Quay lại trận 243, tôi có vài ý kiến như thế này:
1. Trước hết phải nhìn nhận các cầu thủ Real xứng đáng với 1 chiến thắng trước Barca. Họ có nhiều cơ hội hơn trong hiệp 1: 2 pha dứt điểm thiếu chút may mắn nếu không chúng ta đã ko có cơ hội. Trong suốt 45 p hiệp 1, Barca thậm chí bế tắc đến nỗi không sút được 1 trái bóng. Chúng ta chỉ có được 1 cơ hội ngon ăn nhất trong tình huống Pedro đã việt vị. Có lẽ đây là 1 kỳ tích của Mourinho vì chưa đối thủ nào chơi phòng ngự có thể làm được điều tương tự. Các cầu thủ Real đều đã chơi lăn xả, rất cố gắng và kỷ luật, không để mắc sai lầm nào về mặt chiến thuật phòng ngự. Không còn thấy hình ảnh các ông sao trên sân, không còn thấy hình ảnh Real chơi hoa mỹ nhưng rời rạc, trở nên bạc nhược ngay khi vỡ trận. Chì có thể thấy những Ronaldo, Ozil, Di Maria chơi xông xáo và kỷ luật không kém những hậu vệ chuyên nghiệp. Điều quan trọng nhất Real đã phá được lối chơi của Barca, họ không thắng được chúng ta bằng cách nhanh hơn, hoa mỹ hơn nhưng họ thắng vì đã phá được lối chơi của Barca, và đã khiến các cầu thủ của chúng ta phải cuốn vào chiến thuật của họ.
Chính vì Barca không còn duy trì được lối chơi của mình nên các cules đã phải chứng kiến 1 Barca rời rạc và kém cỏi nhất trong mùa giải.
Real đã chiến thắng vì có 1 chiến thuật hơn hẳn Barca. Chiến thuật đấy có thể không đẹp nhưng rất phù hợp khi đối đầu với 1 HLV Pep Guardiola quá cầu toàn.
2. Không phủ nhận tài năng của Pep Guardiola. Không ai khác ngoài Pep đã xây dựng nên lối chơi tiqui taca hiện tại của Barca, một lối chơi rất độc đáo, có thể kết hợp bóng đá tổng lực với nền tảng kỹ thuật latin. Hãy xem một nhận xét thú vị và cũng khá chính xác của 1 chú fan Mou trên bongda.com.vn. Trước hết tôi đưa ra những nhận xét này từ 1 fan Real để làm tiền đề cho việc ca ngợi đấu pháp của Mou trong trận 243, từ phía 1 fan Barca:
Tiki-Taca là gì? Bản thân Tiki-Taca chính là chuyền bóng, đập nhả liên tục ở tốc độ cao, không chú trọng phản công với những đường chuyền vượt tuyến mà liên tục gây sức ép lên đối phương bằng những đường chuyền nhỏ, ngắn, nhanh, với số lượng đông. Tiki-Taca có thể xem là loại chiến thuật hoa mĩ và đẹp mắt nhất trong bóng đá. Ở đó, một cá nhân bất kì, ngoại trừ 2 vị trí, tức là 9 người, luôn có vai trò tấn công. Chính vì sử dụng những đường chuyền ngắn ở tốc độ cao và số lượng cầu thủ đông, cho nên:
- Thứ nhất, Tiki-Taca không bắt buộc, mà nói đúng hơn là cưỡng chế cầu thủ cầm bóng quá lâu, ưu thế là, cầu thủ trong khi phải thường xuyên vận dụng liên tục năng lực quan sát và chú ý để tránh lỗi nhịp cho cả bộ máy, thì cũng mặc nhiên tránh né được đa số các va chạm không cần thiết để xâm nhập sâu hơn vào "lãnh địa" đối phương.
- Thứ hai, Tiki-Taca yêu cầu càng nhiều cầu thủ tấn công càng tốt. Điều này làm cho tác động, ít nhất là trong tâm lý đối thủ, trước những pha bóng nhanh chóng của mình càng thêm bị hoa mắt vì biến ảo. Nếu như nói, tấn công nhiều, thì ai sẽ lo việc phòng ngự? Nếu giả như bị phản công, thì nguy hiểm sẽ lớn hơn. Điều này đúng. Chỉ có điều, không có bóng thì không thể phản công, mà triết lý của Tiki-Taca là càng cầm nhiều bóng càng tốt.
