Quan điểm: Trao bóng vàng cho Ronaldo là thông điệp sai lầm!

Vào lúc được phong tước hiệp sĩ, Ronaldo không vô địch một giải đấu nào cho CLB và ĐTQG kể từ Siêu cúp Tây Ban Nha năm 2012.

Đó thực ra là những màn ăn mừng sớm việc anh được trao Quả bóng vàng 2013, một phần thưởng gửi đi các thông điệp không hay cho người hâm mộ, các cầu thủ bóng đá và nhất là chính Ronaldo: hình ảnh cá nhân là tất cả, còn kết quả của đội bóng chẳng là gì.

"Anh ấy đã ghi 69 bàn trong năm 2013" là lập luận được nhiều người đưa ra nhất bảo vệ Ronaldo. Đó tất nhiên là một thành tích ấn tượng, nhưng Ronaldo đã quyết định được gì trong năm 2013? Có 5 trận đấu lớn trong năm 2013 mà anh có cơ hội định đoạt cho Real Madrid và ĐT Bồ Đào Nha: trận bán kết lượt về Champions League gặp Dortmund, chung kết Copa del Rey gặp Atletico Madrid, gặp lại Atletico ở Liga vào tháng 9, gặp Barcelona ở Liga vào tháng 10 và trận lượt về play-off vòng loại World Cup gặp Thụy Điển.

Những trận đấu lớn

Trước Dortmund, Real cần tuyệt vọng một thủ lĩnh, một người hùng để vực dậy cả đội lật ngược tình thế sau thất bại tan nát 1-4 ở lượt đi, và họ suýt đã làm được thế. Nhưng người đóng vai anh hùng không phải là một Ronaldo vô hại và phong độ kém cỏi. Người đó là cầu thủ dự bị Karim Benzema, sau khi vào sân đã ghi 1 bàn và kiến tạo 1 bàn khác trong chiến thắng 2-0.

Cristiano thất vọng

Ronaldo có cơ hội sửa sai 1 tháng sau đó ở chung kết Cúp Nhà Vua và mọi thứ khởi đầu thuận lợi khi anh mở tỉ số. Nhưng các hậu vệ của Atletico từ đó tới cuối trận khiến anh im hơi lặng tiếng, trong khi các tiền đạo đưa trận đấu vào hiệp phụ trước khi giúp Atletico vượt lên ở phút 99. Một người hùng thật sự đã tạo cảm hứng để đội nhà gỡ hòa, nhưng Ronaldo chỉ gây thất vọng và bị đuổi khỏi sân sau khi đá vào mặt Gabi.

Dù sở hữu đội hình đắt giá nhất trong lịch sử và cầu thủ (có thể) xuất sắc nhất thế giới, Real kết thúc mùa 2012/13 trong nỗi thất vọng toàn diện. Họ kém Barça 15 điểm ở La Liga, không vào được chung kết Champions League ở năm thứ 11 liên tiếp và thậm chí mất luôn phần thưởng an ủi Copa del Rey.

Vào tháng 8, một ủy ban các nhà báo đã bình chọn Franck Ribery là Cầu thủ xuất sắc nhất châu Âu; Lionel Messi xếp thứ 2. Ronaldo tiếp tục tỏa sáng trong nửa đầu mùa 2013/14, nhưng một lần nữa, anh lại gây thất vọng ở những sân khấu lớn. Cuối tháng 9, Real kém Barça và Atletico 2 điểm khi họ tiếp kình địch cùng thành phố trên sân nhà. Ronaldo là nỗi thất vọng lớn nhất trận đấu, và Atletico thắng 1-0 sau bàn duy nhất của Diego Costa.

1 tháng sau, Real kém Barça 3 điểm khi họ tới làm khách ở Catalonia. Neymar là ngôi sao của buổi tối, giúp Barça thắng 2-1 và Ronaldo một lần nữa mất tích trên sân và Real bị Barça bỏ lại 6 điểm trên bảng xếp hạng.

