Siêu Kinh điển dành riêng cho Tito

Đây không phải là thất bại đầu tiên và cũng chẳng phải là cuối cùng trước người Madrid, nhưng là thất bại cần thiết để Barça nhìn lại mình, từ đó rút ra được những giải pháp khả dĩ cho 1 chặng đường dài phái trước.

Bài viết này đi sâu phân tích những sai lầm ở khía cạnh chiến thuật và nhân sự của Tito và cố gắng đặt giả thiết những phương án được cho là khả dĩ trong khoảnh khắc “ra quyết định” của Tito, mà nhờ đó có thể cứu vớt một trận đấu nhạt nhòa ở Bernabeu.

3 sai lầm nghiêm trọng của Tito

1. Sai lầm trong công tác chuẩn bị nhân sự

Những chấn thương bất ngờ và không mong muốn của Puyol và Alves đã hạn chế đáng kể sự lựa chọn cho đội hình chính của Tito, nhưng sai lầm lớn nhất của ông có lẽ là để 1 hậu vệ trái Adriano chơi ở cánh… phải của hàng phòng ngự. Các chuyên gia đều nhận định Adriano vào một ngày đẹp trời cũng chỉ đủ khả năng thi đấu tròn vai ở 1 vị trí quen thuộc, nhưng hôm qua anh buộc phải chuyển sang vị trí không phải sở trường, đối đầu với 1 “con linh dương” thực thụ là Ronaldo thì vô tình những sức ép tâm lý, những hạn chế chuyên môn, thể lực đã bộc lộ rõ nét hơn bao giờ hết, nhất là khi Mourinho - cho dù chẳng phải đặc biệt như ông ta tự phong nhưng cũng thừa khả năng để nhận biết điểm yếu chí tử này mà khai thác liên tục trong hiệp 1 và chỉ dừng lại khi Adriano… không còn trên sân do phải nhận thẻ đỏ.

Lật lại vấn đề, liệu Tito có giải pháp nào khác? Câu trả lời là có, thậm chí là 2 giải pháp khả dĩ hơn, đó là:

- Đưa Montoya (một cầu thủ của Barça B đã được thử sức nhiều lần tại Liga năm ngoái và để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp, công thủ toàn diện) thi đấu ở hành lang bên phải ngay từ đầu, hoặc:

- Chuyển Alba, 1 cầu thủ có tốc độ, có kỹ thuật và thể lực sang cánh phải, đưa Adriano về vị trí sở trường bên hành lang bên trái. Dù có trái với sở trường, chắc chắn Alba sẽ làm tốt hơn nhiều so với màn trình diễn tệ hại của Adriano.

Rất tiếc, Tito đã không thực hiện giải pháp an toàn hơn mà tin tưởng tuyệt đối vào trực quan của mình.

Ở tuyến trên, dù trong tay Tito không có sự phục vụ của những cầu thủ có phong độ cao, nhưng cách bố trí 2 tiền đạo cánh là một sai lầm nữa của Tito. Thứ nhất, việc tin tưởng tuyệt đối vào Sanchez, để anh liên tục thi đấu tại các trận đấu chính thức khi bản thân số 9 chỉ còn là bản sao mờ nhạt của chính anh năm ngoái. Đã mấy trận trôi qua, không một pha đột phá thành công, không 1 lần dứt điểm nên hồn… và những số 0 tròn trĩnh đó một lần nữa đã được thể hiện trong suốt thời gian thi đấu của anh hôm qua. Thứ hai, việc bố trí Pedro và Sanchez đá cặp cũng luôn để lại sự lấn cấn trong cách chơi của 2 cầu thủ này. Pedro thường phát huy được hết khả năng của mình khi chơi ở hành lang phải, còn nếu được chơi bên trái, đơn giản anh chỉ tròn vai. Rủi thay, Sanchez cũng vậy, nhưng khác Pedro, khoảng thời gian có mặt trên sân chỉ dừng ở những tình huống chạy chỗ không bóng và thua thiệt trong các pha đi bóng. Nghịch lý này chỉ kết thúc khi Tito buộc phải thay người để gia cố hàng thủ và ai cũng biết số 17 đã có quả khống chế và ra chân theo đúng thương hiệu của anh bên cánh phải sở trường.

Vậy Tito có cách giải quyết khác hay không? Theo quan điểm người viết, Tito hoàn toàn có thể đưa Villa đá vị trí sở trường cánh trái và chuyển Pedro, một cầu thủ luôn tìm được tiếng nói chung với phần còn lại trong những trận đấu lớn di chuyển ở hành lang bên phải. Khi đó những pha chạy cắt mặt hậu vệ cánh và trung vệ đón đường chọc khe vượt tuyến là giải pháp không tồi đối lại với thế trận chặt chẽ của Real.