- Thứ ba, các cầu thủ trong Tiki-Taca không di chuyển trong phạm vi rộng, mà chỉ di chuyển trong khu vực cố định để nhận và tiếp bóng. Do có rất nhiều cầu thủ tham gia, nên xác suất lặp lại việc nhận bóng sẽ thấp hơn, việc di chuyển không bóng của cầu thủ trở nên thuận lợi hơn, và nhất là ít tốn sức hơn.
- Thứ tư, có chín cầu thủ tham gia chuyền bóng chủ yếu trong Tiki-Taca, vậy hai người còn lại là ai? Một là thủ môn (đương nhiên), hai là tiền đạo có vai trò dứt điểm chủ yếu cho trò chơi tâm lý này. Thực ra thì, trong khi Tiki-Taca là chiến thuật đẹp mắt nhất thế giới, thì vai trò tiền đạo cắm của nó lại yêu cầu một cầu thủ có lối chơi không được đẹp mắt lắm, mà nói trắng ra là chỉ cần biết dứt điểm càng xấu xí càng tốt, chỉ cần lạnh lùng, và biết "đánh hơi". Quay lại vấn đè ở trên, rõ ràng, đối với Barca lẫn tuyển Tây Ban Nha, Villa đối với vai trò này hơn xa Torres. Điển hình là ở WC2010, trong khi Torres chật vật thi đấu như chính anh là vật cản, là người thừa ở tuyển, thì Villa lại tỏa sáng. (sai bét)
- Thứ năm, tuy Tiki-Taca yêu cầu nhiều người để chuyền bóng như vậy, nhưng vẫn nhất nhất cần một cầu thủ "làm tim" để tập trung các đường chuyền xoay quanh mình, biến những đường chuyền số lượng lớn trên trở nên có tổ chức. Do vậy, vai trò của Xavi mới được nhấn mạnh. (vẫn chưa đủ)
- Thứ sáu, Tiki-Taca hạn chế tối đa những pha "ra ngoài", hoặc trì hoãn trận đấu để có thể liên tục gây áp lực lên đối phương, không để cho đối phương "kịp thở", cho nên mẫu tiền vệ trụ phá bóng, du côn... đều mặc nhiên bị cấm tiệt. Không hẳn Yaya Toure ra đi chỉ vì lương quá cao, mà căn bản lối chơi của anh là khó chấp nhận. Hậu vệ cũng vậy, cho nên cánh nhà báo chúng ta ngây ngô tung hô Barca là đội bóng chơi đẹp nhất năm thông qua số lần phạt, phạm lỗi, số thẻ... tốt nhất là ta có thể nhận định tài năng rồi!
- Cuối cùng, Tiki-Taca yêu cầu khả năng phối hợp cực tốt của một hệ thống sáng tạo theo nguyên tắc duy nhất phù hợp với việc di chuyển theo lập trình có sẵn mà mức độ lập trình hướng di chuyển có thể chặt chẽ hoặc thoải mái tùy mức độ. Vì việc vượt quá chuẩn mực đã cho hoặc sự phối kết hợp không đúng sẽ làm phá vỡ hệ thống tấn công, làm lỡ nhịp thi đấu, hoặc tồi tệ hơn là mất bóng và chịu phản công. Điều này được khắc phục tối đa ở Barca, và tuyển quốc gia với 2/3 là thành viên Barca cũng trở nên không thành vấn đề.
3. Tuy nhiên trong trận đấu này Mourinho đã hơn hẳn Pep 1 bậc. Trận đấu thể hiện rất rõ tài năng của người đặc biệt, và cũng không quá lời khi 1 số báo chí đã tung hô.
