Thiago Alcantara và "Mật mã Barcelona"
Việc cầu thủ trẻ Thiago Alcantara quay trở lại Barca B đã tạo ra những cuộc tranh luận sôi nổi nhưng thực ra đó chỉ là một trong những giai đoạn phát triển của cậu ấy: nói chính xác đó là khoảng thời gian cuối cùng trong một giai đoạn được gọi là Giai đoạn thứ 3. Bốn tháng mà Thiago được sát cánh cùng với đội 1 không phải là một quãng thời gian thuận buồm xuôi gió mà đầy những khó khăn thử thách. Nhưng cuối cùng cậu ấy cũng đã vượt qua được. Vậy chúng ta hãy thử điểm lại quá trình thăng tiến của Thiago và khám phá bí mật về một "Mật mã Barcelona" trong việc phát triển tài năng trẻ của Pep Guardiola qua những câu hỏi sau:
Tại sao Thiago lại được mọi người đặc biệt chú ý?
Thiago đã nổi bật từ rất sớm. Trong quá trình tập luyện tại Barca cậu ấy luôn được chơi vượt cấp trong một hay hai đội hình cao hơn độ tuổi của mình, và nổi bật vì sở hữu một tài năng thiên bẩm và chất kĩ thuật khác thường. Tuy nhiên điều đó cũng không thể ngăn những nghi ngờ về tương lai của Thiago tại Barca. Vì không ai có thể phủ nhận những phẩm chất hiếm có của Thiago, nhưng cũng không ai dám đảm bảo là cậu ta có thể vận dụng những phẩm chất đó vào lối chơi chung của CLB.
Quan sát Thiago thi đấu trên các sân tập của CLB Barcelona mọi người đều có một nhận xét chung là đối thủ lớn nhất của Thiago chính là bản thân cậu ấy và băn khoăn không biết cậu ta có sẵn sàng đặt CLB lên trên tài năng cá nhân hay không. Hay lại thất bại giống như Mario Rosas (cầu thủ thuộc biên chế Barca B trong khoảng thời gian từ 1997 đến 2000), một cầu thủ trẻ mà tài năng đã từng che mờ cả Xavi Hernandez ở cấp độ thiếu niên tại Barca. Rồi thì Ivan de la Pena (Barca B 1993-1996, Barca 1995-1998), một “nghệ sĩ sân cỏ ngẫu hứng” không có thói quen chuyền bóng. Hay thậm chí là Guti, một cầu thủ của Real Madrid. Chính vì vậy những HLV của Thiago ở Barca hiện nay đang cố gắng để cậu ấy sẽ không đi theo những vết xe đổ đó – trở thành những cầu thủ có cá tính bốc đồng, xốc nổi và chỉ nghĩ cho vinh quang cá nhân mình. Và để đạt được điều đó, trong những năm qua các HLV đã hướng Thiago vào việc phát triển năng lực cá nhân đồng thời tìm cách để cậu ấy có thể tránh được những tật “xấu” của những tài năng trong quá khứ.
Thiago đã làm được gì đến thời điểm này?
Vào năm 16 tuổi Thiago đã được thi đấu cho Barca B trong mùa giải 2007-2008, mùa giải mà Guardiola mới xuất hiện trong vai trò HLV Barca B thi đấu ở giải hạng 3 TBN. Cụ thể là trong mùa giải đầu tiên đó Thiago được thi đấu 121 phút trong 5 lần thay người. Sau đó cậu ta tiếp tục chơi cho Barca B trong 2 mùa giải nữa dưới sự huấn luyện của HLV Luis Enrique. Trong 2 mùa giải này Thiago đã tiến bộ rất nhiều nhưng chưa có gì hứa hẹn là cậu ấy sẽ trở thành một tiền vệ lớn trong tương lại. Mùa giải 2008-2009, Thiago được chơi trong 1311 phút (17 trận đá chính và 8 lần vào sân thay người). Con số này giảm xuống còn 838 phút trong mùa giải tiếp theo (8 trận đá chính và 5 lần được thay người) vì nhiều nguyên nhân: bị chấn thương, được gọi lên các đội tuyển trẻ TBN thi đấu quốc tế và được bổ sung vào đội 1 trong 2 tháng khi Seydou Keita và Yaya Toure về thi đấu cho ĐTQG tại African Cup. Sự kiện đáng chú ý nhất trong 2 tháng này là khi Thiago ghi được 1 bàn thắng trong trận đấu với Racing Satander, và sau đó bị HLV Guardiola quở trách vì đã mải mê ăn mừng bàn thắng với Jonathan dos Santos (ngồi trên ghế dự bị) mà bỏ quên vị trí của mình.
