Xôn xao chuyện Valdes

Chỉ đến khi người hâm mộ đội bóng đỏ xanh bắt đầu cười thầm vào mớ lộn xộn nơi vị trí chốt thành tại Madrid thì ông Gines Carvajal, người đại diện của cả Casillas và Valdes, mới lên tiếng kéo mọi ánh nhìn về điểm nóng mới nơi Camp Nou. Valdes con trai ông sẽ rời bỏ Barca, chậm nhất là vào mùa hè 2014!

Valdes đã trưởng thành từ hệ thống đào tạo của Barcelona, sớm gia nhập đội một Barça và được tận mắt chứng kiến nhiều chương hồi trong cuốn tiểu thuyết Azulgrana. Anh từng tập luyện và chơi bóng bên cạnh những Roberto Bonano, người chọn Barça làm điểm đến đầu tiên ở đấu trường châu Âu sau khi rời quê hương Argentina, Richard Dutruel, cầu thủ người Đức từng góp công phiên dịch cho Emmanual Petit và Lorenzo Serra Ferrer, Pepe Reina, con trai một cựu thủ thành Blaugrana, hay German Robert Enke, người từng nhận xét nơi trước khung gỗ Barça là vị trí khó khăn nhất trên thế giới. Đầu mùa bóng 2003-04, khi Frank Rijkaard đến nắm quyền ở Camp Nou, thủ thành mới Rüştü Reçber ngay lập tức tỏ ra không hài lòng vì bị gạch tên khỏi đội hình thi đấu cho trận mở màn Liga, mặc dù thực tế là anh ta hoàn toàn không thích hợp cho trận đấu này. Thái độ ngạo mạn thái quá đã ngày càng đẩy những cơ hội ra xa khỏi Rüştü, và thế là Victor Valdes trở thành lựa chọn số 1 nơi khung gỗ của ông thầy người Hà Lan.

Mùa bóng 2004-05, chiếc áo số 1 chính thức thuộc về Valdes. Vị trí dự bị được trao cho Jorquera, một người con xứ Catalan đã gắn bó gần 10 năm với đội bóng đỏ lam. 2 năm sau, Pinto cập bến Camp Nou từ Celta Vigo và từ đó sự ổn định được thiết lập nơi khung thành Barça sau cả thập kỷ hỗn độn với những sự thay đổi. Valdes trấn giữ phía sau hàng thủ trong trận gặp Malaga ở Liga vào cuối tuần, Pinto nhận nhiệm vụ gác đền ở trận đấu cúp giữa tuần tiếp đó; thế rồi một ngày sau, cái cố định tưởng chừng bất biến từ cặp đôi ấy bỗng dưng lung lay đến tận gốc: Valdes đã tự tay xóa tên mình khỏi tương lai gã khổng lồ xứ Catalan.

Động lực ra đi

Một lời giải thích thấu đáo cho quyết định ra đi của Victor Valdes là chuyện gần như không thể. Thế nên mới có chỗ cho hàng ngàn hàng vạn những tranh cãi, giả định được đưa ra trên khắp các mặt báo. Lý do đầu tiên và cũng được cho là khả dĩ nhất, ấy là tài năng của chính Valdes. Nói ra thì cũng thật trớ trêu khi thủ thành số 1 của đội bóng mạnh nhất thế giới lại luôn bị người ta nghi ngờ về khả năng thực sự của mình. Nhiều người bảo anh xứng đáng được xếp vào hàng đẳng cấp thế giới, nhưng lại giải thích rằng anh là thủ thành tuyệt vời nhất “dành cho Barcelona”. Số khác thì lại lưỡng lự giữa “phong độ tốt” và “đẳng cấp cao” sau khi so sánh tổ hợp những danh hiệu tập thể, những pha cứu nguy xuất thần với những bàn thua ngớ ngẩn cùng những lỗi tập trung vô cùng nghiêm trọng của thủ thành 30 tuổi này. Và không may, cũng có không ít người cho rằng Valdes chưa bao giờ đạt đến cái ngưỡng gọi là đẳng cấp thế giới và là một mắt xích lỏng lẻo trong cả chuỗi vận hành gắn mác Blaugrana.

Tôi xin dành vài dòng ở đây để nhấn mạnh rằng, ý kiến cuối cùng hoàn toàn là một quan điểm chủ quan, thiếu căn cứ. Đương nhiên ai cũng có quyền phát biểu chính kiến của bản thân, nhưng nhìn Valdes bằng ánh mắt thiếu tôn trọng như thế cũng đồng nghĩa với việc nghi ngờ sự tận tâm của anh với đội bóng. Như Vilanova phát biểu trong buổi họp báo, “Victor xứng đáng ngẩng cao đầu mà đi. Chưa bao giờ tôi nghi ngờ gì về phẩm cách và tài năng của cậu ấy”.