Thật bất ngờ vì 1 số fan Barca vẫn cho là Mourinho áp dụng chiến thuật tương tự như trận lượt về tại Bernabeau. Nếu để ý sẽ thấy trong trận đấu này toàn bộ các cầu thủ Real đã dâng lên cao hơn quá nửa sân ngay từ đầu trận. Có vẻ như 1 giàn cầu thủ của Real đã tịnh tiến lên phía trước cầu môn Barca 30-40m so với trận 242. Thế nên mỗi khi Real tổ chức tấn công, thay vì chuyền bóng cho hậu vệ để triển khai tấn công Casillas thường phát bóng bổng lên cho hàng tiền vệ.
Việc dâng cao như thế này mới là mấu chốt của chiến thuật Mourinho đưa ra. Không quá bất ngờ khi Mourinho đẩy cầu thủ lên cao như vậy. Một số đội bóng như Atletico, Villareal cũng đã từng áp dụng chiến thuật tương tự như vậy khi đưa giàn tiền vệ của họ chiến với giàn tiền vệ của Barca ngay từ giữa sân. Tuy nhiên ở đội hình của Mou có 1 sự khác biệt rất thú vị vì Mou đã cho tịnh tiến 1 giàn phòng thủ contenaccio lên giữa sân để phòng thủ từ xa và tạo áp lực lên khung thành Barca, qua đó từ việc phòng ngự, Real đã nhanh chóng chuyển sang tấn công ngay khi có bóng. Còn hệ thống contenaccio của Mou thì vẫn hoạt động hiệu quả như khi Inter áp dụng, Không muốn nói đến nghệ thuật phòng ngự khu vực nhiều vì nó đã quá phổ biến rồi.
Các chú công nhân kỹ thuật cao Real suốt trận đấu giữ cự ly đội hình rất hợp lý, luôn kèm người không bóng, mỗi cầu thủ của Barca mỗi khi có bóng lại có 2,3 cầu thủ Real ập đến bủa vây. Bên cạnh đấy Mou lại bố trí thêm giàn 3 tiền vệ trụ chơi pressing bao quát giữa sân khiến hàng tiền vệ của chúng ta tê liệt hoàn toàn. Khedira và Xabi bao vây Xavi; Pepe hợp với Ramos, Carvalho bao vây Messi, Pepe hợp với Carvalho, Marcelo bao vây Iniesta. Pedro không thể vượt qua được lão già Carvalho vì còn có Marcelo bọc lót, còn Villa thì tê liệt vì không biết chạy đâu giữa đám hộ pháp luôn chơi triệt hạ và tiểu xảo.
Tịnh tiến đội hình để tấn công là điều bình thường nhưng để phòng ngự là 1 điều quá sức đặc biệt. Vì đa số mọi người nghĩ để đội hình dâng cao thì dễ ăn đạn bằng các đường chọc khe của Barca hơn, thực tế thì không phải vậy. Vì Real mặc dù dâng cao nhưng vẫn chơi phòng ngự khu vực. Không những chỉ gây áp lực lên hàng hậu vệ của Barca, khiến Barca không thể dâng cao đội hình như thường lệ mà còn có những hiệu quả rõ rệt như sau:
- Đó là khi Real dâng cao đội hình, các tiền đạo của Barca không còn đất diễn. Chúng ta thường có 1 lợi thế khá lớn khi chơi với các đội bóng chơi đôi công, và gặp nhiều khó khăn khi gặp 1 đội phòng thủ bê tông trước vòng cấm địa. Tuy nhiên lần này chúng ta gặp phải 1 hàng thủ còn ác hơn thế. Vì sao Barca luôn giữ bóng trên 70% khi gặp các đối thủ phòng ngự số đông trước vòng cấm địa. Đơn giản vì họ chỉ còn biết cách phá bóng lên chơi phản công rình rập. Họ đã nhường hẳn cho chúng ta hơn 2/3 sân tha hồ vùng vẫy, kéo dãn đội hình của đối thủ, chọc khe, sút xa… Chúng ta hoàn toàn không gặp nhiều áp lực khi cho hàng hậu vệ lên tham gia tấn công trong những tình huống như vậy vì khoảng cách quá an toàn cho việc giành lại bóng trong những tình huống mất bóng khi hậu vệ dâng cao. Có thể nói những trận đấu như