Laureano Ruiz - Người đứng sau triết lý bóng đá của Barça

Cuộc Cách mạng từ trận đấu của Juvenil A

Ngày 15/4/1972, đội Juvenil A của chúng ta đang thi đấu trận chung kết Copa Catalunya với CF Damm, một đội bóng lấy tên từ một hãng bia. Trên khán đài là 15.000 cổ động viên, và ở khu vực danh dự có mặt Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Catalan, HLV trưởng tuyển trẻ Tây Ban Nha, cùng một số thành viên Ban lãnh đạo FC Barcelona trong đó có chủ tịch Agusti Montal và HLV trưởng Rinus Michels.

Đội Juvenil khi đó được huấn luyện bởi Josep Maria Minguella, người sau này đã trở thành một nhà đại diện có tên tuổi trên thế giới, và rồi chính ông đã đưa Lionel Messi đến với Barça. Trước trận đấu người ta đã kỳ vọng rất nhiều vì Juvenil A của chúng ta khi đó vừa trải qua nhiều năm không có danh hiệu. Nhưng kết thúc trận đấu tỉ số là 3-2 nghiêng về phía Damm và trận thua này được coi là một thảm hoạ. Ngay sau tiếng còi kết thúc trận đấu, Montal rời khán đài và bước xuống cầu thang, chạy đến chỗ một nhà báo và nói: "Ta phải làm gì đó! Không thể chấp nhận được! Tôi có thể chịu đựng trận thua trước một đội bóng, chứ không phải một công ty bia!"

Không lâu sau, vào mùa hè năm 1972, CLB kí hợp đồng với Laureano Ruiz. Khi đó ông đang là HLV tuyển trẻ của Racing Santander. Về với Barça, Ruiz được giao nhiệm vụ huấn luyện Juvenil A và làm cố vấn của 3 đội trẻ khác. Trong 5 năm tiếp theo, đội bóng của ông liên tục vô địch cả Cúp Catalan và Quốc gia. Trước đó, Juvenil A mới vô địch Quốc gia được 2 lần trong lịch sử vào năm 1951 và 1959. Ruiz đã có định hướng rõ ràng khi mới về Barça và ngay từ ngày đầu tiên ông đã bắt đầu ghi dấu phương pháp huấn luyện và lối chơi của ông vào các đội trẻ. Dưới sự dẫn dắt của Ruiz, các cầu thủ bắt đầu chơi với sơ đồ 3-4-3 và một năm sau, ông đã thuyết phục CLB rằng tất cả các đội trẻ đều nên chơi giống nhau.

Năm 1974, Ruiz trở thành cố vấn chính của cả học viện bóng đá. Sau đó, ông nhanh chóng nhận ra trách nhiệm lớn lao của mình đối với tất cả những thiếu niên ở đây. Khi ông hỏi các cầu thủ rằng họ làm gì khi không tập luyện, tất cả đều trả lời: "Thưa ngài, tôi chơi bóng đá." Ruiz cảm thấy kinh hoàng vì phần lớn trong số họ sẽ không trở thành cầu thủ chuyên nghiệp và ông đã nói chuyện với ban lãnh đạo về việc này. Cùng nhau, họ đưa ra quyết định rằng tất cả cầu thủ phải lựa chọn giữa 2 con đường: làm việc hoặc học tập. Ruiz hiểu rằng ở lứa tuổi ấy, có một thứ còn quan trọng hơn, đó là phát triển và nuôi dạy họ thành những con người.

Người mang lại nền móng và tầm nhìn

Để hiểu được tầm quan trọng và ảnh hưởng của Laureano Ruiz, trước hết bạn cần hiểu tình hình CLB lúc đó. Những người hâm mộ Barça thời đó không quen với hương vị chiến thắng như bây giờ. Khi chúng ta vô địch Liga năm 1974, đó là chức vô địch đầu tiên kể từ năm 1960. Tinh thần của CLB lúc bấy giờ rất khác so với hiện nay. Họ ưa chuộng những cầu thủ to lớn, khoẻ mạnh và không đánh giá cao những cầu thủ nhỏ bé, bất kể khả năng chơi bóng của họ có tốt đến mức nào. Trước cổng văn phòng CLB có một tấm biển trên tường ghi rõ: "Hãy quay về nếu bạn ở đây để giới thiệu một cầu thủ trẻ thấp hơn 1,80m". Một trong số những việc đầu tiên Ruiz thực hiện khi đến với CLB là tháo tấm biển đó xuống. 'Rondo', một bài tập huyền thoại mà ngày nay bạn có thể thấy đội một tập hàng ngày, được đưa vào lần đầu tiên bởi Ruiz, người luôn cho rằng kỹ thuật, khả năng chạm bóng và trí tuệ sân cỏ là những kỹ năng quan trọng nhất của một cầu thủ.