Tại sao lại có 4 tháng thử thách?
Trong nội dung bản hợp đồng gia hạn của Thiago với Barca vào tháng 6 năm ngoái (2010) đã đưa vào một điều khoản nhạy cảm. Theo điều khoản đó CLB phải xác nhận trước ngày 31.1.2011 là Thiago có được gia nhập đội 1 vào mùa giải tới hay không. Trước khi đưa ra quyết định của mình, Pep Guardiola muốn có sự chắc chắn và ông đã quyết định “giúp” Thiago một tay ngay từ tháng 10.2010. Lúc đó danh thủ Mazinho, cha của Thiago và cũng là người đại diện cho cậu ấy đã phát biểu với báo chí rằng:
“Nếu họ (Barca) nói với tôi vào hôm nay rằng Thiago sẽ chơi cho Barca B trong mùa giải tới thì tôi sẽ không đồng ý. Thằng nhóc có đủ khả năng để được thi đấu trong bất cứ CLB nào.” Và thế là Guardiola đã muốn thử thách cậu bé và, trên hết là người đại diện của cậu ấy bằng cách sử dụng chiến lược cây gậy và củ cà rốt: 1 được trận thi đấu 1 trận ngồi dự bị. Trong những tháng thử thách đó, Thiago đã tỏ ra rất nỗ lực trong tập luyện và tỏa sáng trong những phút được thi đấu. Tuy nhiên vẫn còn đó những khuyết điểm như đường chuyền bất cẩn dẫn đển bàn thắng cho Levante tại sân Camp Nou, hay đôi lần bị Pep nhắc nhở vì mắc lỗi bỏ vị trí.
Thử thách điều gì?
Có rất nhiều cấp độ thử thách trong quá trình trưởng thành của Thiago nhằm giúp cậu ấy có thể đối phó được với cuộc sống của một cầu thủ xuất sắc nhất thể giới mà không tỏ ra kiêu ngạo. Vài tuần trước, trợ lí HLV Tito Vilanova đã nói với báo chí như sau:
”Vội vàng với những cầu thủ ở lứa tuổi 18, 19 là điều không tốt. Cần phải cho các cầu bé thời gian để trưởng thành và Thiago không phải là một ngoại lệ,”. Ông đưa Iniesta ra làm ví dụ:
“Andres đã không được đá chính mãi cho đến năm 23 tuổi và việc đó chỉ diễn ra sau khi cậu ấy đã thử chơi ở tất cả các vị trí trên sân. Nếu một cầu thủ lớn như Iniesta mãi cho đến năm 23 tuổi mới được đá chính thì chẳng ai nên lo lắng về việc mình không làm được điều đó khi mới 18 tuổi.”
Cho nên thử thách này là để kiểm chứng sự chịu đựng của Thiago và người đại diện. Trong khoảng thời gian này họ sẽ phải chấp nhận mà không được có bất kì biểu hiện không hài lòng nào dù là nhỏ nhất về sự thất thường trong thi đấu của Thiago - thời gian được thi đấu chính cũng nhiều như khi ngồi trên ghế dự bị. Và Thiago đã vượt qua được thử thách này mà không hề nao núng, vì biết rằng nó chỉ là một phần trong quá trình phát triển nhân cách của mỗi cầu thủ. Nhiều nguồn tin đã khẳng định một thực tế là ngược lại với những biểu hiện xuất sắc của mình. Thiago vẫn khiêm tốn, chăm chỉ và khao khát được học hỏi từ các cầu thủ khác. Cậu ta đã có thể kiêu ngạo nhưng điều đó đã không xảy ra. Vào thời điểm kết thúc khoảng thời gian 4 tháng Thiago đã được thi đấu 10 trận. HLV Guardiola cảm thấy hài lòng về biểu hiện của Thiago và CLB đã xác nhận mùa giải tới cậu ta sẽ được thăng cấp lên đội 1. Ngày tiếp theo quyết định trở lại Barca B đã được thông qua đánh dấu sự kết thúc Giai đoạn 3 trong quá trình huấn luyện của Thiago.
Vậy Giai đoạn 3 là gì?