vậy các đối thủ vô hình chung đã dâng cho Barca thế tấn công thượng phong. Tuy nhiên ở trận 243 mọi chuyện khác hẳn. Khi giàn hậu vệ Real dâng cao, các tiền đạo chúng ta không dám lên cao, vì sợ việt vị. Trong khi hàng tiền vệ những cầu thủ đột phá như Iniesta, Messi bị tê liệt bởi pressing và contenaccio. Bộ máy điều phối bóng Xavi dù có thể thoát khỏi vòng vây của các trung vệ, hậu vệ Real nhưng vẫn không đủ thời gian để chuyền bóng khi không có đủ khoảng trống để chuyền bóng, các đồng đội bị chia cắt, lại liên tục bị pressing (mà pressing xấu chơi kiểu chặt chém thì thế nào cẩu thủ nhỏ con thể lực kém như Barca chẳng rét). Còn chưa nói đến hàng tiền đạo, vì không dám lên cao tránh việt vị, cũng co cụm trong 1 khu vực 1 /4 của sân, tê liệt mọi kỹ thuật tiqui-taca truyền thống. Hãy xem trong trận đấu rất nhiều tình huống các cầu thủ Barca bị mất bóng, ngay cả Messi vì lóng ngóng không biết chuyền cho ai. Vậy là các chiến thuật chọc khe, bật tường của Barca đều bị tê liệt. Messi dù có đột phá qua được 1 giàn hậu vệ nhưng không có cầu thủ để bật tường, và cũng rất khó để chọc khe. Tất cả sự bế tắc của Barca đều do không gian quá hẹp, hàng tiền vệ bị chia cách, hàng tiền đạo không thể bật tường. Trong hoàn cảnh như thế, gần như ta đã chấp Real 2 tiền đạo Pedro và Villa vô thưởng vô phạt vì không còn đất diễn.
- Đấy mới là sự bế tắc của phương án tấn công trung lộ. Chúng ta còn mất luôn phương án tấn công biên như thường thấy ở Alves, Messi, Xavi. Không chỉ vì Real dâng cao, gây áp lực lên hàng hậu vệ nên Alves không thể tham gia tấn công như thông thường mà còn bởi phía trước Alves không còn khoảng trống để chạy cánh và bật tường với Xavi, Messi, Villa nữa. Còn có thể làm gì khi phía trước là Xabi, Khedira, phía sau là Ronaldo, Dimaria bên hông là Pepe bám đuổi. Cánh phải vốn sắc bén của Barca bỗng như 1 lưỡi gươm cùn. Thế nên cánh trái với Adriano mất hút cũng là điều dễ hiểu.
- Các cầu thủ của Barca có thể đã không thi đấu kém hơn mọi khi nhưng không thể làm gì khác vì bế tắc, và chúng ta bị cuốn vào lối đá của Real, và có thể bị xuống tinh thần trong suốt hiệp 1 vì bị ức chế. Không thể triển khai tấn công và liên tục bị pressing chúng ta đã bị mất bóng và chịu 1 số cơ hội nguy hiểm ngay trong hiệp 1.
Thật kỳ lạ là hiệp 2 Mou không dùng chiến thuật như vậy nữa mà thay đổi theo chiều hướng có lợi hơn cho Barca. Tôi không nghĩ Mou sai lầm khi rút Ozil và thay bởi Adebayor vì Ozil đã chơi quá hay trong 70p trên sân. Còn 2 trận siêu kinh điển, có phải đây là chiêu khổ nhục kế hay ngược lại, là 1 chiêu liên hoàn kế.
Việc Real chơi hiệp 1 với 1 đội hình tưởng như là phòng thủ mà lại không hẳn là phòng thủ. Mou đưa ra 1 đội hình không có 1 tiền đạo thực thụ vậy mà khi cần lại có đến ít nhất 2 tiền đạo nguy hiểm. Thật không quá khó để biến Pepe từ 1 tiền vệ trụ thành 1 tiền vệ công hay Ozil, Ronaldo từ 1 tiền vệ công thành 1 tiền đạo. Điều quan trọng là quả bóng nằm ở phần sân nào. Ai nói Ozil chơi như Schnejder là không chính xác. Ozil chơi tiền đạo ảo thì đúng hơn, trong 1 thế trận khác hẳn trong đội hình Inter.