Nếu được hỏi về một thủ thành đẳng cấp sẽ được sử sách mãi lưu danh, liệu bạn có điền tên Victor Valdes? Câu trả lời phổ biến là không. Trong một cuộc thăm dò ý kiến sau khi Casillas bất ngờ bị Mourinho cất lên băng ghế dự bị, hàng ngàn độc giả của một tờ báo thể thao xứ Catalan đều nhất trí chọn Casillas làm đôi găng mơ ước của họ trước khung gỗ đội bóng con cưng, chứ không phải Valdes! Valdes hẳn không thể không biết điều này, và có lẽ đây cũng là một phần lực đẩy anh ra xa khỏi mảnh đất 20 năm gắn bó.

{xtypo_quote_left}Victor xứng đáng ngẩng cao đầu mà đi. Chưa bao giờ tôi nghi ngờ gì về phẩm cách và tài năng của cậu ấy - Tito{/xtypo_quote_left}

Có thể nói, Barcelona hiện tại là đội bóng có khả năng kiểm soát bóng tốt nhất trong lịch sử trò chơi vua. Trong một tập thể luôn giành tỉ lệ kiểm soát bóng vượt trội trong hầu hết thời gian mọi trận đấu như thế, thì cơ hội thể hiện mình cho một thủ thành quả thực là không nhiều. Họa chăng trong một trận cầu rảnh rỗi, một hay hai pha cứu thua đẹp mắt may ra chứng tỏ được phần nào khả năng tập trung của người gác đền, và may ra người ta mới xem xét tiếp có nên xếp anh ta vào đẳng cấp thế giới hay không. Cũng như việc những cơn mưa bàn thắng vào lưới đối phương là tiêu chí đánh giá bộ máy tấn công, thì những pha cản phá một đối một trước khung gỗ Barça chính là cách người ta đánh giá vị trí số 1. Bởi vậy mà tính ổn định và chắc chắn trong những pha giải nguy là thiết yếu. Schmeichel, Buffon, Peruzzi, Kahn là vài cái tên nổi bật luôn được nhắc đến như những hình mẫu lý tưởng cho những tố chất này. Nếu Valdes có tham vọng được xếp cùng đẳng cấp với họ, thì quả Barcelona không phải nơi lý tưởng để anh thỏa sức chứng tỏ bản thân. Ra đi, anh có muôn vàn cơ hội thể hiện tài năng của mình mà không bị gò bó bởi một phong cách chơi đã trở thành nhựa sống của tập thể, hay bị giới hạn bởi một bộ máy tấn công siêu khủng cáng đáng hết phần việc nơi “hậu phương”. Có gì là khó hiểu khi một cầu thủ đã có mọi vinh quang ở cấp độ câu lạc bộ muốn giành được suất chơi chính ở tuyển quốc gia để tự tay vươn đến chiếc cúp vàng tại Brazil cơ chứ? Cứ yên phận trong hàng ngũ đội bóng mạnh nhất thế giới, anh sẽ chẳng bao giờ vượt mặt được Iker Casillas. Giờ đây, khi mâu thuẫn giữa Casillas và Mourinho đã được dự báo sẽ còn dai dẳng suốt phần còn lại của mùa giải, đe dọa nghiêm trọng đến vị thế tưởng chừng không thể lung lay của đội trưởng đội bóng hoàng gia, còn cơ hội nào tốt hơn thế cho Valdes nữa?

Nhờ có người đại diện chung, ông Gines Carvajal, không khó để Victor biết được thu nhập chính xác của Casillas tại Madrid nhằm đòi hỏi một sự đối đãi tương tự từ đội bóng của mình. Tôi thật không chắc trong quyết định ra đi của chàng thủ môn 30 tuổi có động lực tiền bạc hay không. Hoàn toàn có thể giả định đội phó Azulgrana đã nhận được một lời mời bạc triệu từ đâu đó, đương nhiên với mức đãi ngộ hơn hẳn những gì anh đang được nhận tại Barcelona. Theo những gì tôi nghe được từ Zubizarreta và Vilanova hôm nay, có vẻ như điểm đến của Valdes đã được xác định. Tôi tin bây giờ anh đã biết rõ tương lai của mình sẽ gắn bó với nơi đâu rồi.