Ruiz đã giành được những danh hiệu với Juvenil A, nhưng trận chiến thực sự diễn ra bên trong CLB. Đã có một ý tưởng tồn tại từ nhiều năm rằng bạn cần những cầu thủ cao và khoẻ. Vậy nên khi Ruiz bắt đầu ký hợp đồng với những cầu thủ thấp bé nhưng tài năng, ông đã phải chiến đấu để ý chí và tầm nhìn của ông được chấp nhận. Tại một buổi phỏng vấn với nhà báo Martí Perarnau trong những ngày đầu ông ở CLB, Ruiz đã nói: "Việc đầu tiên tôi đã làm là tổ chức các trận đấu để tôi có thể xem họ chơi bóng, và tôi đã có một bộ hồ sơ về những điểm mạnh của họ, những cầu thủ nào hứa hẹn đối với CLB và những cầu thủ nào không. Một vài trong số họ tôi đã trực tiếp thấy không đủ khả năng, nhưng trong hồ sơ tôi lại thấy ghi rằng họ chất lượng và sẽ ở lại CLB. Và ngược lại với những người tôi để ý. Trong số đó có Fortes và Corominas, nhưng họ lại thấp bé. Trong 3 tuần tiếp theo tôi đã đấu tranh tư tưởng với bản thân vì tôi thích 2 cầu thủ đó, nhưng họ đã ở CLB từ lúc 8 tuổi và tôi đã tự nói với bản thân: "Laureano, họ (các thành viên cũ trong ban huấn luyện) đã biết các cầu thủ từ khi chúng còn là trẻ con và có thể họ đúng". Nhưng càng xem 2 cầu thủ thi đấu tôi càng thích và trong 2 năm họ đều lọt vào đội một. Không một cầu thủ to khoẻ nào khác, những người tôi không thích, đã tiến nổi lên chuyên nghiệp. Họ đích thị là mẫu cầu thủ của CLB."

Có nhiều người đã ở CLB trong nhiều năm và không tin vào những ý tưởng của Ruiz. Một ngày nọ có một nhóm HLV trẻ đến gặp Ruiz và nói: "Những cầu thủ của ông không bao giờ chạy, họ đang làm gì thế? Họ phải chạy để trở nên bền bỉ và mạnh mẽ hơn!" Ruiz trả lời: "Vậy thời gian đâu để dạy họ chơi bóng khi các anh suốt ngày dạy họ chạy?" Trong suốt những năm 70 các HLV tin rằng bạn phải xây dựng nền tảng thể chất cho các cầu thủ trước và đến khi họ khoảng 17 tuổi mới bắt đầu dạy họ chơi bóng. Ruiz đã đảo lộn tất cả với ý tưởng của ông rằng việc dạy kỹ thuật chơi bóng cho bọn trẻ còn quan trọng hơn.

{xtypo_rounded2}Trong một cuộc trò chuyện với Albert Puiga, cựu HLV đội trẻ Barça và là cánh tay phải của Guillermo Amor, giám đốc kỹ thuật đào tạo trẻ của CLB hiện nay, Ruiz đã giải thích về triết lý bóng đá của ông: "Giả sử tôi và anh huấn luyện 2 đội bóng ở lứa tuổi 10, 11, 12 và tất cả đều chất lượng sàn sàn như nhau. Anh cố gắng dạy chúng chơi thứ bóng đá đẹp, với việc chuyền bóng và căn bản chiến thuật trong khi tôi dạy chúng chơi bóng dài và cố gắng sút. Tôi có thể chắc chắn rằng ban đầu tôi sẽ luôn thắng anh bằng việc tận dụng sai lầm của bên anh. Cắt một đường chuyền hỏng và ghi bàn. Tuy nhiên nếu chúng tôi cứ tiếp tục phương pháp huấn luyện đó trong suốt 3 năm, chắc chắn rằng anh sẽ thắng chúng tôi trong mọi trận đấu. Các cầu thủ của anh sẽ học được cách chơi bóng trong khi các cậu nhóc của tôi thì không. Rất đơn giản." {/xtypo_rounded2}

Vào năm 1976 Barcelona sa thải HLV trưởng Hennes Weisweller và Ruiz lên thay. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi dẫn dắt đội một, Ruiz đã gọi trung vệ 'Tente' Sánchez lên đội hình chính thức, đó không phải là một quyết định được ủng hộ vì trước đó anh là dự bị của đội B và lại còn thấp nữa. Nhiều năm sau đó Sánchez đã giữ một vị trí trong đội hình chính và thậm chí còn trở thành đội trưởng. Nhiều cầu thủ khác cũng được Ruiz giúp đỡ phát triển như Lobo Carrasco, Calderé, Rojo, Padraza, Mortalla, và Estella. Mỗi người trong số họ đều kiếm được một suất trong đội hình chính.