Sự xuất hiện trên băng ghế chỉ đạo Barca B của Pep Guardiola và trợ lí Tito Vilanova ( Vào thời điểm đó là Barca Atletic) vào mùa hè 2007 đã khởi đầu một con đường chung cho tất cả những cầu thủ trẻ đầy hứa hẹn ở La Masia. Đó là một bản kế hoạch 3 giai đoạn phác họa con đường gia nhập Barca B mà mỗi cầu thủ ở La Masia phải kinh qua: Giai đoạn 1, Cầu thủ được đưa vào thành phần “bổ sung – xoay vòng”; Giai đoạn 2, “Xoay vòng – trưởng thành”; và Giai đoạn 3, trở thành một cầu thủ chủ chốt của Barca B. Trong đó mỗi giai đoạn kéo dài từ 6 đến 9 tháng đã, vì vậy cả 3 giai đoạn sẽ tốn không tới 2 năm rưỡi. Tại thời điểm cuối của mỗi giai đoạn, HLV sẽ dựa trên những đánh giá thích hợp để quyết định liệu cầu thủ đó có thích hợp để được đôn lên đội 1 hay là sẽ được đem cho mượn hoặc chuyển nhượng sang CLB khác. Thiago hiện đang ở giữa giai đoạn 3, có nghĩa là lúc này cậu ta đang đối mặt với một khoảng thời gian rất quan trọng trong sự nghiệp cầu thủ của mình. Đó là chứng minh khả năng bằng việc trở lại thi đấu cho Barca B trong vai trò của một cầu thủ chủ chốt, đặc biệt là khi đội bóng của HLV Luis Enrique đang lâm vào một tình thế rất khó khăn vì những tiền vệ của ông đang bị cơn bão chấn thương hành hạ nặng nề.
Tại sao Thiago không thi đấu cho Barca B những tháng vừa qua?
Đó là bởi vì hiện nay ở Barca có một qui định bất thành văn là anh sẽ thi đấu cho đội hình nào mà anh cùng tập luyện. Nếu anh tập luyện với đội 1 thì anh sẽ tuân theo sự bố trí ở đội 1 (kể cả khi nếu chỉ ngồi trên ghế dự bị). Nhằm tránh những trường hợp không hay đã xảy ra trong quá khứ, đó là những cầu thủ được gọi bổ sung đã tập luyện cả tuần với đội 1 nhưng cuối cùng lại thi đấu cho đội B và lấy mất cơ hội thi đấu của những cầu thủ đội B ở vị trí tương ứng. Qui định này đã được Pep Guardiola đưa ra khi ông dẫn dắt Barca B và được Luis Enrique tiếp tục duy trì. Giám đốc thể thao của CLB cho rằng qui định này quá khắt khe và có vài điểm không chính đáng nhưng cuối cùng vẫn tin tưởng và cho phép Guardiola và Luis Enrique áp dụng nó. Qui định này được đưa ra vì cả Pep Guardiola và Luis Enrique đều cho rằng nó vừa đem lại sự công bằng vừa có tác dụng giáo dục đạo đức cho các cầu thủ trẻ: không một cầu thủ nào được phép nghĩ rằng anh ta được bảo đảm một vị trí chính thức trong đội B chỉ vì anh ta đã được tập luyện chung với đội 1.
Điều gì đợi chờ Thiago ở Barca B?
Việc Thiago trở lại Barca B không chỉ vì sự chật chội trong thành phần đội 1 mà còn vì sự thiếu hụt tiền vệ ở đội B. Không những vậy nó còn là vì Giai đoạn 3 phải được hoàn tất để chứng minh là, ngoài những bản hợp đồng và những lời tuyên bố, Thiago còn có những phẩm chất của một cầu thủ dẫn dắt lối chơi như thường được so sánh với Xavi – nhạc trưởng của Barca hiện tại. Giờ đây trách nhiệm của Thiago là phải mang tới niềm tin cho Barca B và dẫn dắt họ trong giai đoạn 2 của mùa giải – để chứng minh tài năng và trách nhiệm của mình, đứng ra gánh vác vai trò thay cho các cầu thủ đã bị chấn thương như Oriol Romeu, Sergi Roberto và cầu thủ có thể sẽ ra đi Jonathan dos Santos. Chính vì thế đây không phải là lúc để Thiago chán nản với quyết định của CLB, thành công đã ở ngay trước mắt và muốn đạt được nó cậu ta phải nỗ lực hết mình. Đòi hỏi đó với Thiago giờ đây càng cấp thiết hơn bao giờ hết vì nhìn lại phía sau, Rafinha – người em ruột của Thiago đã sẵn sàng bay cao trên đôi cánh của mình.
PDDK1987 (Dịch từ TotalBarca)