Tiếp tục bài toán giả định, có một khả năng khác liên quan đến việc Guardiola sẽ cầm quân Bayern Munich từ mùa tới. Tuy nhiên, chuyện Valdes đi theo người thầy của mình là khó có thể xảy xa bởi đội bóng Đức đã có trong tay Manuel Neuer, và xét một cách toàn diện thì theo tôi, Valdes chưa thể sánh bằng thủ thành 26 tuổi được. Trên lý thuyết, những người bênh vực Valdes và cho rằng anh xứng đáng được xếp ở đẳng cấp thế giới bởi anh là nút chốt thích hợp nhất với Barcelona cũng nên tin rằng Bayern là điểm đến lý tưởng cho anh nếu Guardiola muốn khởi tạo một hệ thống tương tự như của đội bóng đỏ xanh. Xác suất xảy ra giả định này là cực nhỏ, nhưng đừng bao giờ nói không trong bóng đá!

Những sự thay thế khả dĩ

Không còn sớm để bàn đến vị trí gác đền sẽ chóng bị bỏ trống tại Barcelona. Một số cái tên có khả năng được đội bóng xứ Catalan nhắm tới sẽ được đề cập ngay dưới đây.

Manuel Neuer – Bayern Munich

Cá nhân tôi không tin lắm vào việc Valdes rời bỏ vị trí chắc chắn của mình tại đội một Barcelona để đi cạnh tranh với thủ môn chính của đội tuyển Đức. Tôi cũng nghi ngờ việc Guardiola sẽ gọi cho Valdes và nói rằng ông muốn có anh để thay thế Neuer trong đội bóng của mình. Khả năng: 5%.

David de Gea – Manchester United

De Gea, Thiago và Mata chính là những nhân tố chủ chốt làm nên chiến thắng của đoàn quân xứ bò tót tại giải U21 châu Âu 2011. Họ đều đang trưởng thành nhanh chóng mỗi ngày, và trong bối cảnh De Gea đang thích nghi tốt với những yêu cầu khắc nghiệt , đặc biệt là về mặt thể lực, của giải Ngoại hạng Anh, thì không dễ gì Ferguson chịu nhả một cầu thủ trẻ tài năng như vậy. Thú vị ở chỗ, Ferguson là một fan bự của Neuer. Khả năng: 15%.

Vicente Guaita – Valencia

Không có gì phải nghi ngờ về khả năng chuyên môn của Guaita, nhưng vấn đề lớn nhất với anh chàng này là tiền sử chấn thương khá dày đặc; thậm chí thời gian chấn thương kéo dài đủ để giúp Diego Alves có được suất bắt chính trong đội hình Valencia. Tuy nhiên, thủ môn 25 tuổi này đã trưởng thành qua hệ thống đào tạo của Tây Ban Nha nên sẽ không mấy khó khăn để thích nghi với lối chơi của Barcelona, và hơn nữa giá chuyển nhượng của anh cũng nằm trong mức chấp nhận được. Khả năng: 50%.

Maarten Stekelenburg – Roma

Thủ môn người Hà Lan này có mức giá khá bèo vì đã bị mất suất chơi chính tại AS Roma. Điểm thuận lợi là Stekelenburg đang chơi dưới sự dẫn dắt của ông thầy người Tây Ban Nha Luis Enrique, cho nên hi vọng anh sẽ dễ dàng thích nghi với môi trường Liga. Nhưng không may, nguyên nhân khiến Maarten không thể giữ nổi vị trí số 1 trước khung gỗ lại chính bởi thực lực anh chưa đủ. Nếu anh chơi không đủ tốt cho Roma, rõ ràng anh khó có thể làm nên chuyện ở Camp Nou. Cá nhân tôi không thích anh chàng này cập bến đội bóng yêu thích của mình tí nào, nhưng dù sao anh ta vẫn là một sự lựa chọn khả dĩ. Khả năng: 35%.

