1. Câu hỏi diễn đàn sẽ đi về đâu không chỉ được đặt ra ở Việt Nam mà nó là câu hỏi chung của cả thế giới.
Thử gõ tìm kiếm trên google cụm từ Future of forums, ta sẽ được đáp án là 434 triệu kết quả trong 0.85 giây.
Câu hỏi:
What is the future of web forums trên Quora đã có từ 10 năm trước. Thậm chí người ta đã bàn về nó từ trước khi dự đoán mạng xã hội sẽ thay thế hoàn toàn hoặc một phần hệ thống diễn đàn.
Người ta từng coi diễn đàn là một mảnh đất để Marketing sản phẩm tốt. Nhưng thử mà xem, chỉ cần đăng quảng cáo (spam) thì không chỉ các hệ thống đánh chặn mà ngay lập tức người quản trị sẽ xoá bài đó đi. Đối với dân quảng cáo, Marketing thì đây là những hành động được coi là tự đóng đinh vào nắp quan tài cho chính diễn đàn mình. Nói nôm na là đánh chặn quảng cáo miễn phí.
Người ta cũng cho rằng diễn đàn hệ thống cũ không có sự chuyển đổi số mạnh mẽ và kịp thời như mạng xã hội. Ví dụ khi thấy người dùng thích ngồi đếm like thì ngay lập tức facebook đã tôn vinh nút Like của mình bằng cả chiến thuật Marketing thiên về sự tích cực (Like) thay vì có cả sự tiêu cực (ghét). Đến với mạng xã hội, bạn chỉ được Like thôi nhé là lời mời chào gia nhập không thể tuyệt vời hơn. Một đặc điểm nữa là sự tương tác rộng khắp. Với 1 tài khoản duy nhất, bạn có thể chu du khắp thế giới mạng xã hội từ chợ trời cho đến quốc hội, từ nhà anh bạn thân cho đến quán ăn chưa từng ghé chân tới cho dù chỉ là ăn ngó và đọc nhận xét cũng cảm thấy ấm bụng.
Nói tóm lại, mạng xã hội có nhiều ưu điểm hơn hẳn. Nó đã đánh đúng vào điểm yếu của hệ thống diễn đàn là không tương tác tốt, không đề cao tính nhỏ nhặt nhưng đó lại là thứ cần thiết hàng ngày của người dùng.
Thực tế các hệ thống diễn đàn mạnh đều đã ngừng phát triển:
- PhpBB không còn nâng cấp.
- VBB lên đến bản 5 thì cũng không còn phát triển thêm.
- Xenforo hùng mạnh ngày nào cũng chỉ chạy theo phát triển tổng hợp các tiện ích.
2. Bàn về vấn đề diễn đàn của thế giới với Việt Nam mà bạn Sơ nhắc đến. Sự thật là những diễn đàn cũ lớn của người hâm mộ bóng đá (không nói đến các ngành, nghề khác) thì vẫn tồn tại thật:
- Redcafe.net có hơn 26 triệu bài viết với hơn 43 nghìn thành viên.
- Juventuz.com có hơn 6 triệu bài viết cùng gần 14 nghìn tài khoản.
- Barcaforum với gần 2 triệu bài viết và gần 10 nghìn tài khoản.
Đem so sánh với lượng tài khoản của facebook dù chưa cần phải phân loại theo sở thích thì có thể nói là giọt nước rơi mặt ao.
3. Tại sao người Việt Nam thích Mạng xã hội.
Hàng nghìn đời nay, ngành bảo tồn văn hoá hay nhân viên bảo tàng, người viết sử....là ngành nhàm chán nhất của xã hội. Bỏ cái cũ để hướng đến cái mới là nét đặc điểm của con người nói chung. Đó được coi là sự tiến bộ xã hội theo quy luật phát triển không thể cưỡng lại được. Những người thích bảo tồn và chậm thích ứng được coi là thủ cựu và là số ít.
Theo lý luận trên, có thể coi những người vẫn còn thích tương tác trong hệ thống diễn đàn là chậm tiến nhất của xã hội cộng đồng mạng.
Tại sao chúng ta vẫn cố gìn giữ diễn đàn?
Để trả lời câu hỏi này, có lẽ cần nghe Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nói với VTC.
Vòng quay mới có phải một sự tái sinh không? Nếu tái sinh thì có giữ lại những giá trị cốt lõi ban đầu không? Nhiều doanh nghiệp khi thành công rồi thì bắt đầu rời xa những giá trị cốt lõi ban đầu và sau đó là suy yếu đi. Những doanh nghiệp trường tồn hơn là những doanh nghiệp liên tục đổi mới nhưng giữ mãi những giá trị cốt lõi ban đầu. Muốn đổi mới sáng tạo thì phải giữ một cái bất biến. Giống như bánh xe quay, tốc độ càng cao thì trục xe phải càng phải đứng yên, nếu không thì bánh xe sẽ văng đi, chiếc xe sẽ đổ xuống. Và vì vậy mà có người nói, muốn đi xa thì phải về gần.
Tầm nhìn của Bộ trưởng rất hay. Phải giữ được 1 cái bất biến! Vậy diễn đàn vốn là ngôi đền của chúng ta có phải thứ bất biến để gìn giữ không? Xin thưa, Hy Lạp không giữ được đền Parthenon, Ai Cập không thể bảo tồn Kim tự tháp, người Việt sẵn sàng đổi chữ viết mới..... vậy thì làm cách nào để giữ được cái bất biến trong dòng đời vạn biến đây thưa Bộ trưởng.
Có lẽ cái hay nhất để vin vào chính thời thời đại 4.0 mà Việt Nam đang hướng đến. Để xây dựng 1 thế hệ này thì Bigdata là một yếu tố cần thiết. Dữ liệu facebook có được lấy từ 2015 trở lại đây. Còn trước đó họ không có dữ liệu. Dữ liệu bigdata do người dùng đóng góp trở thành quyền sở hữu của Facebook. Khi đủ lớn nó sẽ chi phối hoạt động viết bài, tham khảo hay đọc bài của chúng ta. Nếu không giữ được ngôi đền hay không dữ được khối dữ liệu thì chúng ta không phải là trục của bánh xe nữa.
4. Diễn đàn cần làm gì?
- Diễn đàn không có trách nhiệm phải làm gì vì về cơ bản là toàn bộ Ban lãnh đạo và những người có trách nhiệm hay từng tâm huyết với diễn đàn không còn hoạt động ở đây nữa. Nhu cầu hoạt động trên mạng xã hội đã đủ khiến chúng ta mất hết thời gian trong ngày rồi.
- Diễn đàn duy trì rất đơn giản: trả phí. 1 năm mất tầm 5 triệu.
- Diễn đàn có thu hút người dùng hay không: Cái này khó nói vì sự thu hút bắt nguồn từ vẻ đẹp rồi đến tâm hồn. Giao diện có đẹp, dễ gần, dễ tương tác sẽ kéo người dùng. Nội dung có hay, có sâu sắc, bản sắc mới giữ họ ở lại lâu. Nếu đem so găng với mạng xã hội thì thua là cái chắc. Do đó phải hướng đến thứ mà mạng xã hội không thể hoặc chưa thể tạo ra như hình thức bài viết, chất lượng dữ liệu....
- Diễn đàn phải có 1 đội ngũ - 1 team chứ không thể là những cá nhân riêng lẻ.