2. Sai lầm trong các phản ứng thay người

Ở khía cạnh thay người, phải thừa nhận, kể cả những lão làng như Alex hay Arsene bên trời Anh cũng không phải là những mẫu HLV nhậy bén trong việc thay người dù chẳng ai có thể phủ nhận khả năng đọc trận đấu của những chuyên gia kỳ cựu này. Ngược lại bóng đá thế giới đã chứng kiến mẫu HLV như Houlier người Pháp thể hiện khả năng đó tuyệt vời ra sao khi dẫn dắt Liverpool. Tựu chung, người ta ít xét HLV giỏi hay không ở khả năng thay người. Tuy nhiên, nói như vậy cũng không thể bào chữa cho những giải pháp thay người lạ lùng đến khó hiểu cùng sự chậm chạp của Tito, đó cũng là sai lầm dẫn đến trận thua của Barça.

Khi chứng kiến Adriano tội nghiệp xoay sở trước những chuyên gia điền kinh của Real và những quả “quất bóng” vài chục mét từ phần sân bên kia của những Alonso hay Pepe, đáng lẽ Tito phải thay cầu thủ này bằng Montoya chứ không để anh bị nhận 1 thẻ đỏ trực tiếp như vậy. Hoặc ít ra có thể hoán đổi Alba và Adriano như một giải pháp tình thế. Sự đắn đo của Tito là sai lầm không thể chối bỏ, mà chỉ có may mắn, Barça mới không thua 3-4 bàn nữa trong hiệp 1. Kể cả trong các pha bóng sộc thẳng vào trung lộ, người xem có thể ngạc nhiên đặt câu hỏi, các trung vệ ở đâu lúc đó? Các trung vệ mắc sai lầm chăng? Câu trả lời là: Không hẳn như vậy, họ luôn phải giãn xa nhau để bọc lót cho bên cánh luôn trong tình trạng nguy kịch, mà ở đó 1 cầu thủ không đủ sức bền, tốc độ đang chơi vị trí không đúng sở trường.

Khi hiệp 1 khép lại với cú sút phạt thần sầu của Messi, hy vọng đột nhiên trở lại với các cầu thủ Barça cùng với tinh thần và sự hưng phấn. Nhưng ác thay, từng đó chẳng thể đủ, vì họ thiếu một chiến lược gia biết điều chỉnh nhân sự hợp lý để chuyển hóa những khát khao và lòng quyết tâm thành kết quả trên bảng điện tử.

Nếu như sự thay thế Sanchez bằng Montoya gần như là điều bắt buộc, thì các nhà chuyên môn không thể hiểu Song sẽ làm gì để giúp Barça vượt khó khi thay Busquet? Khi gia tài của anh chỉ là vài năm thi đấu tại Anh, một thể lực hoàn hào và sự càn lướt, tranh cướp bóng ở đâu đó tầm của Lass Diara. Trong khi đó, Barça đang rất cần một mẫu cầu thủ biết chạy chỗ khôn khéo, có kỹ thuật và dứt điểm tốt như Villa?

Khi nhìn lại diễn biến lúc đó của trận đấu, Tito đáng lẽ có phương án tốt hơn nhiều:

- Phương án 1: Thay Iniesta tỏ rõ sự bất lực kể từ đầu trận bằng Villa ở vị trí cao hơn, tương đương với Pedro bên cánh trái, luôn sẵn sàng chạy cắt mặt hậu vệ cánh đó những đường chuyền dài vượt tuyến của Masche hay Xavi. Vì rõ ràng, thời điểm đó, duy trì số lượng tuyến giữa nhiều cũng chẳng để làm gì khi Real đã đoán được ý đồ và bịt kín mọi ngả đường ở giữa sân.

- Phướng án 2: Ở tình thế cấp bách hơn, khi thời gian chỉ còn khoảng 10 phút, Villa hoàn toàn có thể thay Busquet để tăng cường sức ép gần cầu môn Iker với lối đá như đã nói ở trên.

- Phương án 3: Hoặc với một phương án an toàn nhất, thay Pedro bằng Villa để tạo sự đột biến ở cánh trái mà vẫn giữ đầy đủ các “cây đa cây đề” ở trung tuyến.

Thực tế thì Song dù thi đấu không tồi, dù mỗi đường chạm bóng của anh đều được đánh giá là khá sáng nước, nhưng chẳng thể giúp Barça lật ngược thế cờ vì Tito đã chẩn đoán sai căn bệnh nên việc đưa phác đồ điều trị không hợp lý là một hệ quả tất yếu.

Đối với trường hợp Tello, ở một góc độ nào đó, việc tin dùng Tello thể hiện tư duy cách tân của Tito muốn giải quyết một số trận đấu bằng giải pháp từ cánh thay vì xuyên phá vào trung lộ và dễ bị bắt bài. Tuy nhiên, sai lầm của ông là cách và liều lượng sử dụng. Với một cầu thủ trẻ như Tello, khi các kỹ năng đi bóng, lừa bóng, chuyền bóng và nhất là kỹ năng dứt điểm và tư duy chiến thuật còn rất hạn chế thì việc sử dụng quá liều lượng tại những trận đấu căng thẳng như Siêu Kinh điển chỉ làm tăng nguy cơ thui chột tài năng ở cầu thủ này mà thôi. Sai lầm của Tito thay Tello vào sân hòng tạo đột biến đã được thấy rất rõ qua những phút anh có mặt trên sân. Vẫn xông xáo, chạy chỗ, nhưng những đường bóng cuối cùng của Tello khi được đặt trong vị trí thuận lợi chỉ càng tạo thêm sự tiếc nuối cho các cule mà thôi vì đơn giản, anh còn quá non nớt trong cuộc chiến đỉnh cao này. Bắt Tello phải tỏa sáng trước Real như những gì Messi đã làm ở tuổi đó là bất khả thi và dường như chỉ Tito là không hiểu điều đó.

