng lối chơi dựa trên con người của Barcelona và Madrid đều có những vấn đề trong những năm gần đây, càng khiến cho việc thích nghi với dòng chảy mới đó gặp khó khăn. Nhưng cũng rất có thể, đơn giản là họ không thể và không chịu gia nhập trào lưu đó, nhất là với Barcelona. Câu chuyện nằm ở niềm tin nữa.

Và dường như cả hệ thống của Barcelona được xây dựng nên và vận hành ở mọi cấp độ dựa trên một thứ bóng đá đã thấm nhuần về việc ưu tiên và đề cao kiểm soát bóng, chuyền bóng. Xây lại một cái gì đó không phải dễ, đôi khi phải đập đổ hết những gì đang tồn tại. Mà với Barcelona, mọi thứ chưa thật sự bi đát như cái cách Liverpool đã từng trải qua. Vì sao mình lại nhắc đến Liverpool? Vì đó chính là CLB đang được vận hành theo hướng hiện đại nhất, mốt nhất lúc này."

? "So với Barcelona, Real Madrid có phần “thay đổi” hơn để thích nghi. Khi mà cả Barcelona và Real Madrid đều có trục trặc trong những trận đấu của riêng họ, thì dịp đối đầu của hai đội sẽ là sự phản chiếu rõ hơn để đánh giá. Nhìn vào cả hai lượt trận La Liga mùa này giữa hai đội, chúng ta dễ dàng nhìn thấy Madrid tiếp cận theo hướng pressing, gây áp lực ngay trên phần sân Barcelona mãnh liệt hơn. Và điều đó đã khiến Barcelona thật sự gặp khó khăn. Nhưng Madrid chưa phải là một cỗ máy pressing hoàn thiện, để pressing trơn tru và hiệu quả đòi hỏi quá trình chuẩn bị và tập luyện có khi tính bằng năm. Nói vậy để thấy rằng, Madrid có bộc lộ những vấn đề của họ, và với cách chơi của mình, Barcelona vẫn có lúc biết cách khiến đối thủ gặp khó khăn.

Bóng đá Tây Ban Nha giờ đây ngày càng phân chia rõ ràng hơn về mặt lối chơi. Ngày càng nhiều đội đá thực dụng, đá pressing và tốc độ hơn. Tiếng nói ngôi sao giờ đây chưa hẳn mang tính quyết định lớn như trước kia nữa, mà yếu tố chiến thuật và phương pháp thi đấu dần bù đắp.

Đó là lý do vì sao chúng ta chứng kiến những Getafe hay Real Sociedad biết cách làm nên bất ngờ. Vì vậy, ngoài việc Barcelona và Real Madrid có những vấn đề của riêng họ, thì khoảng cách giữa các đội với nhau ở giải đấu cũng không còn chênh lệch khủng khiếp như trước đó nữa."

❓ Vậy bạn đánh giá gì về cơ hội của các đội bóng Tây Ban Nha tại Champions League? Atletico biến Liverpool thành cựu vương sau 2 lượt trận đầy cảm xúc. Còn Real Madrid, liệu có cơ hội ngược dòng trước Man City? Và về cặp đấu Barça vs Napoli nữa?

? "Chúng ta lại tiếp tục giả định mùa giải cúp châu Âu vẫn sẽ được hoàn tất, khi đó mình nghĩ cơ hội sẽ không nhiều cho Real Madrid trước Man City, Barcelona thì vẫn còn nguyên cơ hội trước Napoli."

? "Trước tiên, nói riêng về Atletico Madrid. Đồng ý rằng thầy trò Diego Simeone đã rất thành công trước Liverpool khi giúp các đội còn lại loại bỏ đi đối thủ mà ai cũng ái ngại. Nhưng ở trận lượt về ở Anfield, nếu nói Atletico đã thủ đẳng cấp thì mình nghĩ là không. Ngày hôm đó, Atletico thủ không hay, Liverpool có hàng loạt cơ hội nhưng họ dứt điểm không thành công hoặc bị Jan Oblak cản phá xuất sắc. Nếu gọi là thủ hay thì phải ít nhất như trận lượt đi."

? "Sở dĩ mình nói cơ hội cho Real Madrid trước Man City không nhiều không phải vì mình thích Barcelona mà đánh giá vậy. Mình dự đoán như vậy dựa trên màn trình diễn của hai đội bóng. Man City của Pep Guardiola rõ ràng hiểu vấn đề hơn so với của Barcelona.

Pep có nói rất rõ khu vực trung lộ của Madrid cực mạnh với những cầu thủ chơi quyết liệt và mạnh mẽ, họ sẵn sàng áp sát, gây áp lực cực lớn với đối phương, khiến việc lên bóng qua trung lộ trở thành cửa tử. Do đó, cách tiếp cận của Man City như chúng ta đã chứng kiến ở lượt đi là họ thông qua những đường chuyền chéo sân lên phía trên. Barcelona thì lại luôn đề cao và chỉ tìm cách tấn công qua trung lộ như những gì chúng ta chứng kiến ở lượt về La Liga tại Santiago Bernabeu."

? "Trong khi với Barcelona, việc ghi bàn tại San Paolo và có trận hòa ở đó là một lợi thế lớn cho trận lượt về. Cách phòng ngự chủ động của Napoli không phải không có cách hóa giải nếu như Barcelona biết cách luân chuyển bóng tốc độ hơn, hàng công di chuyển không bóng để mở ra khoảng trống nhiều hơn và nhất là phải dám chấp nhận chuyền bóng mạo hiểm nhiều hơn. Pha phối hợp ghi bàn gỡ hòa của Barcelona trước Napoli là một kiểu như thế với đường chuyền tốc độ theo trục dọc của Busquets."

❓ Đang có tin đồn UEFA sẽ tổ chức các trận từ vòng Tứ kết đến trận Chung kết Champions League theo hình thức 1 lượt trận do ảnh hưởng bởi "cô Vy". Hoàng Thông nhận định như thế nào về việc thay đổi này nếu nó thành hiện thực? Đội bóng nào sẽ có lợi nhất với thể thức mới này?

? "Thực tế thì đến thời điểm này vẫn chưa có bằng chứng rõ ràng nào về thể thức mới đó có thể được áp dụng. Mọi chuyện vẫn chỉ dừng lại ở những phỏng đoán trên các mặt báo. Sẽ có rất nhiều bài toán phải giải quyết như việc thi đấu sân trung lập hay một đội được đá sân nhà dựa trên điều gì, phân phối vé ra sao, di chuyển như thế nào… Những điều đó sẽ góp phần ảnh hưởng đến cái gọi là lợi thế cho các đội bóng.

Nếu diễn ra theo một lượt trận để quyết tất, các đội bóng cũng sẽ ý thức rằng họ sẽ không có cơ hội lần hai để sửa sai. Điều này sẽ quyết định đến ý thức và thái độ nhập cuộc và đội nào chuẩn bị tốt trong tình thế đó sẽ có cơ hội hơn."

?? Xin cảm ơn những chia sẻ của BLV Hoàng Thông! Chúc anh sức khỏe & thế giới sớm "diệt trừ" được "cô Vy", để cuộc sống trở về trật tự vốn có và chúng ta có dịp gặp nhau trên sóng SCTV mỗi cuối tuần. Hẹn lần tới chúng ta sẽ gặp nhau để chia vui và phân tích về chiến công của Barça khi kết thúc mùa giải 2019/2020 đáng nhớ này!