Petr Cech/Thibaut Courtois – Chelsea

Mặc dù Courtois đang chơi cho Atletico Madrid, nhưng anh là cầu thủ thuộc biên chế Chelsea, đến Liga theo dạng cho mượn. Còn Cech thì được đưa đến thành London theo mong muốn mở ra một kỷ nguyên mới tại Stamford Bridge của Mourinho. Nơi đây, cho dù là Benitez được ký hợp đồng dài hạn hay ai đó khác đến nắm quyền đi chăng nữa, dường như họ đều muốn chứng tỏ tối đa quyền lực của mình với đội bóng, đặc biệt nếu Cole và Lampard ra đi. Bởi lẽ đó, việc đưa một Courtois đã cứng cáp lên rất nhiều dưới bàn tay chỉ dạy của Simeone lên vị trí chính thức hoàn toàn là một lựa chọn không tồi đối với họ. Khi đó ta có thể mua được Cech. Trường hợp ngược lại, nếu Chelsea muốn giữ chân Cech, thì Courtois lại trở thành món hàng ngon trên thị trường chuyển nhượng. Việc được nhận chiếc áo số 1 của Barcelona vào mùa bóng khởi động World Cup là cơ hội không thể tuyệt vời hơn cho chàng trai trẻ 20 tuổi khẳng định bản thân mình. Khả năng: 40%.

Pepe Reina – Liverpool

Theo dõi mùa bóng này của Reina, tôi có cảm giác như động lực thi đấu của anh đang bị bào mòn dần và anh mong mỏi một sự thay đổi. Thật sự thì anh vẫn là một thủ thành tốt, nhưng dường như chính bản thân anh cũng không rõ phải đến nơi đâu để lấy lại được phong độ và cảm hứng như trước đây. Dù vậy, chắc chắn nếu bán anh, cái giá Liverpool hét sẽ không hề rẻ. Khả năng: 20%.

Iker Casillas – Real Madrid

Cho dù Mourinho có ý định rời khỏi Madrid, chắc chắn ông ta cũng sẽ không muốn tiếp thêm đôi cánh cho đại kình địch bằng cách làm cầu nối cho Casillas đến với đối thủ. Hơn nữa, ban lãnh đạo Real thậm chí sẽ chẳng thèm để mắt đến những đề nghị hỏi mua đội trưởng của họ, trừ phi với một mức giá trên trời. Barcelona không có lắm tiền đến thế, và tôi cũng nghi ngờ việc Casillas thực sự muốn gia nhập đội ngũ đỏ lam, mặc dù trong đám cưới của anh còn có nhiều cầu thủ Barça hơn cả Madrid. Khả năng: 1%.

Marc-Andre ter Stegen – Borussia Monchenladbach

Stegen là một thủ môn rất được yêu quý tại Đức và dường như là người biết vượt lên trên mọi khó khăn. Anh ít khi bị áp lực trước những trận cầu lớn và càng mạnh mẽ hơn khi bị nhiều ánh mắt soi vào. Với kỹ thuật tiến bộ vượt bậc từng ngày cùng tâm lý vững vàng tuyệt vời, chàng trai 20 tuổi này chắc chắn sẽ sớm được mời đến một câu lạc bộ lớn. Có thể với anh, việc thích nghi với lối chơi tại Barcelona sẽ khó khăn hơn so với những lựa chọn kể trên, nhưng tôi tin rằng việc đầu tư vào chàng trai người Đức trẻ tuổi này sẽ là một món hời với Barcelona. Đánh giá anh, đừng nên chỉ dựa vào một vài màn biểu diễn đơn lẻ, mà hãy nhìn vào cả quá trình tôi luyện và đẳng cấp mà anh đạt được ở độ tuổi này. Khả năng: 60%.

Kết luận

Chuyền ngắn, một chạm, phát động tấn công từ dưới lên trên là cơ sở lối chơi của Barcelona. Để xây dựng một hệ thống vận hành trơn tru ngay từ tuyến dưới, tất cả mọi vị trí trên sân, kể cả thủ môn, đều phải có khả năng kiểm soát bóng tốt. Những người tin rằng Valdes xứng đáng được tôn vinh là một thủ môn đẳng cấp thế giới bởi anh thích hợp với hệ thống ấy và bởi anh có khả năng chơi chân tốt quả thực đã có cái nhìn khá thiển cận. Cống hiến thứ bóng đá đẹp mắt là phương châm gốc tại đội bóng xứ Catalan, và Barça sẽ không bao giờ cho phép một cầu thủ nào quên đi điều đó, cũng như không bao giờ chấp nhận việc giành lấy chiến thắng bằng mọi giá, cho dù có phải chà đạp lên triết lý của mình. Tuy nhiên, cũng như mọi môn thể thao khác, trong bóng đá, chiến thắng luôn là cái đích để hướng đến. Nếu mục tiêu chỉ dừng ở việc chứng tỏ mình là một đội bóng mạnh và biết trình diễn cái gọi là bóng đá đẹp thì có lẽ giờ này Guardiola vẫn còn đang ngồi trên băng ghế huấn luyện vì chẳng hề phải chịu chút áp lực nào rồi. Dưới thời Vilanova, ông khuyến khích các cầu thủ của mình chơi bóng phóng khoáng hơn, tận dụng cả những pha bóng dài, bóng chết, phát động tấn công vượt tuyến, và kết quả là bây giờ các cầu thủ của ông đang bon bon trên hành trình Liga, gần như không có đối thủ. Triết lý chuyền và kiểm soát bóng vẫn là chủ đạo, nhưng đội bóng giờ đây đã chơi linh hoạt hơn nhiều.

