Không phải mùa giải nào cũng sẽ có kỷ lục

Thứ bóng đá Barça đang trình diễn chỉ mới được vận hành trên nền tảng ý tưởng: Cố giữ lấy trái bóng, di chuyển đồng bộ theo vị trí của nhau, bằng mọi cách áp đảo quân số ở những điểm nóng để đoạt lại bóng, và tấn công khi khoảng trống mở ra/được tạo ra. Hẳn những người hâm mộ lâu năm của Blaugrana không còn lạ lẫm gì với những giá trị cốt lõi này, bởi đó là cái quy trình chúng ta luôn tôn thờ, là bản sắc, là tinh tuý của những gì mà Barça đại diện.

Ý tưởng là vậy, thực tế thì như thế nào?

Trận đấu vừa qua với Villarreal là case study phản ánh đúng nhất điểm yếu chí mạng của tập thể này.

Đã có ít nhất 4 lần trong trận đấu này, hai hậu vệ cánh của Villarreal nhận bóng trực tiếp sau đường phất dài từ thủ môn mà không có ai theo kèm, và thậm chí có đủ thời gian để đẩy bóng lên 1/3 cuối sân của Barça trước khi có một cầu thủ bên phía đội khách kịp áp sát.

Phút thứ 4, Juan Foyth thoải mái nhận bóng ở biên và thậm chí còn có đủ thời gian để xoay người, ngắm nghía trước khi tung ra đường chọc khe dẫn đến tình huống đưa bóng vào lưới bị tính là việt vị của Sorloth.

Ở phút thứ 6, lại là một hậu vệ biên khác ở cánh đối diện, Alphonso Pedraza, nhận bóng thoải mái ở phần sân nhà của Villarreal trước khi dẫn thẳng một mạch đến vòng cấm của đội khách mà không ai theo kèm. Tình huống này kết thúc bằng pha dứt điểm một chạm đi vọt cột dọc của Baena ngay trước vòng cấm của Barça.

Tiếp đó, ở phút thứ 24, lại tiếp tục là Pedraza di chuyển từ giữa sân, nhận bóng và tung ra pha dứt điểm chéo góc ngay trong vòng cấm trước nỗ lực đeo bám bất thành của 3 cầu thủ Barça. Chính cú sút này đem lại quả góc mà các cầu thủ đội nhà đã tận dụng tốt để có bàn thắng rút ngắn tỉ số. 

Phút thứ 49, lại là Pedraza nhận bóng mà không có ai theo kèm sau pha phất dài từ thủ thành Filip Jorgensen. Hậu vệ trái sinh năm 96 loại bỏ Sergi Roberto một cách dễ dàng trước khi tung ra đường kiến tạo đặt Baena vào tình huống đối mặt với Ter Stegen, Villarreal ghi bàn thắng thứ 3 một cách ngoạn mục.

Ở trên chỉ là 4 tình huống nguy hiểm nhất trong số rất nhiều pha bóng khác mà Villarreal đã khai thác được những sơ hở trong đội hình của Barça.

Cả 4 tình huống kể trên có hai điểm chung:

• ở thời điểm bóng được phất lên, Sergi Roberto đang bó vào trung lộ thay vì có mặt ở hành lang cánh.
• Villarreal kéo toàn bộ tuyến giữa về gần vòng cấm để bắt đầu build up từ dưới lên.

Vậy vấn đề nằm ở đâu?

Câu trả lời nằm ở việc cự ly giữa các tuyến phòng ngự của Barça là quá lớn, và bóng thì luôn bay nhanh hơn người.

Những người đã theo dõi Barcelona trong 2 mùa gần đây hẳn đã quen thuộc với việc đội bóng này thường có những tình huống high-press cực mạnh, thậm chí cả trong khu vực vòng cấm đối phương, nhằm cản trở trở quá trình phát triển bóng từ dưới của họ. Đoàn quân của Xavi luôn dâng khối đội hình lên cao trong giai đoạn đối phương build-up để đảm bảo cấu trúc kèm người 1-1 và bịt hết các lựa chọn chuyền bóng gần nhất.

Ở trận đấu đêm qua, trong những tình huống lên bóng của họ, Villarreal đã chủ động kéo hàng tiền vệ lùi về gần với vòng cấm của họ để buộc ít nhất là Gundogan và 1 trong 2 pivot của Barça phải dâng lên theo kèm(thường là Romeu, pivot lệch phải). Trong khi đó, cả hai tiền đạo đá cao nhất của Villarreal đều được bố trí đá lệch hẳn sang phải. điều này buộc bộ ba Kounde, Christensen và Alonso sẽ phải luôn dạt về cánh trái để đảm bảo rằng sẽ luôn có ít nhất 3 người theo kèm số 7 và số 11 của đội chủ nhà.