Bước ngoặt để Ronaldo giành Quả bóng vàng là trận play-off vòng loại World Cup của Bồ Đào Nha gặp Thụy Điển. Anh ghi bàn ấn định chiến thắng vào cuối trận ở lượt đi và một hat-trick choáng ngợp ở lượt về. Thế là mọi thất vọng quá khứ bị lãng quên. Nhiều người cũng đã quên mất rằng Bồ Đào Nha ở trong một bảng đấu loại World Cup với các đối thủ lớn nhất là Nga và Israel, nhưng rồi vẫn phải đá play-off.

Một lý do quan trọng là bởi đội trưởng Ronaldo của họ đã không thể giúp đội nhà có nổi 1 chiến thắng trong cả 4 trận gặp Israel và Nga, bất lực trong trận gặp Bắc Ireland khi đối thủ hoàn toàn dưới cơ này cầm chân Bồ Đào Nha ngay tại Porto. Anh chỉ ghi bàn trong 2 trận vòng bảng. Ronaldo đã làm được trước Thụy Điển điều anh vẫn làm ở La Liga: ghi vài bàn cho một đội đầy rẫy ngôi sao vào lưới một đối thủ bị đánh giá thấp hơn.

Thêm vào đó, việc Chủ tịch FIFA Sepp Blatter gia hạn thời gian bỏ phiếu, có lẽ là để bù đắp cho những phát biểu nông nổi của ông về Ronaldo trước một nhóm nhỏ sinh viên Đại học Oxford đã khiến cán cân nghiêng hẳn về phía cầu thủ người Bồ Đào Nha.

69 bàn: Ấn tượng nhưng không nhiều ý nghĩa

Sẽ là ngớ ngẩn nếu cho rằng 69 bàn thắng là không ấn tượng. Ronaldo hoàn toàn xứng đáng với những lời ca ngợi bởi số bàn thắng mà anh ghi được. Và đã có một danh hiệu cho điều đó: Chiếc giày vàng châu Âu.

Cristiano ăn mừng bàn thắng ghi vào lưới Barça

Quả bóng vàng là một phần thưởng khác, không chỉ là những con số thống kê. Thật vậy, các bàn thắng không bình đẳng với nhau. Ngay cả giải Chiếc giày vàng cũng thừa nhận điều đó. Người giành giải được tính toán dựa trên điểm số nhân cho hệ số của giải đấu mà cầu thủ đang chơi. Chẳng hạn, một tiền đạo đá ở giải vô địch Latvia sẽ phải ghi gấp đôi số bàn của một cầu thủ ở Tây Ban Nha để có điểm bằng với đối thủ.

Ngay cả trong cùng một giải đấu, bàn ấn định chiến thắng vào lưới một đối thủ cạnh tranh chức vô địch vẫn giá trị hơn 2-3 bàn ghi thêm trong một chiến thắng 8-0 trước một đội sẽ rớt hạng. 69 bàn của Ronaldo ấn tượng về mặt tổng thể, nhưng 29 bàn (42%) trong số đó là vào lưới những đội mà Real đã dẫn trước; 17 bàn (25%) là khi Real hay Bồ Đào Nha đã vượt lên quá xa, với 2 bàn dẫn trước hoặc nhiều hơn.

Ronaldo mở tỉ số 8 lần ở mùa này. Marco Reus, với tổng số bàn thắng (24) không bằng một nửa Ronaldo trong cùng thời kỳ, có gần gấp đôi (15) bàn mở tỉ số. Đó mới là những bàn thắng thực sự giá trị. Hãy hỏi chính Ronaldo, anh sẽ sẵn lòng đổi vài bàn vô nghĩa của anh lấy số bàn quan trọng ít hơn như của Reus cho Dortmund.

Nếu Ronaldo có thể định đoạt trận đấu và ghi bàn khi cần thiết, có lẽ Real đã không trắng tay lâu như thế. Họ xếp sau một Barça gặp rất nhiều vấn đề mùa trước và kết thúc năm 2013 với vị trí thứ 3 ở La Liga, càng cho thấy số bàn thắng quá nhiều của Ronaldo không có ý nghĩa ra sao.

Quả bóng vàng cho Ronaldo là sự xúc phạm bóng đá?