3. Sai lầm về cách tiếp cận trận đấu

Với lợi thế 3-2 ở trận lượt đi, dù không phải là kết quả an toàn nhưng đáng lẽ cũng tạo nên một vị thế khác của Barça ở Bernabeu. Nhìn những phút đầu của trận đấu, có vẻ như lời hứa sẽ ghi được bàn thắng tại Bernabeu ảnh hưởng nhiều đến cách tiếp cận trận đấu của Tito. Thay vì lối đá chuyền ban ngắn, chậm rãi rình rập, kìm trận đấu ở mức độ chặt chẽ và không cho Real cầm bóng, thì Tito đã chỉ đạo cho các cầu thủ đôi công và triển khai tấn công liên tục với tốc độ nhanh. Điều này vô hình chung tạo điều kiện để Real phất những đường bóng phản công vài chục mét cho Higuain và Ronaldo đua tốc độ, khoét sâu vào tử huyệt của Adriano. Và khi người Madrid đã có lưng vốn bằng 2 bàn thắng, Barça chỉ là kẻ bám đuổi tuyệt vọng trong suốt trận đấu.

Nếu giữ một cái đầu lạnh như những gì Del Bosque đã làm với Tây Ban Nha tại Euro vừa qua, người Madrid hẳn sẽ mắc sai lầm trước từ sự nôn nóng ghi bàn, khi đó kẻ đóng vai “thợ săn” chắc chắn không phải là những người Thủ đô.

Những điểm sáng hiếm hoi

Bên cạnh 3 sai lầm nghiêm trọng của Tito, trận thua toàn diện của Barça không hẳn là một sự hoài nghi bao trùm, mà ngược lại, đâu đó người hâm mộ vẫn có cơ sở về một cuộc trở lại Camp Nou đầy rủi ro của Real tại vòng 7 Liga.

1. Thế trận 10 chọi 11

Thi đấu với Real chẳng bao giờ là đơn giản, nhất là khi họ hơn 1 cầu thủ. Nhưng rõ ràng thế trận Barça có được trong gần suốt trận đấu (kể từ khi mất người) là chấp nhận được mặc dù phải thừa nhận là điều đó có được phần lớn nhờ Real cố tình nhường thế chủ động cho họ. Các cầu thủ Barça đã vận hành lối chơi tiqui tacca khá nhịp nhàng ở giữa sân, không rối loạn khi mất người bất chấp tuyến giữa của Real liên tục phá lối chơi và bắt người quyết liệt.

2. Tìm lại giáo án năm xưa

Chắc hẳn không ít cule cũng có sự nuối tiếc với các cơ hội rõ rệt của Pedro, Alba, Tello hay Montoya khi có thể ghi bàn trong tư thế đối mặt để cân bằng tỷ số 2-2 từ những miếng đánh không lạ và là đặc sản của Dream team 1 thời Cruyff hay cách đây vài năm, khi Xavi còn ở đỉnh cao phong độ. Thật vậy, những đường phối hợp chậm rãi rình rập ở giữa sân được kết thúc bằng cú chọc khe vượt tuyến cho các tiền đạo cánh phá bẫy việt vị đã được các cầu thủ Barça thực hiện liên tục trong nửa cuối hiệp 2 và không thể phủ nhận miếng đánh này gây áp lực khá lớn lên hàng phòng ngự của Real.

Thay lời kết

Ngạn ngữ Pháp đã có câu: “Chỉ với một chữ nếu, người ta có thể bỏ Paris vào cái chai” nên dù sao trận đấu đã kết thúc. Những chữ nếu đặt vào một trận đấu khó lường nhất và cân bằng nhất của bóng đá thế giới quả là không phù hợp. Nhưng trên hết, trận thua này chỉ ra rằng Tito còn quá nhiều điều phải làm để chiến thắng ở các loạt trận loại trực tiếp theo thể thức lượt đi – lượt về mà cao hơn nữa là xây dựng một chu kỳ thành công mới của Barça như người tiền nhiệm Pep đã thực hiện trong 4 năm qua. Những sai lầm (nếu có) cũng là chuyện thường của mỗi cầu thủ dù là thiên tài như Messi hay tầm cỡ như Mascherano, Pique, Vades hay Adriano trong một trận đấu. Nhưng những sai lầm tầm chiến thuật của HLV sẽ kéo theo những hệ lụy khôn lường mà đôi khi làm cả 1 thế hệ cầu thủ phải trả giá. Hy vọng rằng bài học Siêu Kinh điển hôm qua sẽ không trôi đi đơn giản như là một thất bại thông thường, trong suy nghĩ của Tito.