Điều này mở ra khoảnh trống quá lớn phía sau cho một pivot còn lại phải đảm nhận và từ đó dẫn đến việc tất yếu: Sergi Roberto sẽ luôn phải trám vào hành lang trong và đôi khi là trung lộ để trấn giữ khoảng trống mà Romeu để lại. Villarreal đã lợi dụng điều này và chỉ chờ cho Barça dâng cao đội hình Pressing, họ sẽ đánh vào điểm yếu chí mạng của người khổng lồ xứ Catalan. 'Tàu ngầm vàng' bỏ qua những phương án lên bóng ở trung lộ hay hành lang cánh và chủ động phất dài lên trên cho hai hậu vệ cánh, và đặc biệt là Pedraza, người đã có một màn trình diễn ở đẳng cấp cao.

Chính vì không có được một cự ly tốt giữa các tuyến phòng ngự, các Pivot sẽ không thể kịp lùi về bọc lót cho những đường phất dài như vậy, dẫn đến việc bóng ở đâu thì cầu thủ ở khu vực đó sẽ phải tự lo lấy. Bên cạnh đó, Lamine Yamal, một cầu thủ mới chỉ 16 tuổi, dù đã thi đấu chói sáng khi tham gia tấn công, đã thể hiện sự non nớt trong việc bắt người và hỗ trợ phòng ngự. Tất cả những điều này đã tạo ra áp lực lớn lên hàng thủ của Barça khi họ liên tục bị đặt vào thế 3 đánh 4 ở các tình huống phất dài của đội chủ nhà.

Kết quả là ở trong cả 4 tình huống kể trên, Sergi Roberto luôn phải di chuyển ngược từ trung lộ về cánh để tham gia vào tình huống phòng ngự và do đó trở nên bị động trong những đường phất dài hướng ra biên của đối phương. Điều này lại dẫn đến tình huống để xổng người ở hành lang trong, vị trí mà Sergi đã phải bỏ lại để quay về cánh . Đương nhiên, điều này là quá sức người mà chúng ta thường trìu mến gọi là "cụ Tô".

Mọi thứ hoàn toàn thay đổi khi Villarreal có bàn dẫn trước ở phút 50 và quyết định dâng cao đội hình để tấn công. Điều này vô tình giúp Barça che đi điểm yếu chết người mà đối thủ đã khai thác triệt để suốt quãng thời gian trước đó.

Cụ thể, vì đội chủ nhà chủ động dâng cao trong giai đoạn lên bóng của mình, những tuyến Pressing đầu tiên của Barça sẽ phải lùi về chơi gần hơn với hàng phòng ngự của họ, điều này khiến cho khoảng cách giữa các tuyến khép lại và lấp đi những khoảng trống ở hành lang trong, nơi mà một mình Roberto đã phải trấn giữ suốt 50 phút trước đó. Bằng chứng là kể từ sau phút 50, thời điểm Villarreal ghi bàn thắng thứ 3, trở đi, đội chủ nhà không thể tung ra BẤT CỨ MỘT CÚ SÚT nào về phía khung thành của Ter stegen nữa.

Nói cách khác, Villarreal đã tự vứt đi lợi thế của mình nhằm tràn lên để kết liễu một Barça yếu ớt nhất. Nhưng cũng từ đó, tạo điều kiện cho đội khách che đi điểm yếu của họ và đồng thời lộ ra những khoảng trống sau lưng để rồi nhận sự trừng phạt.

Trận đấu đêm qua đã khắc họa rõ một trong nhiều điểm yếu của Barça ở thời điểm hiện tại và dĩ nhiên, đây không phải lần đầu tiên những đối phủ của La Blaugrana lựa chọn cách tiếp cận như vậy.

Với Barça, nền tảng thể lực dồi dào và sự xông xáo của những Gavi, Lewy, Balde hay Raphinha đã giúp cho đội chủ sân Camp Nou luôn tìm được cách để ép đối phương lên bóng bằng một đường phất dài. Sở dĩ những đường phất dài chỉ mang tính chất 50/50, thế nhưng, dồn quân số lên pressing tầm cao, chấp nhận cho đối phương lợi thế ở những tình huống 50/50 đó và cầu cho những Kounde hay Araujo "sẽ xử lý được" không phải là câu trả lời cho đường dài, mặc dù trong một mùa giải kỷ lục mà những Araujo, Christensen, Kounde đều có phong độ cao nhất, Barça đã sống sót qua hầu hết những tình huống như vậy.

Với việc Oriol đang cho thấy rằng tiền nào thì của nấy, nếu Xavi quyết định tiếp tục mùa giải với Double Pivot Oriol - de Jong, điều này đồng nghĩa với việc hy sinh những ngôi sao trẻ thêm một mùa nữa. Hãy nhớ rằng tuổi trẻ và khát khao của những sao mai không phải là vô hạn. Gavi sẽ không thể mãi có mặt ở mọi điểm nóng để dọn dẹp cho Romeu hay Lewy, Pedri sẽ không thể mãi chơi 70 trận 1 mùa, hay Araujo sẽ không thể mãi chiến thắng những tình huống tay đôi được.

Sau tất cả thì bóng đá vẫn là môn thể thao tập thể, và do đó, câu trả lời luôn là hệ thống chứ không phải là cá nhân.