Nhưng không chỉ tài năng mới quan trọng đối với sự phát triển của một cầu thủ, theo Ruiz nó còn là ý chí và nỗ lực. Vài năm sau, với cương vị là HLV của trường Escolapios de Sarrí, ông tổ chức những buổi hội thao cùng các trường khác. Sau khi kết thúc, Ruiz để ý đến một cậu bé đứng một mình và đá quả bóng vào tường. Ruiz bước đến hỏi cậu bé rằng cậu ta đang làm gì và chú nhóc trả lời rằng chú đang đợi bố đến đón. Ruiz quay sang hỏi các HLV khác và muốn biết thêm thông tin về cậu bé này. Họ nói với ông rằng cậu nhóc không tồi, nhưng không có tương lai trở thành cầu thủ chuyên nghiệp. Ruiz nói rằng theo ông bọn họ đã sai. Ông đã thấy một cậu bé với rất nhiều hy vọng và ý chí, và ông biết rồi cậu bé sẽ làm được. Tên cậu bé là Albert Ferrer và sau này cậu đã thực hiện được ước mơ khi đứng trong đội hình Dream Team của Cruyff.

Di sản

Laureano Ruiz rời FC Barcelona vào năm 1978. Trong 6 năm ở đây ông đã thực hiện một cuộc cách mạng đối với học viện bóng đá trẻ, khiến cho CLB hướng vào những cầu thủ nhỏ con nhưng kỹ thuật, và gieo mầm cho thứ sau này trở thành phong cách của Barça trên sân cỏ. Nhưng kể cả khi có những ảnh hưởng của Ruiz, cần nhiều năm sau để CLB có thể gặt hái được phần thưởng từ những công việc vô giá của ông. Sau khi ông ra đi, Barça rơi vào một cuộc khủng hoảng bản sắc dài, khi đó đội bóng thay đổi lối chơi thường xuyên như thay HLV. Tito Vilanova nhớ rất rõ về thời kỳ này. Ông kể rằng lúc đó có một phong cách chơi bóng rõ ràng khi ông và Pep gia nhập La Masia dưới thời các HLV như Charly Rexach, Quique, Costas, Olmo, De la Cruz hay Artola. Dưới sự chỉ đạo của Rexach, Vilanova và các bạn khác học được cách chơi bóng giống hệt như Barça bây giờ. Vấn đề là, theo Tito Vilanova, lối chơi này chỉ được dùng ở học viện chứ không phải trên đội hình chính, nơi HLV người Anh Terry Venables đang cầm lái. Lúc đó Barça đá thực dụng hơn, và rất khó để các cầu thủ đội B hoà nhập khi được lên đội một.

Đội bóng thiếu đi sự đồng nhất và kết quả là các cầu thủ tin rằng nếu không có nền tảng thể lực mạnh mẽ, sẽ không có tương lai trở thành cầu thủ chuyên nghiệp. Có một mẩu chuyện về Josep Guardiola hồi ông 15 tuổi. Lúc đó các bác sỹ khám cho cậu bé Pep và thực hiện kiểm tra xem cậu có thể cao đến bao nhiêu khi phát triển lên. Pep được cho biết là cậu sẽ cao hơn 1,80 mét và cậu đã nhảy cẫng lên sung sướng vì tin rằng đó là tất cả những gì cần thiết để trở thành cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp. Giờ đây Guardiola nói rằng ông không còn quan tâm gì đến những bài kiểm tra kiểu đó.

Nói về Pep, trong suốt quãng thời gian ở La Masia ông đã từng phải đối đầu với Ruiz. Đó là vào năm 1984 và Ruiz đang là HLV của trường Escolapios. Để chào mừng một sự kiện đặc biệt ở trường, FC Barcelona được mời đến thi đấu. Đội Infantil đã đến và chiến thắng đội chủ nhà. Sau đó, Laureano Ruiz tới nói chuyện với HLV của Barça Infantil, Roca. Trước đó họ đã từng làm việc cùng nhau tại Barcelona và trong cuộc trò chuyện Ruiz nói đến việc đội của Roca đã ghi 2 bàn thắng phạt góc với miếng đá phạt mà Ruiz đã dạy. Roca trả lời rằng những cậu bé kia mới bắt đầu tập luyện cùng nhau có 4 ngày và không thể có chuyện chúng học được chiến thuật đó trong khoảng thời gian ngắn như vậy được. Ruiz không tin và quay về phía các cầu thủ nhí Barça. Ông hỏi rằng ai đã thực hiện các quả phạt góc và 2 cậu bé giơ tay lên. Ruiz hỏi xem có phải chúng đã được học các miếng đó không, và các cậu bé trả lời rằng chúng đã thấy các đàn anh tập bài đó. Một trong số các cậu bé chính là Josep Guardiola.