Trong những năm gần đây, YouTube và các hãng thống kê bóng đá ngày càng chuyên nghiệp và chi li như Infostrada, Opta, Squawka, Who Scored... đã làm thay đổi quan điểm của các CĐV về bóng đá. Trong quá khứ người ta ít để ý tới các con số. Sự thừa nhận chung rất đơn giản: Những đội mạnh nhất là những đội chiến thắng và có các cầu thủ giỏi nhất.

Tới giờ, Zinedine Zidane vẫn được coi là một tượng đài vĩnh cữu. Anh giành Quả bóng vàng 1998 và giải Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới của FIFA các năm 1998, 2000 và 2003. Nhưng trong 10 năm chơi cho Juventus và Real Madrid, anh chỉ ghi 75 bàn và có 43 đường kiến tạo, những con số mà Ronaldo hay Messi chỉ cần không tới 1 năm rưỡi là sẽ vượt qua.

Trong suốt sự nghiệp của Zidane, Twitter chưa bùng nổ như bây giờ và không ai quan tâm tới kỷ lục ghi bàn của anh, nhưng huyền thoại người Pháp được coi là người vĩ đại nhất thế hệ của anh vì bất cứ nơi nào Zizou tới, anh mang đến thành công. Anh vô địch châu Âu và thế giới cùng ĐT Pháp, vô địch Ý với Juventus, vô địch Tây Ban Nha và Champions League với Real Madrid. Anh thậm chí đưa được Bordeaux vào chung kết Cúp UEFA.

Thay vì thu hút mọi sự chú ý vào bản thân, Zidane là một thủ lĩnh đích thực. Zlatan Ibrahimovic từng nhận xét chí lý: "Khi Zidane bước ra sân, 10 cầu thủ còn lại thấy mình mạnh mẽ hơn. Đơn giản là thế". Zidane cũng sẵn lòng thay đổi lối chơi tùy theo đối thủ và các đồng đội. Anh sẽ làm tất cả để đội nhà chiến thắng, từ những nỗ lực cá nhân phi thường tới những công việc thầm lặng, giản dị.

Ngày nay, các con số thống kê thường được chú ý hơn những giá trị tiềm ẩn đó. Nhưng các con số không thể chỉ là các con số. Khi một cầu thủ ghi 69 bàn một mùa, chúng ta có quyền hỏi liệu những bàn thắng đó có mang tới thành công cho đội bóng? Anh ta ghi các bàn đó vào lưới những đối thủ như thế nào? Các bàn thắng đó tạo ra sự khác biệt gì? Anh ta còn làm được gì nữa?

Làm hại Ronaldo

Điều đáng buồn nhất khi trao Quả bóng vàng cho Ronaldo là nó càng khiến cái tôi vốn đã lớn của anh thêm lớn, khiến anh sẽ thấy hài lòng với những gì mình đang làm được.

Cristiano trên bục nhận Quả Bóng Vàng 2013

Ronaldo được trao băng đội trưởng ĐT Bồ Đào Nha khi 22 tuổi trước khi cho thấy các tố chất thủ lĩnh. Kể từ đó, đội bóng đầy ngôi sao này luôn chơi chật vật ở các kỳ World Cup và Euro, từ vòng loại cho tới vòng chung kết.

Năm 2009, Ronaldo trở thành chữ ký đắt giá nhất hành tinh khi gia nhập Real Madrid với giá 80 triệu bảng. Từ đó, anh bắt đầu sút bóng tìm kiếm bàn thắng gần như trong mọi quả đá phạt ở cự ly 40 mét trở lại, bất chấp góc sút, bất chấp việc anh đá hỏng bao nhiêu lần, bất chấp các đồng đội đang cố gắng chạy chỗ ra sao.

Sự hài lòng gây ra tự mãn, và tự mãn gây ra suy sụp. Ronaldo là một cầu thủ luôn tập luyện cật lực, ai cũng biết điều đó, nhưng ngay cả các nỗ lực tập luyện của anh cũng chỉ mang màu sắc cá nhân, chứ không phải vì tập thể. Cái tôi đó là lý do khiến xung đột bùng nổ giữa Jose Mourinho và Ronaldo ở Madrid. HLV người Bồ Đào Nha, luôn nhấn mạnh tinh thần tập thể và khơi gợi sự bùng nổ từ các cầu thủ bình thường, không thể chấp nhận một người cá nhân như Ronaldo và đã công khai chỉ trích anh sau khi chia tay Real Madrid.