Thế trận hiệp 2, không cần bàn cãi Real lại chơi tương tự trận 242, thế trận như Inter năm trước, Marcelo/ Dimaria đóng vai tương tự Maicon (khác cánh), Ronaldo đóng vai Milito, còn Xabi – Schnejder. Rất logic ở chỗ, Mourinho đã dùng chiêu thức lấy sức mạnh thắng sức nhàn. Đừng nghĩ Real chơi tốn sức ở hiệp 1, hãy xem với đội hình khoa học như vậy các cầu thủ Barca mới cảm thấy mệt mỏi. Hậu quả là Adriano đã thấm mệt. Khi này thì Real trao thế trận cho Barca nhưng bù lại, các hậu vệ Barca đã không còn đủ sức để đeo bám các mũi tấn công của Real nữa. Thử xem cả trận thằng Ronaldo, Adebayor có chạy mấy đâu mà không khỏe hơn Adriano, Alves, thậm chí Pique. Và rồi từ 1 miếng đánh hiểm đã được vào bài tủ, Real đã cho Barca ăn quả đắng 1 cách dễ dàng.
4. Phân tích về sự kém nhạy bén của Pep:
Đối với 1 thế trận như Mou bày ra thật khó hiểu khi Pep vẫn để Messi chơi trung lộ. Vì sự khó chịu nhất của contenaccio chính là để dành cho các đối thủ chơi bóng ngắn trung lộ. Những vệ tinh của Real sẽ vẫn còn hiệu quả khi vẫn còn bao vây được cầu thủ Barca. Thử nghĩ xem chuyện gì sẽ xảy ra khi Messi chơi dạt biên phải. Khi đấy ai sẽ có thể theo kèm Messi. Pepe – không thể vì đá tiền vệ trụ ở giữa sân không thể dạt ra biên, nhường khoảng trống cho Xavi được. Xabi – càng không vì Xabi đóng vai trò điều phối bóng không thể chơi dạt cánh. Kết quả Messi chỉ còn phải đối mặt với bộ đôi Ramos Abiol và chắc chắn sẽ có khoảng trống cho Villa, Alves phối hợp. Hơn nữa với khoảng trống tạo ra từ Messi buộc các hậu vệ Real phải nhả khoảng trống cho Pedro và Iniesta phía cánh trái, thật tuyệt vời cho tiqui taca. Còn nếu không thì thật dễ dàng cho chàng Leo vì qua mặt Ramos và gã hề Abiol không phải là nhiệm vụ quá khó với Messi.
Không bàn về việc Pep thay Pedro bằng Afellay, có thể Pep muốn tận dụng khả năng sút xa của Afellay, nhưng như vậy thật bế tắc. Còn Keita thay cho Busquet thì có thể do vấn đề thể lực. Hiệp 1 Ro điệu cũng đã cho Busquet hít khói nhiều quá rồi. Chưa kể việc Barca đang chiếm thế thượng phong trong hiệp 2, thêm 1 cầu thủ khỏe mạnh sẽ làm hàng thủ vững chắc hơn.
5. Vẫn còn hai trận El Classico phía trước:
Barca đã không gặp may. Puyol ko thể góp mặt, Abidal nghỉ hết mùa giải. Các tiền đạo đang bị vô duyên. Messi lại cày ải quá nhiều.
Tuy nhiên, điều cần nhất ở các cules là chúng ta vẫn luôn ủng hộ đội nhà mặc dù thua trận nhưng các cầu thủ của chúng ta đã chơi 1 trận đấu rất cống hiến và lăn xả. Phải quan niệm: Gà nhà vẫn luôn là nhất mặc dù thua trận. Chúng ta không tự hào vì các cầu thủ Barca chạy nhanh hơn, hay cao to hôi đen, nhưng luôn tự hào vì họ chơi bóng bằng cái đầu, không như những con rô bốt đá bóng, đem chiến thắng lên hơn cả giá trị lịch sử của đội bóng. Real mặc dù chiến thắng nhưng bằng 1 phong cách thật nhục nhã. Một số fan có thể chỉ trích Barca ăn vạ nhưng thực tế trên sân cỏ như thế nào thì 1 kẻ có liêm sĩ sẽ không bao giờ nhận xét như vậy.