Mãi đến năm 1988 với sự xuất hiện của Johan Cruyff trên cương vị HLV trưởng đội 1 thì tất cả các đội bóng trong học viện mới bắt đầu chơi với cùng một thứ bóng đá. Quỹ đạo được định hình và thậm chí nếu vai trò của Cruyff là chủ chốt thì ta cũng không nên quên mất tầm quan trọng của Laureano Ruiz, người đầu tiên tin vào một đội hình 3-4-3 với những cầu thủ nhỏ bé nhưng tài năng và tầm quan trọng của bóng đá đẹp.

Vấn đề là Ruiz không có đủ ảnh hưởng và cá tính như vị HLV người Hà Lan để có thể thuyết phục CLB từ lúc đầu, điều này bản thân Ruiz cũng nhận ra. Vào năm 1991 khi Ruiz đang huấn luyện đội trẻ của Racing de Santander, ông nhận được một cuộc viếng thăm của Oriol Tort, một trong những con người mang tính biểu tượng nhất trong lịch sử Barça (Tên ông được đặt cho học viện bóng đá mới của CLB). Tort đến để xem thử cậu bé De la Peña và khi Ruiz hỏi xem ông nghĩ sao về cầu thủ trẻ này, Tort nói rằng cậu ta rất hứa hẹn. Ruiz hỏi thêm về Munitis và Ivan Helguera và Tort trả lời rằng họ rất chất lượng, nhưng không phải mục tiêu của CLB vào thời điểm này. Ruiz mỉm cười: "Buồn nhỉ, họ lùn quá phải không?" Tort nhảy lên và nói: "Laureano, tài năng là thứ duy nhất quan trọng!" Ruiz cười lớn: "Anh nhớ không, đó là những gì tôi luôn nói trong những năm ở Barcelona còn bọn anh thì toàn phản đối thôi!". "Đúng, đúng, tôi nhớ, nhưng el Flaco (Cruyff) đã thay đổi cách chúng tôi nhìn bóng đá."

Trí tuệ vĩnh hằng

Laureano Ruiz là người đã gieo mầm hạt giống, Cruyff là người cha đã nuôi dưỡng ý tưởng ấy và giúp nó phát triển, còn Guardiola là người kế thừa và gặt hái phần thưởng. Đó là những gì Martí Perarnau đã viết trong cuốn sách của anh về nguồn gốc lối đá của Barcelona và quá trình CLB đang thực hiện để tiếp tục cho ra lò những sản phẩm tương lai từ La Masia. Và mọi thứ đã bắt đầu từ trận thua trước CF Damm tại Cúp Catalunya khiến cho CLB mang Ruiz về để huấn luyện Juvenil A. Ông đã đặt nền móng cho thứ mà chúng ta đang chiêm ngưỡng và trải nghiệm ngày hôm nay. Một người yêu bóng đá, người luôn tin rằng ta không phải lựa chọn giữa chiến thắng với chơi đẹp, mà bằng cách chơi đẹp ta sẽ có cơ hội cao hơn để chiến thắng.

Laureano Ruiz hiện đang là giám đốc của một ngôi trường bóng đá công ở Santander. Mỗi năm ông phụ trách 700 tài năng nhí. Để khiến chúng hiểu những kỳ vọng đặt lên vai mình, Ruiz luôn lặp lại: "Các em càng chơi hay thì các em sẽ càng thích thú. Nếu các em chơi tốt hoặc ghi được một bàn thắng đẹp thì các em sẽ rất vui. Đó chính là mục tiêu của các em, chứ không phải chiến thắng trong trận đấu!"

Vài năm trước trường của Ruiz đã chơi một trận đấu gặp Racing, đội bóng lớn nhất trong khu vực và là đối thủ trên cơ. Họ đã giữ vị trí, thể hiện một tinh thần tuyệt vời nhưng đã thua vào những phút cuối cùng. Ruiz có một thói quen không bao giờ vào phòng thay đồ, nhưng lần đó ông đã vào để chúc mừng các cầu thủ. Ông thấy chúng đang khóc và gục đầu xuống và ông nói: "Các em không hề thua. Khi các em chơi với ý chí như vậy và cố gắng hết sức mình, thì các em không bao giờ thua!"

Hugo Benitez