Chiếc áo số 1 ở Barcelona thực sự rất nặng, nó đòi hỏi người mặc phải có khả năng chuyền bóng tốt, đồng thời vẫn có thể tung ra những pha cứu nguy đẳng cấp ở mức độ ổn định cần thiết. Giữa một tập thể xuất sắc, Valdes chưa thật sự là hoàn hảo. Anh chuyền bóng tốt, nhưng thủ môn trên thế giới này không phải chỉ mình anh là biết chuyền bóng. Đã không biết bao lần người ta chứng kiến chàng trọc chuyền bóng bổng qua đầu Alves, phất bóng dài lên phía trên chả biết là đi đâu, hoặc thậm chí đưa bóng thẳng vào chân đội bạn, như trường hợp của Di Maria trong trận lượt đi siêu cúp vừa rồi chẳng hạn. Quan điểm của tôi ở đây rất rõ ràng. Thứ nhất, Valdes là một thủ môn giỏi, nhưng không phải là thủ môn có khả năng chơi bóng bằng chân tốt nhất thế giới. Và thứ hai, khả năng cứu nguy ổn định mới là quan trọng nhất đối với một người gác đền chứ không phải khả năng chuyền bóng hay phát động tấn công. Tôi sẽ chẳng hề lấy làm phiền lòng nếu Valdes cứ thẳng chân phát bóng lên tuốt bên kia sân, chỉ cần anh có thể cản phá được cú sút của Drogba tại Stamford Bridge mùa giải vừa rồi, hay chiến thắng trong những pha đối mặt với Cristiano Ronaldo trong hàng loạt các trận siêu kinh điển gần đây. Đòi hỏi những chuyện này ở một thủ thành hoàn toàn không phải việc gì thiếu tôn trọng. Phong cách, hệ thống, triết lý là rất quan trọng, nhưng bàn thắng, bàn thua mới là quan trọng nhất. Alexis Sanchez chơi bóng không hề tồi, kỹ thuật tốt, nỗ lực tuyệt vời, nhưng là một fan hâm mộ đội bóng này, liệu bạn có mong anh ta ghi được nhiều bàn thắng hơn không? Đương nhiên rồi! Thế thì tại sao không thể hi vọng điều tương tự ở vị trí số 1, trong khi vẫn đánh giá cao những đóng góp của chàng đội phó cho tập thể này trong suốt quãng thời gian qua?

Sẵn bàn đến chuyện một người có phù hợp với hệ thống Barça hay không, cũng phải nhắc đến quyết định bổ nhiệm Vilanova làm người kế nhiệm Guardiola cho cương vị thuyền trưởng đoàn quân Blaugrana. Việc đưa Guardiola lên nắm quyền ở băng ghế huấn luyện sân Camp Nou là một bước đi tuyệt vời của ban lãnh đạo FC Barcelona, bởi hơn ai hết, cựu đội trưởng Azulgrana hiểu rõ câu lạc bộ này đến từng ngóc ngách. Vilanova không có lợi thế như vậy, cũng không hề thành công với nghiệp cầu thủ, nhưng đến thời điểm này, khó ai có thể phủ nhận ông đã làm được những điều Pep thậm chí vẫn còn để dở. Mặc dù Tito chưa có được danh hiệu nào để thực sự chứng tỏ bản thân, nhưng chí ít chúng ta đều đã có thể công nhận rằng hệ thống Barcelona vẫn đang vận hành trơn tru dưới bàn tay vị thuyền trưởng mới. Bao nhiêu đó là đủ chứng minh, không có cá thể nào quan trọng hơn tập thể này. Cũng như vậy, Valdes không phải là không thể thay thế. Nhìn vào đội hình hiện tại, có những vị trí quan trọng còn đáng lo hơn nhiều nếu một ngày chúng ta phải đi tìm người thay thế họ. Nhưng thôi, cho đến lúc đó, tôi vẫn sẽ tận hưởng những điều ngọt ngào mà tất cả các chàng trai ấy, kể cả Valdes, mang lại cho mình. Cảm ơn anh nhé, Victor!

Jasper Juinen