Tôi vừa trao đổi bài này bên TTVN, muốn chia sẻ với các fan ruột ở đây, nhưng chẳng biết quăng vào đâu cho hợp. Thôi tôi để đỡ đây vậy nhé!
Khi được hỏi trong lối đá của Barca hiện tại, điều gì làm cho Barca khác phần còn lại của thế giới, nhiều người sẽ bảo là chuyền sệt, bật nhanh. Đúng, nhưng cốt lõi không chỉ có thế. Arsenal cũng đá nhanh, sệt, nhưng họ vẫn có gì đó thua Barca. Đó là khả năng first touch, điều mà 10 cầu thủ của Barca trên sân làm từ khá tốt (như Pique, Puyol), tốt (như Dani Alves, Pedro, Villa) cho đến xuất sắc (Messi, Xavi, Iniesta), bởi trong những đường bóng, lực chuyền của các cầu thủ Barca khá mạnh để đối phương khỏi cắt ngang.
Sẽ là vô duyên khi bình luận về tactics tấn công của một đội ghi hơn 60 bàn thắng sau 20 vòng đấu, nhưng tôi có thể chỉ ra được 3 cách mà tôi đọc được. Đầu tiên là tactics hay bắt gặp nhất thời gian gần đây, là dùng Messi ở giữa sân để hút người và chính Messi sẽ chọc khe. Với việc nhiều đội rút hết cả 10 cầu thủ về phần sân nhà, việc đá như mùa giải 2008-2009 (xẻ nách, đột phá) là không thể. Ý thức được điều đó, Pep đã cho chấn nhận xu thế này, và dàn bẫy việt vị chọc khe nhiều hơn. Chỉ một con người trong hệ thống đối phương đứng sai, toàn đội sẽ trả giá. Nguyên lý của trò chơi này là càng nhiều người tham gia phòng ngự thì khả năng sai lầm sẽ càng lớn. Các pha bóng theo tactics này thường bắt đầu bằng Xavi. Khi Xavi cầm bóng, trước mặt anh là 9 cầu thủ đối phương, anh ta bắt đầu trò đá ma với Iniesta và Busquets. Trong một khoảnh khắc, Messi bất ngờ lùi về, và 2 tiền vệ giữa phải đuổi theo như 1 lẽ tất yếu. Chính điều này làm cho 1 trong 2 trung vệ giật mình và dâng theo (để giữ cự li đội hình), vì nếu không thì Messi sẽ lòn qua 2 tiền vệ và có 1 khoảng trống bao la. Chính lúc này, bẫy việt vị của đội bạn sụp đổ vì 2 hậu vệ cánh vẫn do dự là có nên dâng theo không (trong khi vẫn còn 1 trung vệ ở lại). Thường trung vệ dâng theo trong các pha bóng là trung vệ phía bên trái, và điều này tạo cơ hội cho Pedro đứng giữa trung vệ còn lại (bên phải) và hậu vệ trái. Khoảng trống bao la là đây.
Tactics thứ 2 là tactics phản công. Trong tactics này, các cầu thủ đoạt bóng (Pique, Busquets, Puyol) sẽ hơi khựng lại (1 chút xíu thôi) để Xavi hoặc Iniesta kịp quan sát xem 3 tiền đạo đã chạy về đâu. Messi sẽ chọn cách chạy bám theo Villa hoặc Pedro. Khi đó, giả sử đối phương còn 4 người, thì chắc chắn 3 người sẽ theo nhóm 2 cầu thủ Barca (Messi + anh A nào đó). Khoảng trống sẽ lộ ra cho cầu thủ B còn lại (1 vs 1), nhưng Barca chỉ tấn công vào kẻ tưởng mình đã chắc ăn, chứ không tấn công vào kẻ đã đề phòng. Messi hoặc anh A sẽ chạy thẳng xuống cho đến khi việt vị hoàn toàn, nhằm mục đích hút anh chàng cuối cùng trong tam giác kia, và người còn lại mới là kẻ phá bẫy việt vị thực sự. Đó lại là một kiểu đánh vào sự giật mình của hậu vệ. Trong các tình huống phản công, dù cần phải nhanh gọn, nhưng cầu thủ đoạt bóng luôn không được xử lý, mà phải qui về Xavi hoặc Iniesta, 2 cầu thủ có khả năng chuyền thông minh nhất và chính xác nhất của Barca.
Tactics thứ 3 là tactics đã được đá từ đầu mùa này. Pha bóng khởi xướng từ Xavi, Alves xuống biên đến khoảng 60% sân thì Xavi nhả cho Alves. Lúc này, Alves lao lên và hút 1 người về phía mình, rồi thọc sâu tiếp cho Pedro ở phía dưới cánh phải. Pedro sẽ dấn vài bước để nhử và chuyền ngược lại cho Messi (ở giữa di chuyển đến để nhận bóng, hoặc thông qua Xavi, rồi Messi). Lúc này, sự tập trung sẽ hướng về Messi và Villa bên cánh trái. Nếu hậu vệ trái bị hút về phía Villa thì Villa có thể chạy cắt mặt theo chiều ngược lại, và bẫy việt vị tan tành, nếu không theo thì Villa sẽ có 1 khoảng không bao la, nhưng Villa dường như không phải nhân tố kết thúc pha bóng trong tactics này. Nó sẽ được kết thúc bất ngờ hơn bởi Pedro, Xavi, hoặc Iniesta, tuỳ vào khoảng trống của hàng hậu vệ lúc đó, vào theo tình hình mùa này, có lẽ sẽ khó trả lời được chính xác là ai, vì số bàn thắng vẫn rải đều cho nhiều người.
Sẽ còn rất nhiều tactics biến tướng kì ảo, như tôi đã nói, sẽ rất vô duyên nếu muốn tìm hiểu tất cả bài biến tướng của Pep. Cái Pep tạo được cho Barca trong hơn 2 năm qua là cảm giác chuyền bóng, sự kết dính, và giác quan thứ 6 để cảm nhận được sự di chuyển của đồng đội. Các pha phối hợp của Barca mang độ phức tạp cực cao (có thể xem là đỉnh ở thời điểm này), và chính điều này cũng cản trở khá nhiều cho 1 người mới tới hoà nhập vào sự đang dạng và phức tạp trong lối đá (như Fabregas). Đó sẽ là những cản trở trong tương lai, khi mà Barca phải được tái cơ cấu lại, mà hơn nữa, vị trí được thay thế lại là vị trí quan trọng bậc nhất trong sơ đồ (Xavi).
Sẽ không dễ cho Barca trong tương lai, nhưng ít nhất vào lúc này, sẽ không dễ cho đối thủ của Barca trong cuộc chiến phòng ngự. Hy vọng bóng đá tấn công sẽ còn sống lâu và cho chúng ta nhiều khoảnh khắc tuyệt vời.