"Tôi chỉ có một vấn đề với cậu ta, rất đơn giản, rất cơ bản. Tôi chỉ vẽ cho cậu ta, từ quan điểm chiến thuật và chuyên môn, những điều có thể giúp cậu ấy tiến bộ hơn. Nhưng cậu ấy bác bỏ, có lẽ vì cậu ấy nghĩ mình biết tất cả và HLV không thể giúp gì", Mourinho nói.

Về tài năng, Ronaldo lẽ ra phải là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới, kỹ thuật sút bóng thượng thừa, khả năng qua người trong tích tắc và các phẩm chất thể lực khó ai sánh được. Nhưng cái tôi quá lớn khiến Ronaldo không thể phát huy hết tiềm năng. Anh có thể lực dồi dào, nhưng hiếm khi nào tranh cướp với đối phương. Anh không đuổi theo bóng và chỉ trích hàng tiền vệ đội nhà khi không có bóng.

Những điều đó càng được bộc lộ rõ trước các đối thủ mạnh, chơi pressing và phòng ngự tốt. Đó là lý do tại sao Ronaldo gây thất vọng trong hầu hết các trận đấu quan trọng năm 2013. Nhưng như Mourinho đã giải thích, khi một HLV tìm cách giúp anh tiến bộ hơn, anh đơn giản là phớt lờ. Cũng giống như cách anh đòi thực hiện mọi quả phạt đền và đá phạt có thể dẫn tới bàn thắng ở Madrid, Ronaldo bị ám ảnh bởi việc là nhân vật trung tâm. Thái độ tiêu cực đó đã khiến toàn bộ phần còn lại của đội hình Madrid, với không ít các ngôi sao lừng lẫy, bị đẩy xuống đóng vai phụ cho anh.

Một so sánh

Ronaldo không phải là cầu thủ đầu tiên để cái tôi quá lớn ngáng bước thành công. Arjen Robben không khác mấy cho tới cách đây 2 năm, và đó là lời gợi ý quan trọng cho ngôi sao Bồ Đào Nha. Nổi tiếng là cầu thủ cực kỳ ích kỷ, Robben đã đá hỏng 2 quả phạt đền quan trọng trong mùa xuân 2012 khi Bayern Munich kết thúc mùa bóng không danh hiệu. Mùa tiếp theo, anh bị đẩy lên ghế dự bị và điều đó chỉ thay đổi vào tháng 4/2013 sau chấn thương của Toni Kroos.

Từ đó tới nay, Robben đã thay đổi, anh có số đường kiến tạo (18) gần bằng với số bàn thắng (23), nỗ lực tham gia phòng ngự và để các đồng đội đóng vai ngôi sao, còn anh sẵn sàng lùi về hỗ trợ. Không phải ngẫu nhiên mà Bayern giành cú ăn ba sau khi cái tôi của cầu thủ người Hà Lan đã khuất phục tinh thần tập thể. Không phải ngẫu nhiên mà chức vô địch Champions League duy nhất của Ronaldo là khi anh chỉ là một phần trong tổng thể ở Manchester United.

Nếu Ronaldo có thể thay đổi như Robben, anh đủ sức đưa Real không chỉ tới danh hiệu Champions League thứ 10 trong lịch sử đội bóng, mà ngay cả cú ăn ba cũng là mục tiêu không quá tầm. Nhưng giờ anh đã sắp 29 tuổi, và không còn nhiều thời gian nữa. Anh cũng không có một HLV như Jupp Heynckes để được là Robben.

Thay vì thế, Ronaldo mở bảo tàng vinh danh cá nhân anh và nhận hết danh hiệu cá nhân này tới danh hiệu cá nhân khác. Là một cầu thủ lớn, nhưng Ronaldo có thể không bao giờ là một người chiến thắng thật sự.

Chiêu Văn